آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,462 |
| تعداد مقالات | 35,184 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,995,897 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,253,275 |
معناشناسی واژۀ قنوت در قرآن کریم با تکیه بر روابط همنشینی و جانشینی | ||
| مدیریت دانش اسلامی | ||
| دوره 4، پاییز و زمستان (پیاپی 8)، مهر 1401، صفحه 107-141 اصل مقاله (2.7 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jikm.2023.65385.1082 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا طاهرزاده* 1؛ حبیب الله حلیمی جلودار2؛ فاطمه اباذرپور1 | ||
| 1طلبه سطح 4 تفسیر تطبیقی موسسه عالی حوزوی حضرت خدیجه÷، بابل، ایران. | ||
| 2دانشیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 10 آذر 1401، تاریخ بازنگری: 06 بهمن 1401، تاریخ پذیرش: 27 بهمن 1401 | ||
| چکیده | ||
| معناشناسی دانشی است که به مطالعۀ علمی معانی میپردازد تا با بررسی همهجانبۀ واژه و روابط آن در جمله، به معنای کاملی دست یابد. یکی از مهم‌ترین راه‌هایی که در علم معناشناسی مورد توجه پژوهشگران واقع شده است تکیه بر روابط همنشینی و جانشینی است زیرا از طریق شبکه معنایی با تتبع واژه‌های در سیاق آیات می‌توان به معنای دقیقی از واژه دست یافت. رسالت اصلی این پژوهش معناشناسی واژۀ قنوت در آیات قرآن با توجه به کلمات همنشین و جانشین است. داده‌های این تحقیق به روش کتابخانه‌ای و به شیوۀ توصیفی – تحلیلی میباشد. واژۀ قنوت واژۀ کلیدی این پژوهش است که ابتدا معنای لغوی آن استخراج، سپس تمام کاربردهای این واژه به همراه الفاظ جانشین و همنشین و نوع ارتباط آن در قرآن بررسی گردید. با بررسی انجام‌گرفته این نتیجه حاصل شد که «قنوت» در لغت به معانی مختلفی چون خشوع، خضوع، عبادت، ذلیل و خوارشدن، صلوة، دعای در نماز، قیام، سکوت و... آمده است. این واژه در قرآن در معنای خاضع و مطیع به‌کار رفته است. کلمات همنشین «قنوت» در قرآن شامل: الله، رسول، حفظ و ایمان است. همنشینی آن با دو لفظ اول، دال بر پیروی دائمی بوده و با لفظ سوم بیانگر انجام‌دادن عمل با تحقق شرایط و همنشینی آن با ایمان نیز در لزوم وجود باور قلبی است. در محور جانشینی، تسلیم از ارکان اساسی آن است و با عبادت و اطاعت رابطۀ عام و خاص دارد. همچنین «قنوت» با واژه‌های علم، خضوع و خشوع رابطهای لازم و ملزومی دارد که بدون آنها تحقق نمییابد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| معناشناسی؛ قنوت؛ قرآن کریم؛ اطاعت؛ رابطه جانشینی؛ رابطه همنشینی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Semantics of the Word Qonout in the Qur'an Based on the Relations of Collocation and Succession | ||
| نویسندگان [English] | ||
| zahra taherzadeh1؛ habibollah halimi jelodar2؛ fatemeh abazarpor1 | ||
| 1Level 4 student of comparative interpretation of the Qur'an at Hazrat Khadija High School, Babol, Iran. | ||
| 2Associate Professor, Faculty of Theology and Islamic Studies, Mazandaran University, Babolsar, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Semantics is a science that deals with the scientific study of meanings in order to achieve a complete meaning by comprehensively examining the word and its relationships in the sentence. One of the most important ways in semantics that has attracted the attention of researchers is to rely on collocations and succession relations, because through the semantic network by following the words in the context of the verses, you can get the exact meaning of the word. The main objective of this study is the semantics of the word Qonout in the verses of the Qur'an with regard to the words of collocations and succession. The data of this research has been collected in a library method and in a descriptive-analytical way. The word Qonout is the key word of this research, first its lexical meaning was extracted, and then all the uses of this word along with collocations and succession words and the type of its connection in the Quran were examined. The result of the examination suggested that "Qonout" has various meanings in the word, such as humility, submission, worship, humiliation, prayer, supplication in prayer, resurrection, silence, etc. This word is used in the Qur'an with the sense of submissive and obedient. The words associated with Qonout in the Qur'an include Allah, Rasul, Hizf and Iman. Its association with the first two words indicates constant following, and with the third word, it indicates doing the action by fulfilling the conditions, and its association with the word Iman is necessary in case of the existence of heart belief. In the area of succession, submission is one of its basic elements and has a general and special relationship with worship and obedience. In addition, "Qunut" has a necessary and essential relationship with the words Ilm, Khozou' and Khoshou', which cannot be realized without them. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Semantics, Qonout, The Holy Qur'an, Obedience, succession relation, collocation relation | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم 1. آلوسی، سیدمحمود. (1415ق). روح المعانی فی تفسیرالقرآن العظیم (ج15، چاپ اول). بیروت. دارالکتب العلمیه. 2. ابن درید، محمد بن حسن. (1988م). جمهرة اللغة (ج2، چاپ اول). بیروت: دارالعلم للملایین. 3. ابن سیده، علی بن اسماعیل. (1421ق). المحکم والمحیط الاعظم (ج6، چاپ اول). بیروت: دارالکتب العلمیه. 4. ابن عاشور، محمد بن طاهر. (بیتا). التحریر و التنویر (ج1 و 21، چاپ اول). بیروت: مؤسسة التاریخ. 5. ابن فارس، احمد بن فارس. (1404ق). معجمم قاییس اللغة (ج2، 3 و 5، چاپ اول). قم: مکتب الاعلام الاسلامی. 6. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر. (1419ق). تفسیر القران العظیم (چاپ اول). بیروت: انتشارات دارالکتب العلمیه. 7. ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414ق). لسان العرب (ج2، 5، 7، 8 و 9، چاپ سوم). بیروت: دارصادر. 8. احمدی، بابک. (1380). از نشانه‌های تصویری تا متن (چاپ هشتم). تهران: نشر مرکز. 9. ایزوتسو، توشیهیکو. (1381). خدا و انسان در قرآن (مترجم: احمد آرام، چاپ پنجم). تهران: انتشار. 10. بحرانی، هاشم بن سلیمان. (1416ق). البرهان فی تفسیر القرآن (ج1، چاپ اول). تهران: بنیاد بعثت. 11. بیضاوی، عبدالله بن عمر. (1418ق). أنوار التنزیل و أسرار التأویل (ج4، چاپ اول). بیروت: دار احیاء التراث العربی. 12. جرجانی، علی بن محمد. (1370). التعریبات (ج1، چاپ اول). تهران: ناصرخسرو. 13. جزایری، ابوبکر جابر. (1416ق). ایسر التفاسیر لکلام العلی الکبیر (چاپ اول). بیروت: مکتبه العلوم و الحکم. 14. جوادی آملی، عبدالله. (1388). تفسیر تسنیم (ج6 و 11، چاپ هشتم). کتابخانه دیجیتال اسراء. 15. جوادی آملی، عبدالله. (1414ق). اسرارالصلوة (چاپ اول). قم: جماعه المدرسین فی الحوزه العلمیه. 16. حسینی زبیدی، مرتضی. (1414ق). تاج العروس من جواهر القاموس (ج13، مترجم: علی شیری، چاپ اول). بیروت: دارلفکر. 17. راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1412ق). مفردات الفاظ القرآن (چاپ اول). بیروت: دارالقلم. 18. سیوطی، عبدالرحمن ابن ابی بکر. (1414ق). الدر المنثور فی تفسیر الماثور (ج1، چاپ اول). قم: کتابخانه آیة الله مرعشی(ره). 19. شریفی اشکوری، الیاس. (1381). فقرات فقهیه (ج1، چاپ اول). قم: انتشارات آل بویه. 20. شریفی، علی. (1394). معناشناسی قرآن در اندیشه شرق‌شناسان با تاکید بر ایزوتسو (چاپ اول). قم: دانشگاه ادیان و مذاهب. 21. صفوی، کوروش. (1387). درآمدی بر معنی‌شناسی (چاپ سوم). تهران: سوره مهر. 22. طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن (ج2، 3، 4، 16، 17، 18 و 19، چاپ پنجم). قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. 23. طبرسی، فضل بن حسن. (1377). تفسیر جوامع الجامع (ج3، چاپ اول). تهران: انتشارات دانشگاه تهران و قم: انتشارات مدیریت حوزه علمیه قم. 24. طبرسی، فضل بن حسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن (ج10، چاپ سوم). تهران: انتشارات ناصرخسرو. 25. طبری، ابوجعفر محمد بن جریر. (1412ق). جامع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت: انتشارات دارالمعرفه. 26. طریحی، فخرالدین بن محمد. (1375). مجمع البحرین (ج6، چاپ سوم). تهران: مرتضوی. 27. طیب، سید عبدالحسین. (1378). اطیب البیان فی تفسیرالقران (ج8، چاپ دوم). تهران: انتشارات اسلام. 28. طوسی، محمد بن حسن. (بیتا). التبیان فی تفسیر القران (ج2، چاپ اول). بیروت: داراحیا التراث العربی. 29. عسکری، حسن بن عبدالله. (1400ق). الفروق فی اللغة (ج1، چاپ اول). بیروت: دارالافاق الجدیده. 30. فخر رازی، محمد بن عمر. (1420ق). مفاتیح الغیب (ج6، 21، 23، 25 و 26، چاپ سوم). بیروت: داراحیاءالتراث العربی. 31. فراهیدی، خلیل بن احمد. (1409ق). کتاب العین (ج1، 2 و 7، چاپ دوم). قم: نشر هجرت. 32. فیومی، احمد بن محمد. (1414ق). المصباح المنیر فی غریب الشرح ال کبیر للرافعی (ج2 و 5، چاپ دوم). قم: موسسه دارالهجره. 33. فیض کاشانی، ملامحسن. (1415ق). الصافی (ج1، چاپ دوم). تهران: انتشارات الصدر. 34. قرشی، علی‌اکبر. (1371). قاموس قرآن (ج1 و 3، چاپ ششم). تهران: دارالکتب الاسلامیه. 35. قطب، سید. (1425ق). فی ظلال القرآن (ج2، 4 و 5، چاپ 35). بیروت: دارالشروق. 36. مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى. (بیتا). بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (محققان: محمدباقر محمودى و عبدالزهراء علوى). بیروت: دار احیاء التراث العربی. 37. مصباح یزدی، محمدتقی. (1393). اخلاق در قرآن (ج4 و 5). قم: موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره). 38. مصطفوی، حسن. (1430ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم (ج2، 3، 7، 9 و 10، چاپ سوم). بیروت: دارالکتب العلمیه. 39. مغنیه، محمدجواد. (1424ق). تفسیر کاشف (ج1 و 2، چاپ اول). تهران: دارالکیب الاسلامیه. 40. مکارم شیرازی، ناصر و سایر همکاران. (1363). تفسیرنمونه (ج17 و 19، چاپ اول). بیروت: دارالکتب الاسلامیه. 41. مشکینی، علی. (۱۴۲۸ق). مصطلحات الفقه. قم: نشر الهادی. 42. مراغی، احمد بن مصطفی. (بیتا). داراحیا (چاپ اول). بیروت: انتشارات التراث العربی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 352 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 237 |
||