آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,387 |
| تعداد مقالات | 34,316 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,990,864 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,704,102 |
مناسبات دانش اخلاق و مطالعات معنویت در پارادایم علوم اسلامی | ||
| دو فصلنامه معنویت پژوهی اسلامی | ||
| دوره 1، شماره 1، اسفند 1401، صفحه 101-123 اصل مقاله (10.92 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jsr.2023.62984.1002 | ||
| نویسنده | ||
| مهدی علیزاده* | ||
| استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی | ||
| تاریخ دریافت: 23 دی 1400، تاریخ بازنگری: 24 دی 1401، تاریخ پذیرش: 04 بهمن 1401 | ||
| چکیده | ||
| نسبت معنویت و علم اخلاق زیرمجموعه‌ای از مباحث عام معنویت و دانش‌های اسلامی است که پیش‌فرض‌های علم شناختی بر آن حاکم است. انگاره کلان ما درباره پذیرش ظرفیت‌های پاسخگویی علوم اسلامی به چالش‌های عصری ما را با دوگانه پذیرش (تأییدگر) / نفی (انکارگر) منظومه علوم اسلامی مواجهه می‌سازد. سه‌گانه اخلاق - فقه - کلام این منظومه شناختی را تشکیل میدهد. در رهیافت تأییدگر، سه‌گانه دانش اخلاق، کلام و فقه به‌مثابه دانش‌های اصیل محوری اسلامی، هر یک حامل بخشی از نظام جامع معارف دین و پیام معنوی آن قلمداد می‌شود؛ بنابراین مقاله حاضر روایتگر دیدگاهی چند‌رشته‌ای است. از سویی با یک تحلیل انسان‌شناختی درمییابیم که علم اخلاق در دلالت بر معنویت اسلامی، از موقعیت مرکزی و اصلی برخوردار است. برنهاده قرآنی مقاله حاضر در تحلیل انسان این است که بر اساس آیه شریفه ۸۴ سوره اسراء، «شاکله» انسان مبنای تصمیم‌گیری و انتخاب‌های وی است. شاکله خود با سه سازه بینش و منش و کنش مرتبط است؛ در این میان منش انسان هسته مرکزی شاکله وی به‌شمار می‌رود. بینش مقدمه آن و کنش برآمده از آن است. از سویی در یک تحلیل معنویتنگر، این فضایل و رذایل هستند که منش فردی، خانوادگی، اجتماعی و زیست‌محیطی فرد را تشکیل می‌دهند و در نتیجه شالوده شکل‌گیری «شاکله» به‌شمار می‌روند؛ بنابراین علم اخلاق با رویکرد اخلاق فضیلت بیشترین نقش را در روایتگری آموزههای معنوی به خود اختصاص میدهد و البته دو دانش کلام و فقه همچون حلقه‌های پیشینی و پسینی، تکمیلگر این روایت‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| معنویت؛ علم اخلاق؛ شاکله؛ فضیلت‌گرایی؛ رویکرد چند‌رشته‌ای؛ منش | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Relationships between Ethics and Studies of Spirituality in the Paradigm of Islamic Sciences | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mahdi Alizadeh | ||
| Assistant Professor at the Islamic Sciences and Culture Academy | ||
| چکیده [English] | ||
| The relationship between spirituality and ethics is a subset of the general topics of spirituality and Islamic sciences, which are governed by the assumptions of cognitive science. Our main assumption about accepting the capacities of Islamic sciences to respond to contemporary challenges confronts us with the duality of accepting (confirming) or negating (denying) the system of Islamic sciences. The three sciences including ethics, fiqh (Islamic jurisprudence), and theology form this cognitive system. In the confirming approach, the three sciences of ethics, theology, and fiqh are considered as the original major Islamic sciences, each of which carries a part of the comprehensive system of religious education and its spiritual message. Therefore, the current article is considered a multidisciplinary perspective. On the one hand, with an anthropological analysis, we find that the science of ethics has a central and main position in the meaning of Islamic spirituality. The Qur'anic conclusion of this article in human analysis is that according to the 84th verse of Surah Isra, the "formation" of human is the basis of his decisions and choices. The formation itself is related to the three structures of insight, character, and action; meanwhile, human character is the central core of his formation. Insight is its introduction and action is its result. On the other hand, in a spiritualistic analysis, these are the virtues and vices that form the individual, family, social and environmental character of a person, and as a result, they are considered the foundation of the human's formation. Therefore, ethics, with the approach of virtue ethics, plays the most important role in the narration of spiritual teachings, and of course, the two sciences of theology and fiqh complete this narration as the previous and the posterior links. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Spirituality, ethics, formation, virtue, multidisciplinary approach, character | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 86 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 112 |
||