آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,522 |
| تعداد مقالات | 35,778 |
| تعداد مشاهده مقاله | 15,255,312 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,908,568 |
جایگاه علم حضوری در رابطۀ دانش و عمل اخلاقی از دیدگاه صدرالمتألهین | ||
| پژوهش‌های عقلی نوین | ||
| دوره 8، شماره 15، شهریور 1402، صفحه 51-70 اصل مقاله (894.67 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/nir.2022.61803.1318 | ||
| نویسندگان | ||
| حلیمه شیخ علیشاهی* 1؛ ابوالفضل غفاری2؛ جهانگیر مسعودی3؛ سعید بهشتی4 | ||
| 1دانشجو/ دانشگاه فردوسی | ||
| 2استادیار دانشگاه فردوسی | ||
| 3استاد دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 4استاد تمام/ عضو هیات علمی دانشکده فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی/ دانشگاه علامه طباطبایی | ||
| تاریخ دریافت: 14 شهریور 1400، تاریخ بازنگری: 17 آبان 1400، تاریخ پذیرش: 19 دی 1400 | ||
| چکیده | ||
| رابطۀ دانش و عمل اخلاقی در فلسفۀ اخلاق، همواره با چالش مهمی به عنوان خطای آگاهانۀ اخلاقی و شکاف میان علم و عمل اخلاقی مواجه بوده است. چنین چالشی بیشتر به تلاش‌هایی برای رفع این خلاء با تأکید بر ساحت‌های دیگری همچون عواطف و ارادۀ انسان‌ها منجر شده است. در میان متفکران مسلمان، رویکرد وجودی ملاصدرا نسبت به همۀ کمالات از جمله معرفت و خیر، بیشتر بر رویکرد سقراطی نسبت به معرفت و فضیلت قابل انطباق بوده و در نتیجه در معرض چالش یادشده قرار می‌گیرد. این پژوهش با اعتقاد به تقدم تبیین حدود طرفین رابطه بر اصل آن و با نگاه تحلیلی‌ـ استنباطی به دیدگاه معرفت‌شناختی و ارزش‌شناختی صدرالمتالهین، به بررسی این مسئله می‌پردازد. بر اساس حکمت صدرایی به دلیل ارادی بودن فعل اخلاقی و مسبوقیت اراده به ادراک نفس، ادراک امر ملائم و ادراک تلائم میان آنها، منشاء انگیزش فعل اخلاقی هستند. از طرفی اثر انگیزشی ادراکات نسبت به افعال، متناسب با مرتبۀ وجودی آنهاست و علم حضوری به دلیل عینیت با معلوم از قوت وجودی بالاتری نسبت به علم حصولی برخوردار بوده و در مقایسه با آن، انگیزه‌بخشی بیشتری نسبت به فعل انسان دارد. ازاین‌رو در صورت تناقض ادراکات حضوری و حصولی فرد در حیطۀ ادراکات یادشده، علوم حضوری میان انگیزش علوم حصولی و فعل اخلاقی قرار گرفته و مانع تحقق فعل مقتضی آنها می‌شوند. حاصل این که تشکیک در رابطۀ معرفت و فضیلت، حاصل غفلت از علوم حضوری، در فرایند کنش‌گری اخلاقی است و راهکار آن توجه به این موضوع می‌باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| علم حضوری؛ دانش اخلاقی؛ کنش اخلاقی؛ حکمت متعالیه؛ صدرالمتالهین | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Status of Knowledge by Presence in Relation to Moral Knowledge and Practice from the Viewpoint of Sadr al-Mutalahin | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Halime Shaikhalishahi1؛ Abulfazl Ghaffari2؛ Jahangir Masoodi3؛ Saeed Beheshti4 | ||
| 1Student/Ferdowsi University | ||
| 2Assistant Professor Department of Faculty of Education and Psychology Ferdowsi University Of Mashhad | ||
| 3استاد دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 4Full Professor Department : Education and Philosophy of Education in Iran Allameh Tabatab'i University | ||
| چکیده [English] | ||
| The relationship between moral knowledge and practice in philosophy of ethics has always faced the important challenge of conscious moral error and the gap between moral knowledge and practice. Such a challenge has mainly led to attempts in resolving this gap by emphasizing other areas such as emotions and will of humans. From among Muslim thinkers, Mulla Sadra's existential approach towards all perfections, including ma’rifat (gnostic knowledge) and the good, is more adaptable to the Socratic approach to ma’rifat and excellence and, consequently, is exposed to the above-mentioned challenge. This research examines this issue by maintaining the priority of explaining the limitations of the two sides of the relationship over its principle and with an analytical-inferential view of the epistemological and axiological perspective of Sadr al-Mutalahin. According to Sadra's philosophy, due to the volitional nature of the moral practice and the precedence of will to perception of the self, the perception of the favorable and the universal favorable perceptions among them, these three perceptions are the source of motivation for the moral practice. On the other hand, the motivational effect of perceptions in relation to actions is proportional to their existential order, and the knowledge by presence, because of the objectivity with the known, has a higher existential power than acquired knowledge, and compared to it, it is more motivating than human action. Therefore, in case of a contradiction between the presential and acquired perceptions of the person in the above-mentioned perceptions, the presential knowledge act as a buffer between the motivation of the acquired knowledge and the moral action and prevent them from realizing the appropriate action. The result is that gradation in the relationship between knowledge and excellence is the result of neglecting knowledge by presence in the process of moral practicing and the solution is to pay attention to this issue. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| knowledge by presence, moral knowledge, moral practice, transcendental philosophy, Sadr al-Mutalahin | ||
| مراجع | ||
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 311 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 180 |
||