بهانه‌‌ای برای تحریم بیشتر

ماجرای اخراج ایران از «کمیسیون مقام زن  سازمان ملل

بهانه‌‌ای برای تحریم بیشتر

پیمان مولاوردی

«کمیسیون مقام زن» (Commission on the Status of Women) سال۱۹۴۶، با عضویت ‍۱۵کشور ذیل «شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل» (ECOSOC) با هدف سیاست‌گذاری در حوزه پیشرفت جایگاه زنان ایجاد شد. این کمیسیون یکی از ارکان اصلی بین‌المللی است که درباره تمام‌ مسائل زنان، پیشنهادها و گزارش‌های خود را به دبیرکل سازمان ملل متحد ارایه می‌کند. تعداد اعضای کمیسیون مقام زن ۴۵عضو است که توسط شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل برای یک دوره چهارساله انتخاب می‌شوند. ترکیب اعضای کمیسیون شامل ۱۳عضو از آفریقا، ۱۱عضو از آسیا، چهار عضو از اروپای شرقی، ۹عضو از آمریکای لاتین و حوزه کارائیب و هشت عضو از گروه غرب است.[1]

ایران، عضو قدیمی کمیسیون مقام زن

ایران به عنوان یک عضو سازمان ملل متحد در انتخابات شفاف و قانونی با بیشترین رأی کشورهای عضو «شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل» از ۵۴رأی با کسب ۴۳رأی، عضو کمیسیون مقام زن در این مجموعه شد. اولین بار ایران سال۱۹۹۸ عضو این شورا شد. در دور جدید از مارس۲۰۲۲ عضویت رسمی کشورمان آغاز شده که تا مارس۲۰۲۶ ادامه خواهد داشت. از سال۲۰۱۱ سومین بار است که ایران به عضویت این کمیسیون درمی‌آید. [2]

کمیسیون مقام زن؛ فرصتی برای تاثیر بر اسناد مصوب

«کمیسیون مقام زن» ماهیت ترویجی، گفت‌وگویی و مشورتی دارد و کشور‌ها از فرصت این کمیسیون برای تبادل تجربه‌ها و گفت‌وگو درباره دستاورد‌ها و چالش‌ها استفاده می‌کنند. از منظر گفتمان­‌سازی و جریان‌سازی از طریق تاثیر بر اسناد مصوب نشست­‌های دوره­‌ای این نهاد، قاعدتا فرصت مناسبی برای اعضا فراهم می­‌شود. قطع‌نامه‌های این کمیسیون جنبه راهبردی دارد و برای کمک به رفع نابرابری‌ها در حوزه زنان به‌تصویب می‌رسد. عضویت ایران در این کمیسیون،‌ علاوه بر ایجاد حق رأی می‌تواند فرصتی برای ارایه دستاورد‌ها و ابتکارهای کشور در حوزه زنان و خانواده باشد. تجربه‌های گذشته در این مسیر می‌تواند به ارایه و معرفی بهتر نوآوری‌ها و اقدامات حوزه زنان در ایران کمک کند.

 اعتراض به ایران برای عضویت سابقه دارد

مساله اعتراض به حضور ایران در «کمیسیون مقام زن» جدید نیست و سال۱۳۹۸ قبل از عضویت مجدد ایران در این کمیسیون، گروهی از ایران‌ستیزان با عنوان فعالان حقوق زنان با انتشار نامه‌ای به درخواست ایران برای عضویت مجدد در دوره جدید «کمیسیون مقام زن» سازمان ملل اعتراض کردند. اعتراضی که جدی گرفته نشد و ایران با رأی حداکثری اعضا به عضویت این کمیسیون درآمد. بعد از عضویت ایران در دوره جدید، یکی از اعضای حزب دمکرات‌های آزاد (FDP) آلمان با متهم کردن ایران با کلیدواژه «نقض فاحش حقوق بشر» به عضویت ایران اعتراض کرد. در همین زمان مینا احدی، فعال سیاسی در مصاحبه با بیلد آلمان گفت: «این کمیسیون باید از حقوق زنان حمایت کند، حقوقی که در ایران وجود ندارد!»

آمریکا، صحنه‌گردان میادین ایران‌ستیزی

به بهانه آشوب‌های اخیر ایران، ماه گذشته کامالا هریس، معاون رییس‌جمهور آمریکا گفت: مقامات آمریکایی قصد دارند با همکاری شرکا ایران را از عضویت «کمیسیون مقام زنان زن» حذف کنند. بعد از همراهی گروهی از ایران‌ستیزان در قالب فعالان حقوق زنان، آمریکا هفتم آذر پیش‌نویس قطع‌نامه را ارسال کرد. رویترز مدعی است در این قطع‌نامه پیشنهادی آمریکا، سیاست‌های ایران در تضاد با حقوق زنان اعلام و محکوم شده است. پیش‌نویس قطعنامه‌ای که آمریکا تهیه کرد؛ «جمهوری اسلامی ایران را برای باقیمانده دوره ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۶ از کمیسیون مقام زن حذف می‌کند». فرانسه پیش‌تر از اقدام آمریکا حمایت کرده است. رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران گفت: «معنا ندارد که ایران بخشی از کمیسیونی باشد که به‌ترویج حقوق زنان می‌پردازد در‌حالی‌که ایران دقیقا برعکس آن عمل می‌کند». مدیر اجرایی دیده‌بان سازمان ملل هم گفت: «با حذف ایران، این اولین بار است که یک کشور از کمیسیونی در سازمان ملل حذف می‌شود».

در جلسه چهارشنبه ۲۳آذر، ایران با ۲۹رأی موافق، ۸رأی مخالف و ۱۶رأی ممتنع از «کمیسیون مقام زن» سازمان ملل کنار گذاشته شد.

لغو عضویت ایران؛ مبنای یک رویه خطرناک

باید توجه کرد که در این کمیسیون، مکانیزمی برای حذف یا اخراج اعضا وجود ندارد و اصلا تعریف نشده است. لابی‌های ایران‌ستیز با صحنه‌گردانی آمریکا نمی‌خواهند تصویر درستی از وضعیت زنان در ایران، وجود داشته باشد. تصویری غیر از آنچه خود ارایه می‌کنند. حذف ایران، نقض سیستماتیک حقوق زنان محسوب می‌شود. ایران‌ستیزان از آشوب‌های اخیر بهره‌برداری می‌کنند تا با پرونده‌سازی و ارایه مستندات جعلی، به مشروعیت جمهوری اسلامی ایران آسیب بزنند. لغو عضویت ایران از این کمیسیون، مبنای ایجاد یک رویه خطرناک، جانبدارانه و مبتنی بر رفتارهای دوگانه توسط برخی دولت‌های عضو کمیسیون است. چنین اقدامی فضا را برای سوءاستفاده‌های سیاسی برخی دولت‌ها برای اعمال تحریم، پیگیری اغراض سیاسی و ایجاد اجماع علیه ایران برای مدیریت نهادهای بین‌المللی به سمت ایران‌ستیزی، تنگ‌ کردن حلقه محاصره اقتصادی و ایجاد هزینه حیثیتی فراهم می‌کند.