آمار
| تعداد نشریات | 48 |
| تعداد شماره‌ها | 2,293 |
| تعداد مقالات | 33,216 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,847,282 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,029,715 |
تقابل عقیدتی صفویان و ازبکان با تأکید بر اندیشه‌های فضل‌الله روزبهان خنجی و مکاتبات مبادله شده بین عالمان و دولتمردان | ||
| فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ اسلام | ||
| دوره 24، شماره 1- بهار1402 - مسلسل 93، تیر 1402، صفحه 121-150 اصل مقاله (716.83 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/hiq.2023.74342 | ||
| نویسنده | ||
| مهدی فیضی سخا | ||
| استادیار گروه تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه سید جمال‌الدین اسدآبادی | ||
| تاریخ دریافت: 10 فروردین 1398، تاریخ بازنگری: 12 اردیبهشت 1402، تاریخ پذیرش: 07 خرداد 1402 | ||
| چکیده | ||
| اختلافات صفویان (1135-907 هـ ق) و ازبکان (1007-906 هـق) منحصر به آوردگاه نظامی نبود و این دو در عرصه‌های دیگر نیز تقابل داشتند. در این میان، تقابل عقیدتی که از ابتدای شکل‌گیری روابط دو حکومت، به وجود آمد و در قالب مکتوباتی، خودنمایی کرد، از اهمیت زیادی برخوردار بود. این تقابل از زمان شاه اسماعیل (930-892 هـق) و شیبک خان (916-855 هـق) آغاز شد و در دوره شاه‌عباس اول (978-1038 هـق) و عبدالمؤمن‌خان (م 1006 هـق)، به اوج رسید. پرسش اصلی پژوهش پیش رو، این است که تقابل عقیدتی و فکری صفویان و ازبکان از چه مؤلفه‌هایی تشکیل‌شده بود؟ روش تحقیق این مقاله با توجه به ماهیت موضوع، توصیفی ـ تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای است و با بهره‌گیری از منابع لازم و مرتبط، تلاش شده است تا وجوه مختلف این تقابل، بررسی گردد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که تقابل عقیدتی این دو حکومت دربرگیرنده مؤلفه‌هایی است که از سوی دو مدعی باهدف مشروع جلوه دادن مبانی حکومتی خود و نیز شبهه‌افکنی در مشروعیت رقیب، مورداستفاده قرارگرفته است. کما این‌که عناصر محل اختلاف تشیع و تسنن که استمرار تاریخی طولانی‌ای داشته، در این تقابل، مؤثر بوده است. نتیجهی این تقابل مذهبی در عرصهی روابط سیاسی دو قدرت بازتاب یافت و این دو رقیب از تنش‌های مذکور، در پیشبرد آمال سیاسی خود بهره بردند. آثار مرتبط باقی‌مانده این دوره، نشان‌دهندهٔ حضور گروهی از اندیشمندان است که در تهیه مفاد نامه‌های رسمی و نیز مکاتبات مستقل به این تقابل دامن زده‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| صفویان؛ ازبکان؛ شاه‌عباس اول؛ فضل الله روزبهان خنجی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Ideological confrontation between Safavids andUzbeks with an emphasis on the thoughts of Fazlullah Rozbahan Khanji and the correspondences exchanged between the scholars and statesmen | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mehdi Faizi Sakha | ||
| Assistant professor of history of culture and civilization of Islamic nations, Seyed Jamaleddin Asadabadi university | ||
| چکیده [English] | ||
| The disagreement between the Safavids (1135-907 AH) and the Uzbeks (1007-906 AH) were not limited to military affairs and these two had dispute in other domains as well. In the meantime, the conflict of ideas developed after the initiation of the relationship between the two governments and showed itself in the form of correspondence was of great significance. This confrontation started in time of Shah Ismail (892-930 A. H) and Shibak Khan (855-916 A. H) and was intensified in time of Shah Abbas the first (978-1038 A. H) and Abdul Mumen Khan (1006 A. H). The main question of the present research is what the components of the ideological and intellectual confrontation were between the Safavids and the Uzbeks. The research method of this article is descriptive-analytical and the data collection method is through the library sources, it has been tried to investigate the various aspects of this confrontation. The findings of this research show that the ideological confrontation of these two governments includes elements that have been used by the two claimants with the aim of making their government foundations legitimate and also cast doubt on the legitimacy of the rival. Moreover, the elements of Shia and Sunni conflict, which have had a long historical continuity, have been effective in this confrontation. The result of this religious confrontation was reflected in the field of political relations between the two powers and these two rivals took advantage of the aforementioned tensions to advance their political aspirations. The remaining related works of this era indicate the presence of a group of thinkers who fueled this confrontation by preparing the contents of official letters as well as the independent correspondence. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Safavids, Uzbeks, ideological conflict, Shia-Sunni relations, Shah Abbas the first | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 105 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 96 |
||