آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,387 |
| تعداد مقالات | 34,316 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,990,856 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,704,094 |
ضابطه‌مندی و سنجه‌های فعالیت‌های اطلاعاتی در فقه سیاسی شیعه | ||
| علوم سیاسی | ||
| دوره 25، شماره 100، اسفند 1401، صفحه 51-76 اصل مقاله (1.05 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/psq.2023.74348 | ||
| نویسندگان | ||
| سیدسجاد ایزدهی1؛ سید علی اصغر علوی* 2 | ||
| 1استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم، ایران | ||
| 2دانش‌آموخته سطح 4 حوزه علمیه قم و پژوهشگر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران (نویسنده مسئول) | ||
| تاریخ دریافت: 19 بهمن 1400، تاریخ بازنگری: 20 اردیبهشت 1401، تاریخ پذیرش: 18 خرداد 1401 | ||
| چکیده | ||
| فعالیت اطلاعاتی از جمله امور لازم در هر حکومتی، است؛ اما از آنجاکه این فعالیت، گاهی مستلزم اِعمال رفتارهای غیرشرعی است، از مؤلفه‌های چالشی در نظام سیاسی اسلامیِ مبتنی بر رفتارهای شریعتمدار است. به همین علت است که بحث مذکور، در حوزهی فقهی و در خصوص مباحث حکمرانی اسلامی، ادارهی مطلوب جامعه و کارآمدی حکومت اسلامی، مورد توجّه اندیشمندان قرار گرفته است. تحقیق حاضر در چارچوب فقه سیاسی، بر اساس روش توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر روش‌شناسی اجتهاد، درصدد تبیین رویکردِ حجیّت شرعی رفتارهای کارگزاران فعالیّت‌های اطلاعاتی در فقه اسلامی و کارآمدی نظام اسلامی در فائق آمدن بر دشمن در حوزه‌های اطلاعاتی و وصول به غایات اسلام در حوزهی حکمرانی است. طبعاً فعالیّت اطلاعاتی در صورتی می‌تواند از سوی کارگزاران اطلاعاتی مورد استفاده قرار بگیرد که مقیّد به ضوابطی برآمده از شریعت، عقل یا عرف باشد که از آن جمله می‌توان به ضوابطی چون عدالت‌ورزی، حفظ نظام، انطباق حداکثری بر شریعت، انطباق بر خرد جمعی، اعتدال، تحقق غایات شرع، مصلحت‌سنجی و حفظ جان مسلمانان، اشاره کرد. با افتراض فعالیّت‌های اطلاعاتی در نظام اسلامی در راستای برتری‌جویی بر دشمن و حفظ نظام اسلامی، ضمن تفکیک رفتارهای به‌ظاهر مخالف شریعتِ کارگزاران اطلاعاتی به رفتارهای فردی و حاکمیّتی و تأکید بر اصل عدم ارتکاب رفتارهای غیرشرعی، در این تحقیق نشان داده میشود که تنها مواردی در حوزهی امور فردی و حاکمیّتی قابل‌قبول خواهد بود که رفتارهای اطلاعاتی از سوی کارگزاران حکومتی، ذیل ضوابط عامّ فقهی قرار گرفته و در راستای تحقّق غایات شریعت به کار گرفته شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فعالیت‌های اطلاعاتی؛ فقه سیاسی شیعه؛ امنیت؛ جاسوسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Regularity and Measurements of Intelligent Activities in Shiite Political Jurisprudence | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyyed Sajjad Izdehi1؛ Seyyed Ali Asghar Alavi2 | ||
| 1Professor, Research Institute for Islamic Culture and Thought, Qom, Iran | ||
| 2Advanced level seminary teacher; Research Institute for Islamic Culture and Thought, Qom, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Intelligence activities are necessary for every government. However, since they may involve religiously illegitimate behaviors, they pose a challenge to an Islamic political system that is based on Sharia. This is why the issue has drawn the attention of scholars in the field of jurisprudence, particularly the issues of Islamic governance, ideal administration of the society, and efficiency of the Islamic government. The present study is conducted in terms of political jurisprudence, drawing upon the descriptive-analytical method and the methodology of ijtihad. It seeks to account for the Sharia-based legitimacy of intelligent agents in Islamic jurisprudence and the efficiency of the Islamic government in overcoming its adversaries in intelligence matters to achieve the Islamic objectives in governance. To be sure, agents involved in intelligence activities may be committed to Sharia-based, rational, or commonsensical regulations such as justice, protection of the order, maximal conformity to Sharia, conformity to collective reason, moderation, realization of religious objectives, exigencies, and protection of the lives of Muslims. Assuming that intelligence operations in the Islamic government are intended as means of overcoming the enemies and protecting the Islamic system, this research distinguishes the apparently illegitimate acts of intelligence agents into individual and governmental acts and highlights the primacy of refraining from committing anti-Sharia behaviors. Moreover, it shows that individual and governmental anti-Sharia practices are acceptable only if they fall under general jurisprudential principles and criteria, serving the ultimate purposes of Sharia. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Intelligence activities, Shiite political jurisprudence, security, spying | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. نهجالبالغه. ابن شعبه حرانی، ح. )9010ق(. تحف العقول. قم: دفتر انتشارا اسالمی. ابن أبی جمهور، م. )9011ق(. عوالی اللئالی العزیزیة فی األحادیث الیییةثة. )ه0.(. قثم: دار سثید الشثهداء للنشر. ابنقیم جوزیه، م. )9021ق(. میارج السالکةن. )ه9.(. بیرو : دارالکتب العلمیا. ارفهانی، م.ح. )9011ق(. اإلجارة. قم: دفتر انتشارا اسالمی. آمدی، ع. )9091ق(. غرر الحکم و درر الکلم. )ه9.(. قم: دارالکتاب اإلسالمی. آشوری، د. )9310(. فرهیگ سةاسی. تهران: انتشارا مروارید. ایزدهی، س.س. )9313(. مصلحت در فقه سةاسی شةعه. تهران: انثتشارا پژوهثثشگاه فرهنثگ و اندیشثه اسالمی. ایزدهی، س.س. )9311(. جایگثاه مصثلحت در فعالیتهثای جاسوسثی. معرفثت سیاسثی، شثماره،91 . .911-11 مفید، م. )9093ق(. المقیعة. قم: کنگره جهانی شیخ مفید. بوطی، م. )9092ق(. ضوابط المصلحه فی الشریعه اإلسالمةه. بیرو : موسسه الرساله، دارالمتحده. پی وینر، . )9311(. فرهیگ انییشههای سةاسی. ن. دیهیمی )مترجم(. تهران: نشر نی. جرجانی، م.س.ی. )9311(. التعریفات. تهران: انتشارا ناررخسرو. عاملی،م. ) ّ حر 9011ق(. وسائل الشةعة. )ه91.(. قم: مؤسسثه آل البیثت )ع(. حکیمی، م.ر. و همکاران )9311(. الحةاة. )ه1.(. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسالمی. ی، ن. ) ّ حل 9011ق(. شرائع اإلسالم فی مسائل الحالل و الحرام. )ه2.(. قم: مؤسسه اسماعیلیان. خمینی، س.ر. )9091ق(. المکاسب المحرمة. )ه2.(. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آاار امام خمینی. خمینی، س.ر. )9311(. صحةفه امام. )ه،91. ،91 29(. تهران: موسسه تنظیم و نشر آاار امام خمینی. خمینی، س.ر. )9312(. تحریر الوسةلة. تهران: موسسا تنظیم و نشر آاار امام خمینی. خمینی، س.ر. )9311(. الرسائل. )ه2.(. قم: انتشارا اسماعیلیان. خوانساری، م. )9311(. شرح آقثا جمثال اوانسثارر بثر غثرر الحکثم و درر الکلثم. )ه9.(. تهثران: انتشثارا دانشگاه تهران. راغب ارفهانی، ح. )9092ق(. مفردات الفاظ القرآن. بیرو ، دمشق: دارالقلم- الدار الشامیا. سبحانی، ه. )9093ق(. مفاهةم القرآن. )ه2.(. قم: موسسا المام الصادق )ع(. سلیمانی مرتضی و یاسر، )9313(. بررسی ورود بثه حثریم خصورثی در فعالیتهثای اطالعثاتی - امنیتثی در چارچوب ارول و قواعد فقهی. کاوشی نو در فقه، شماره،0 . .11-31 سیفی، ع.ا. )9021ق(. مبانی الفقه الفعال فی القواعی الفقهةة األساسةة. )ه9.(. قم: دفتر انتشارا اسالمی. ردر، م.ب. )9311ق(. صورة عن اقتصاد المجتمع االسالمی. بیرو : دارالتعار . 5045 زمستان / صدم / شماره پنجم و یست سال ب55 طبسی، ن. )9313(. مبانی فقهی جاسوسی و ضیجاسوسی. قم: انتشارا مرکز تخصصی ائمه اطهار )ع(. طوسی، م. )9011ق(. تهذیب األحکام. )ه3.(. تهران: دارالکتب اإلسالمیا. عاملی، م. )شهید اول( )9031ق(. القواعی و الفوائی. )ه91.(. قم: المرکز العالی للعلوم و الثقافا السالمیه. علوی، ع.ا. )9311( جواز جاسوسثی بثرای نظثام سیاسثی در فقثه شثیعه. سةاسثت متعالةثه شثماره،21 . .911-909 علیدوست، ا. )9311(. فقه و مصلحت. تهران: انثتشارا پژوهثشگاه فرهنگ و اندیشه اسالمی. فخر رازی، م. )9021ق(. التفسةر الکبةر )مفاتةح الغةب(. )ه91.(. بیرو : داراحیاء الترا العربی. فیض کاشانی، م. )9091ق(. تفسةر الصافی. )ه1.(. تهران: مکتبه الصدر. مجلسی، م.ب. )9013ق(. بحار األنوار. )ه19.(. بیرو : دار إحیاء الترا العربی. مطهری، م. )9311(. مجموعه آثار. )ه،29. 21(. تهران: انتشارا ردرا. مکارم شیرازی، ن. )9310(. تفسةر نمونه. )ه90.(. تهران: دارالکتب اإلسالمیا. مکارم شیرازی، ن. )9311(. پةام قرآن. )ه0.(. تهران: دارالکتب السالمیه. کلینی، ا. )9011ق(. الکافی. )ه1.(. تهران: دارالکتثب السثالمیه. گروهثی از نویسثندگان )9311(. مجموعثه مقثال اولثین همثایش ملثی فقثه اطالعثاتی. تهثران: دانشثگاه اطالعا و امنیت ملی. لکزایی، ن. )9313(. مطالعا فقهی امنیت. پژوهشیامه علوم سةاسی، شماره ،2 . .211-919 لیثی واسطی، ع. )9311(. عةون الحکم و المواعظ. قم: انتشارا دارالحدیا. نائینی، م.ح. )9020ق(. تیبةه األمة و تیزیه الملة. قم: انتشارا دفتر تبلیرا اسالمی حوزه علمیه. نراقی، م. )بیتا(. جامع السعادات. )ه9.(. بیرو : مؤسسا األعلمی للمطبوعا . نجفی، م.ح. )9010ق(. جواهر الکالم فی شرح شرائع االسالم. )ه29.(. بیرو : دار إحیاء الترا العربی. نوری، ح. )9011ق(. مستیرک الوسائل و مستیبط المسائل. )ه99.(. قم: مؤسسه آل البیت )ع(. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 254 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 280 |
||