تعداد نشریات | 48 |
تعداد شمارهها | 2,293 |
تعداد مقالات | 33,216 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,843,399 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,025,948 |
اتحاد نفس با عقل فعال در اندیشه ابنسینا و صدرالمتألهین | ||
پژوهشهای عقلی نوین | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 شهریور 1402 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/nir.2022.62193.1325 | ||
نویسندگان | ||
محمدعلی اسماعیلی* 1؛ مهری چنگی اشتیانی2 | ||
1دانشجوی دکتری فلسفۀ اسلامی جامعه المصطفی قم و پژوهشگر پژوهشگاه بین المللی المصطفی | ||
2معاون پژوهشی | ||
تاریخ دریافت: 02 آبان 1400، تاریخ بازنگری: 12 دی 1400، تاریخ پذیرش: 30 دی 1400 | ||
چکیده | ||
مسأله «اتحاد نفس با عقل فعال» از گذشته دور کانون توجه فیلسوفان به ویژه ارسطوئیان بوده، در سلسله کارکردهای معرفتشناختیِ عقل فعال تأثیر مستقیمی دارد. از رهگذر این جستار مشخص میشود که ابنسینا با محالانگاری مطلق اتحاد و اتحاد عاقل و معقول، اتحاد نفس با عقل فعال را نیز نمیپذیرد؛ اما صدرالمتألهین علیرغم پذیرش استحاله اتحاد ماهوی و مفهومی نفس با عقل فعال، اتحاد وجودی نفس با جنبه «لغیرهِ» عقل فعال را بهمثابه اتحاد لامتحصل با متحصل میپذیرد و مستدل مینماید. بهنظر میرسد کانون مباحث ابنسینا، اتحاد ماهوی آنهاست، از اینرو با یافتههای صداریی ناسازگار نیست؛ چنانکه از دیگرسو، برخی اشکالات نوصدرائیان بر دیدگاه صدرالمتألهین ناصواب مینماید که در متن نوشتار بدانها پرداختهایمنقد مبانی پذیرش عقل فعال همچون عقول عشره و نظام طولی فلسفه مشاء؛ ب. نقد اتحاد و یا اتصال دو وجود با یکدیگر بعد از فهم دقیق معانی اتحاد و اثبات این نکته که تنها معنای صحیح برای اتحاد، رسیدن نفس انسان به درجه وجودی عقل فعال و یا اتحاد با افاضات عقل فعال است. از جمله نارساییهای این مقاله میتوان به تصویر ناصحیح اتحاد نفس با عقل فعال اشاره کرد که در جستار حاضر بررسی میشود. مقاله دوم با بررسی دیدگاه فلسفی ابنسینا نشان میدهد که «اشراق و افاضه صورت عقلی بالفعل» توسط عقل فعال و «دریافت و ارتسام به صورت عقلی یا شناخت عقلی» توسط عقل تحقق مییابد و عقل، در این ارتباط، متحد با عقل فعال نمیشود. از جمله نارساییهای این مقاله، عدم تحریر محل نزاع و عدم تنقیح براهین دیدگاه ابنسیناست. | ||
کلیدواژهها | ||
اتحاد عاقل و معقول؛ عقل فعال؛ نفس ناطقه؛ ابنسینا؛ صدرالمتألهین | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The union of the soul with the active intellect from the point of view of Sadr al-Mutalahin and Ibn Sina | ||
نویسندگان [English] | ||
Mohammad Ali Esmaeeli1؛ mehri changi2 | ||
1جامعه المصطفی قم و پژوهشگر پژوهشگاه بین المللی المصطفی | ||
2ADX | ||
چکیده [English] | ||
The issue of "union of the soul with the active intellect" has long been the focus of attention of philosophers, especially Aristotelians, and has a direct impact on the series of epistemological functions of the active intellect. Through this research, it becomes clear that Ibn Sina, with the absolute impossibility of unity and rational and rational union, does not accept the union of the soul with the active intellect; But Sadr al-Muta'allehin, despite accepting the transformation of the essential and conceptual union of the soul with the active intellect, accepts and justifies the existential union of the soul with the "other" aspect of the active intellect as an inextricable union with the connected. Ibn Sina's argument seems to be their essential unity, so it is not inconsistent with the sound findings; On the other hand, some of the problems of the neo-Sadrists are inconsistent with the view of Sadr al-Muta'allehin, which we have dealt with in the text. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
The union of the wise and the sensible, the active intellect, the eloquent soul, Ibn Sina, Sadr al-Muta'allehin | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 65 |