آمار

تعداد نشریات54
تعداد شماره‌ها2,462
تعداد مقالات35,184
تعداد مشاهده مقاله13,995,991
تعداد دریافت فایل اصل مقاله6,253,300
مریجی, شمس الله, کارپرور, ریحانه, امین مجد, زهرا. (1402). نقش تحولات شهری در پیدایش چالش‌های زیست مؤمنانۀ زنان در ایران. اسلام و مطالعات اجتماعی, 11(شماره2(پیاپی42)), 122-152. doi: 10.22081/jiss.2023.64309.1933
شمس الله مریجی; ریحانه کارپرور; زهرا امین مجد. "نقش تحولات شهری در پیدایش چالش‌های زیست مؤمنانۀ زنان در ایران". اسلام و مطالعات اجتماعی, 11, شماره2(پیاپی42), 1402, 122-152. doi: 10.22081/jiss.2023.64309.1933
مریجی, شمس الله, کارپرور, ریحانه, امین مجد, زهرا. (1402). 'نقش تحولات شهری در پیدایش چالش‌های زیست مؤمنانۀ زنان در ایران', اسلام و مطالعات اجتماعی, 11(شماره2(پیاپی42)), pp. 122-152. doi: 10.22081/jiss.2023.64309.1933
مریجی, شمس الله, کارپرور, ریحانه, امین مجد, زهرا. نقش تحولات شهری در پیدایش چالش‌های زیست مؤمنانۀ زنان در ایران. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1402; 11(شماره2(پیاپی42)): 122-152. doi: 10.22081/jiss.2023.64309.1933

نقش تحولات شهری در پیدایش چالش‌های زیست مؤمنانۀ زنان در ایران

اسلام و مطالعات اجتماعی
مقاله 5، دوره 11، شماره2(پیاپی42)، مهر 1402، صفحه 122-152    اصل مقاله (518.37 K)
نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jiss.2023.64309.1933
نویسندگان
شمس الله مریجی1؛ ریحانه کارپرور* 2؛ زهرا امین مجد3
1استاد گروه علوم اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم (ع). قم، ایران
2دانشجوی دکتری دانش اجتماعی مسلمین دانشگاه باقرالعلوم (ع). قم، ایران (نویسندۀ مسئول).
3دانش‌آموخته خارج فقه و اصول و مدرس حوزه. قم، ایران.
تاریخ دریافت: 07 تیر 1401،  تاریخ بازنگری: 15 اسفند 1401،  تاریخ پذیرش: 12 مهر 1402 
چکیده
با ورود مدرنیته به ایران «شهر» به معنای امروزین آن متولد شد و تاکنون دگرگونی‌‌های زیادی را گذرانده است. از آنجا که دگرگونی‌‌ها در سامانۀ کالبدی شهر در سه بُعد؛ مسکن، تجهیزات شهری و حمل‌ونقل، چالش‌‌هایی را در زیست مؤمنانۀ زنان ایجاد کرده است، پژوهش حاضر با رویکرد موضوع‌‌شناسانه به این چالش‌‌ها و به‌منظور حل آنها از سوی سیاست‌گذاران اجتماعی، برنامه‌‌ریزان شهری و فقیهان، با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از داده‌‌های موجود در منابع اسنادی به ژرفکاوی این پرسش می‌‌پردازد که نقش تحولات شهری در پیدایش چالش‌های زیست مؤمنانۀ زنان در ایران چگونه بوده است؟؛ بنابراین پس از بررسی تحولات شهری در سه دورۀ قاجار، پهلوی و بعدازانقلاب به تبیین چالش‌‌هایی می‌‌پردازد که در اثر این تحولات به وجود آمد و زندگی دیندارانۀ زنان را متأثر ساخت. یافته‌‌ها نشان می‌دهد تحولات مسکن چالش‌‌هایی نظیر ایجاد مانع در درونی‌شدن حکم حجاب، محرومیت از ظرفیت مجالس خانگی در جهت افزایش سواد دینی زنان و... را ایجاد کرده است. تحول در تجهیزات شهری چالش‌‌هایی نظیر تبدیل‌شدن حضور زنان در فضاهای شهری به‌عنوان یک مطالبۀ فمینیستی، تقویت روحیۀ مصرف‌‌گرایی و... را موجب شده و تغییرات در حوزۀ حمل‌ونقل چالش‌‌هایی همچون افزایش تمایل زنان به تردد شبانه در شهر را در پی داشته است
کلیدواژه‌ها
تحولات شهری؛ شهرنشینی؛ چالش؛ زندگی زنان
موضوعات
سیاست‌پژوهی ناظر به مسائل فرهنگی و اجتماعی جامعه؛
عنوان مقاله [English]
The Role of Urban Transformations in the Emergence of Challenges to the Religious Life of Women in Iran
نویسندگان [English]
Samsullah Mariji1؛ Reyhane Karparvar2؛ Zahra Amin Majd3
1Professor, Faculty of Social Sciences, Baqir al-'Ulum University, Qom, Iran
2Ph.D. student, Social Sciences of Muslims, Baqir al-'Ulum University, Qom, Iran
3. Graduate in Jurisprudence and Principles of Islamic Law and lecturer in the Qom seminary, Qom, Iran
چکیده [English]
With the advent of modernity in Iran, the concept of "city" in its contemporary sense was born and has undergone numerous transformations since then. As these transformations have posed challenges in the physical structure of the city in terms of housing, urban facilities, and transportation, this research, adopting a thematic approach, aims to explore these challenges and their resolution by social policymakers, urban planners, and religious scholars. Using a descriptive-analytical method and relying on available data from documentary sources, the study delves into the question of how urban transformations have influenced the emergence of challenges to the religious life of women in Iran. Thus, after examining urban transformations in the Qajar, Pahlavi, and post-revolutionary periods, it elucidates the challenges that have arisen as a result of these transformations and have affected the religious lives of women. The findings reveal that housing transformations have created challenges such as hindering the internalization of the hijab requirement, depriving women of the capacity for religious literacy through domestic gatherings, and more. Transformations in urban facilities have led to challenges such as the demand for women's presence in public spaces as a feminist demand, the reinforcement of consumerism, and so on. Changes in transportation have brought about challenges such as an increase in women's inclination to travel at night in the city. 
کلیدواژه‌ها [English]
Urban Transformations, Urbanism, Challenges, Women's Lives
مراجع
  1. آدینه‌‌وند، مسعود؛ فلاح توتکار، حجت؛ پورمحمدی املشی، نصراله و بهرام‌نژاد، محسن. (1396). جایگاه و نقش زنان در نظام اداری ایرانِ دورۀ رضاشاه (1320- 1304ش). نشریۀ تاریخ اسلام و ایران، 27(124)، صص 9-37.
  2. اتحادیه، منصوره. (1377). اینجا طهران است. تهران: نشر تاریخ ایران.
  3. اهری، زهرا. (1394). شناسایی ساختار ثانویه شهر ایرانی در دوره قاجاریه. نشریه معماری و شهرسازی (هنرهای زیبا)، 20(2)، صص23-34 .
  4. برومند، جمشید. (1392). شهر و فضای شهری؛ بررسی شهر، مسائل و ساختارهای شهری. تهران: افرند.
  5. بزی، خدارحم؛ رضایی، بیت‌اله. (1391). بررسی ساختارهای شهری مطلوب زنان با تأکید بر امنیت، در شهر زابل. آمایش جغرافیایی فضا، 2(5)، صص 19-36.
  6. بستان، حسین. (1388). اسلام و تفاوت‌‌های جنسیتی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  7. بمانیان، محمدرضا؛ رفیعیان، مجتبی و ضابطیان، الهام. (1387). امنیت تردد زنان در فضاهای شهری. مجلۀ تحقیقات زنان (مجله مطالعات زنان)، 2(4)، صص 39-56.
  8. بیگدلی، عطاءالله. (1393). شهرسازی. تهران: امیرکبیر.
  9. تقوی، نعمت‌‌الله. (1389). جامعه‌‌شناسی روستایی. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
  10. تکمیل همایون، ناصر. (1377). تاریخ اجتماعی و فرهنگی تهران از ویرانی دارالخلافه ناصری تا پایان پهلوی (ج2و3). تهران: دفتر پژوهش‌‌های فرهنگی شهرداری تهران.
  11. جارویس، هلن؛ کانتور، پاولا و کلارک، جاناتان. (1394). شهر و جنسیت (مترجم: محمود شارع‌پور). تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  12. جلیلی، تورج؛ اکبری، سروش. (1394). بررسی تحولات پلان‌های مسکونی از دوره قاجار تا پهلوی دوم. اولین دوره کنفرانس سالانۀ پژوهش‌های معماری، شهرسازی و مدیریت شهری.
  13. حبیبی، سید محسن. (1395). از شار تا شهر: تحلیلی تاریخی از مفهوم شهر و سیمای کالبدی آن: تفکر و تأثر. تهران: موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
  14. خامنه‌زاده، حنانه. (1396). مفهوم خلوت و چگونگی تحقق آن در زیست-جهان خانه ایرانی مطالعه تطبیقی آن در خانه ایرانی ماقبل مدرن و خانه مدرن ایرانی. مجله علمی -پژوهشی پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی باغ نظر، 14(49)، صص 31-40.
  15. خدایی، زهرا و پورخیری، علی. (1390). مسائل اجتماعی شهرسازی در ایران. تهران: پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام مرکز تحقیقات استراتژیک.
  16. دهخدا، علی‌اکبر. (1351). لغت‌‌نامۀ دهخدا (ج6). تهران: انتشارات دانشگاه تهران
  17. ذوعلم، علی. (1384). تأملی در مفهوم چالش در ادبیات اجتماعی فرهنگی ایران. ماهنامه اندیشه و تاریخ سیاسی ایران معاصر، 4(36)، صص 34-37.
  18. سیدان، فریبا. (1397). زنان و کیفیت زندگی. تهران: تیسا.
  19. شفیعی، سمیه‌‌سادات. (1400). تاریخ اجتماعی زنان در عصر قاجار. تهران: ثالث.
  20. شهری، جعفر. (1369). تاریخ اجتماعی شهر تهران در قرن سیزدهم (ج1و3). تهران: رسا.
  21. شیخ‌‌الاسلامی، پری. (1351). زن در ایران و جهان. تهران: (بی‌نا).
  22. صفری، سهیلا؛ یوسفی‌فر، شهرام و شیخ نوری، محمدامیر. (1393). اعتراضات مردم
    به نوسازی شهری در دورۀ پهلوی اول. مجلۀ علمی تحقیقات تاریخ اجتماعی، 1(4)،
    صص 29-60.
  23. طبیب‌‌زاده، کیمیا السادات. (1396). فلسفۀ جایگاه محرمیت در خانه‌‌های سنتی دورۀ قاجار (نمونۀ موردی: شهر شیراز). ارائه شده در اولین کنفرانس بین‌المللی عمران، معماری و شهرسازی ایران معاصر.
  24. علاسوند، فریبا. (1395). زن در اسلام. قم: هاجر.
  25. غیاثوند، احمد. (1394). دنیای زنان در پرتو فضاهای جنسیتی شهری مدرن. توسعه محلی روستایی - شهری (توسعه روستایی)، 7(13)، صص 299-322.
  26. فاضلی، نعمت‌‌الله. (1392). فرهنگ و شهر؛ چرخش فرهنگی در گفتمان‌‌های شهری.
    تهران: تیسا.
  27. فاضلی، نعمت‌‌الله. (1394). زنانه‌شدن شهر با تأکید بر فضاهای شهر تهران. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  28. فرهاد، شراره؛ کاشانی، اریک. (1389). بررسی معماری و شهرسازی در دوره قاجار. همایش داخلی معماری و شهرسازی معاصر.
  29. کابلی، احمدرضا؛ موسوی، سیده فائزه. (1398). بررسی مؤلفه‌های جدید معماری در دوره پهلوی. ششمین کنفرانس ملی شهرسازی، معماری، عمران و محیط ‌زیست.
  30. کلانتری، عبدالحسین؛ بخشی‌‌زاده، حسن. (1398). تغییرات اجتماعی شهر تهران در دوره پهلوی اول. نشریۀ توسعۀ محلی (روستائی-شهری)، 11(2)، صص 409-436.
  31. معین، محمد. (1386). فرهنگ معین. تهران: زرین.
  32. معینی، سید محمود؛ زندی، مهرنوش. (1394). بررسی خلوت در معماری ایرانی و تأثیر نادیده گرفتن آن در معماری معاصر. اولین همایش ملی فرهنگ گردشگری و هویت شهری.
  33. یاران، علی؛ بهرو، حسین. (1396). تأثیر فرهنگ و اخلاق اسلامی بر مسکن و کالبد فضایی خانه‌ها (نمونه موردی:خانه‌های عصر قاجار در شهر اردبیل). فصلنامه پژوهش‌های معماری اسلامی، 2(15)، صص 91-107.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 183
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 125


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب