آمار

تعداد نشریات54
تعداد شماره‌ها2,462
تعداد مقالات35,184
تعداد مشاهده مقاله13,996,042
تعداد دریافت فایل اصل مقاله6,253,312
ابراهیمی, لیلا, داعی نژاد, سید محمد علی, درستی, مهدی. (1401). روش‌شناسی فهم براساس آموزه‌های قرآنی. اسلام و مطالعات اجتماعی, 4(4), 34-68. doi: 10.22081/jqss.2023.65024.1222
لیلا ابراهیمی; سید محمد علی داعی نژاد; مهدی درستی. "روش‌شناسی فهم براساس آموزه‌های قرآنی". اسلام و مطالعات اجتماعی, 4, 4, 1401, 34-68. doi: 10.22081/jqss.2023.65024.1222
ابراهیمی, لیلا, داعی نژاد, سید محمد علی, درستی, مهدی. (1401). 'روش‌شناسی فهم براساس آموزه‌های قرآنی', اسلام و مطالعات اجتماعی, 4(4), pp. 34-68. doi: 10.22081/jqss.2023.65024.1222
ابراهیمی, لیلا, داعی نژاد, سید محمد علی, درستی, مهدی. روش‌شناسی فهم براساس آموزه‌های قرآنی. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1401; 4(4): 34-68. doi: 10.22081/jqss.2023.65024.1222

روش‌شناسی فهم براساس آموزه‌های قرآنی

مطالعات علوم قرآن
دوره 4، شماره 4 - شماره پیاپی 14، دی 1401، صفحه 34-68    اصل مقاله (2.34 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jqss.2023.65024.1222
نویسندگان
لیلا ابراهیمی* 1؛ سید محمد علی داعی نژاد2؛ مهدی درستی3
1دانشجوی دکترای علوم و معارف قرآن جامعه الزهراء، قم، ایران.
2مربی و عضو هیات علمی رشته کلام و فلسفه جامعة المصطفی. قم. ایران.
3دانشجوی کارشناسی ارشد رشته تبلیغ موسسه سفیران هدایت. قم. ایران.
تاریخ دریافت: 18 مهر 1401،  تاریخ بازنگری: 16 آبان 1401،  تاریخ پذیرش: 05 مهر 1402 
چکیده
هرمنوتیک، دانشی جدید و پیچیده برای فهم متن است که متون دینی را نیز شامل می‌شود. قرآن هم که کلام خداوند است، متن آن، پیام الهی است؛ ازاین‌رو یکی از مسائل اساسی در حوزه تفسیر متن قرآن،  مسئله فهم پیام‌های قرآنی است. کشف معنا و فهم بهتر مقصود آیات قرآن، در گرو بهره‌گیری اصولی و منطقی دانش هرمنوتیک پس از نقد و بررسی منصفانه آن دانش است. رهیافت مقاله پیش‌رو این است که با اِعمال روش‌ها و به‌کارگیری قواعد فهم هرمنوتیکی با استفاده از گزاره‌های قرآنی، هرمنوتیک قرآنی را استخراج کند؛ ازاین‌رو در پی تبیین آیاتی است که ناظر به موضوعات و مباحث هرمنوتیک بوده و قواعد و مکانیسم‌هایی را که خود آیات و گزاره‌های قرآن برای به‌دست‌آوردن فهم معنای آیات قرآن ارائه کرده‌اند، تحلیل می‌کند تا بدین‌سان شکل و شیوه‌ای تازه در دانش فهم و تفسیر قرآن عرضه کند. پژوهش پیش‌رو به لحاظ نوع  مسئله آن، بنیادی بوده و به روش توصیفی - تحلیلی به بررسی آیات هرمنوتیک پرداخته است. هدف این نوشته، بیان این مطلب است که بعضی از اصول هرمنوتیک را که مغایرتی با مبانی و روش فهم قرآن ندارند، با گزاره‌های قرآنی مربوط به قواعد فهم قرآن تطبیق و دنبال کند. تا اینکه در نهایت هرمنوتیک قرآنی را که منظور آیات ناظر به قواعد فهم متن قرآن است، استخراج و تبیین کرد.
کلیدواژه‌ها
منطق فهم؛ فهم متن؛ قواعد فهم آیات
عنوان مقاله [English]
Methodology of Understanding Based on Qur'anic Teachings
نویسندگان [English]
lyla ebrahimi1؛ mohammad ali daei neghad2؛ mahdi dorosti3
1Ph.D. student in Qur'anic Sciences and Education, Al-Zahra University, Qom, Iran.
2Lecturer and faculty member, Department of Theology and Philosophy, Al-Mustafa International University. Qom. Iran
3Master's student in Propagation of Islam, Safiran Hedayat Institute. Qom. Iran.
چکیده [English]
Hermeneutics is a new and complicated science to understand the text, which also includes religious texts. The Qur'an, which is the word of God, its text is considered as a divine message. Therefore, one of the basic issues in the field of interpretation of the Qur'anic text is the problem of understanding the Qur'anic messages. Discovering the meaning and better understanding of the meaning of the Qur'anic verses depends on the principled and logical use of hermeneutic after a fair critique and examination of this science. The approach of the present article is to extract Qur'anic hermeneutics by using the methods and applying the rules of hermeneutic understanding using Quranic propositions. Therefore, the article seeks to explain the verses that refer to topics and issues related to hermeneutic, and analyzes the rules and mechanisms that the verses and propositions of the Qur'an themselves have presented to gain an understanding of the meaning of the verses of the Qur'an in order to present a new form and method in understanding and interpreting the Qur'an. The present study is fundamental in terms of its type of problem and has examined hermeneutic verses through a descriptive-analytical method. This article aims to follow and adapt the Qur'anic propositions related to the rules of understanding the Qur'an with some principles of hermeneutics, which do not conflict with the principles and methods of understanding the Qur'an, Finally, this article extracts and explains the Qur'anic hermeneutics, which refers to the verses related to the rules of understanding the text of the Qur'an
کلیدواژه‌ها [English]
The logic of understanding, understanding the text, the rules of understanding the verses
مراجع
* قرآن کریم

  1. بن بابویه، محمد بن ‌علی. (1404ق). عیون أخبار الرضا× (ج1). بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
  2. ابن‏ جزى، محمّد بن احمد. (1416ق). التسهیل لعلوم التنزیل‏ (ج1). بیروت: شرکة دار الأرقم بن أبی الأرقم‏.
  3. ابن فارس، احمد بن زکریا. (1404ق). معجم مقاییس اللغة (ج1). قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  4. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی. (1408ق). روض الجنان و روح الجنان فى تفسیرالقرآن. مشهد: بنیاد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس رضوى‏.
  5. ابوحیان، محمّد بن یوسف. (1420ق). البحر المحیط فى التفسیر (ج2). بیروت: دار الفکر‏.
  6. احمدی، بابک. (1372). ساختار و تأویل متن. تهران: نشر مرکز.
  7. اعرافی، علیرضا. (1395). هرمنوتیک (محقق و نگارش: علی بخشی). قم: انتشارات مؤسسه اشراق و عرفان.
  8. ایزدی، محسن. (1397). بررسی تطبیقی رویکردهای هرمنوتیک فلسفی در تفسیر قرآن. نشریه پژوهش‌های تفسیر تطبیقی، 4(8)، صص 271-296.
  9. بلخاری، حسن. (1379). بطن متن (قرآن، تأویل و هرمنوتیک) (چاپ دوم). تهران: انتشارات حسن افرا.
  10. بیضاوى، عبدالله بن عمر. (1418ق). أنوار التنزیل و أسرار التأویل (تفسیر البیضاوى) (ج1). بیروت: دار إحیاء التراث العربی‏.
  11. پارسائیان، محمد. (1396). هرمنوتیک و نقش آن در کشف شبکه معنایی آیات قرآن کریم. نشریه مطالعات قرآن و حدیث، 11(21)، صص 229-256.
  12. پالمر، ریچارد. (1377). علم هرمنوتیک (مترجم: محمّدسعید حنایی کاشانی). تهران: انتشارات هرمس.
  13. پریمی، علی. (1392). هرمنوتیک و تأثیر آن بر فهم متون. اصفهان: انتشارات آسمان نگار.
  14. تورانی، اعلا؛ سلطان احمدی، منیره. (1389). تحلیلی بر رابطه هرمنوتیک روشی و فلسفی با تاویل و تفسیر قرآن کریم. مجله آینه معرفت، 8(23)، صص 115-136.
  15. ثعالبى، عبدالرحمن بن محمد. (1418ق). جواهر الحسان فى تفسیر القرآن (ج3). ‏بیروت: داراحیاء التراث العربى‏.
  16. خطیب، عبدالکریم. (بی‌تا). ‏التفسیر القرآنى للقرآن (ج4). بی‌جا. بی‌نا.‏
  17. راغب اصفهانى، حسین. (1412ق). المفردات فی غریب القرآن.‏ دمشق و بیروت: دارالعلم الدار الشامیة.
  18. رستگار مقدم گوهری، هادی. (1389). روش فهم متن. قم: بوستان کتاب.
  19. رضایی اصفهانی، محمّدعلی. (1393). منطق تفسیر قرآن (4). قم: مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی|.
  20. زبیدی، مرتضی. (1414ق). تاج العروس (ج14). بیروت: دارالفکر.
  21. زمخشری، محمود بن عمر. (1407ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فى وجوه التأویل (ج1، چاپ سوم). بیروت: دار الکتاب العربی‏‏.
  22. سبزواری، محمّد. (1406ق). الجدید فى تفسیر القرآن المجید (ج3). بیروت: دار التعارف للمطبوعات‏‏.
  23. سعیدی روشن، محمّدباقر. (1383). تحلیل زبان قرآن و روش‌شناسی فهم آن. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  24. سیوطی، جلال‌الدین. (1404ق). الدر المنثور فى تفسیر المأثور (ج3). قم: کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى&‏.
  25. شوکانى، محمّد بن علی. (1414ق). فتح القدیر بین فنی الروایة و الدرایة من علم التفسیر (ج5). دمشق: دار ابن کثیر.
  26. شیبانى، محمّد بن حسن‏. (1413ق). نهج البیان عن کشف معانى القرآن (ج1). قم: نشر الهادى‏‏.
  27. صادقی تهرانی، محمّد. (1419ق). البلاغ فی تفسیر القرآن بالقرآن. قم: مکتبة محمد الصادقی الطهرانی‏.
  28. طباطبایى، سیدمحمّدحسین‏. (1390ق). المیزان فی تفسیر القرآن (ج3، 4، 13، چاپ دوم). بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات‏.
  29. طبرانی، سلیمان بن احمد. (2008م). التفسیر الکبیر تفسیر القرآن العظیم (ج3). اردن: دارالکتب الثقافی.
  30. طبرسی، فضل بن حسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن (ج2 و6، چاپ سوم). تهران: ناصرخسرو.
  31. طبرى، محمد بن جریر. (1412ق). جامع البیان فى تفسیر القرآن‏ (ج15). بیروت: دار المعرفه‏.
  32. ‏طیب، عبدالحسین. (1369). اطیب البیان فی تفسیر القرآن (ج12، چاپ دوم). تهران: اسلام‏‏.
  33. عابدی سرآسیا، علیرضا. (1396). هرمنوتیک و اصول فقه (درآمدی بر قصدی‌گرایی). مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
  34. علوی‌مهر، حسین. (1381). روش‌ها و گرایش‌های تفسیری. قم: اسوه.
  35. عمید زنجانی، عباسعلی. (1367). مبانی و روش‌های تفسیر قرآن. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  36. فخر رازى، محمّد بن عمر. (1420ق). التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب) (ج6، چاپ سوم). بیروت: دار إحیاء التراث العربی‏‏.
  37. فراهیدی، خلیل بن احمد. (1410ق). کتاب العین (ج8، چاپ دوم). قم: انتشارات هجرت.
  38. فضل‌الله، سیدمحمّدحسین. (1419ق). من وحی القرآن (ج5). بیروت: دارالملاک للطباعه و النشر.
  39. فیض کاشانی، ملامحسن. (1415ق). تفسیر الصافی (ج1، چاپ دوم). تهران: مکتبه الصدر.
  40. فیومی، احمد بن محمّد. (بی‌تا). مصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی (ج2). بی‌جا. بی‌نا.
  41. قائمی نیا، علیرضا. (1380). متن از نگاه متن. قم: انجمن معارف اسلامی.
  42. قرطبى، محمد بن احمد. (1364). الجامع لأحکام القرآن (ج7). تهران: انتشارات ناصرخسرو.‏
  43. قونوی، اسماعیل بن محمّد. (1422ق). حاشیة القونوى على تفسیر الإمام البیضاوى و معه حاشیة ابن التمجید (ج5). بیروت: دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون‏.
  44. کاشانى، ملا فتح‌الله. (1410ق): تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین (ج3). تهران: کتاب‌فروشی محمّدحسن علمی.
  45. کیاشمشکی، ابوالفضل. (1383). هرمنوتیک متن، تأویل و روش‏شناسى فهم قرآن. مجله پژوهش و حوزه، شماره 19 و 20، صص 74-93.
  46. ماتریدی، محمد بن محمد. (1426ق). تاویلات اهل السنه: تفسیر الماتریدی (ج4). بیروت: دار الکتب العلمیه.
  47. مجتهد شبستری، محمّد. (1395). مجموعه آثار (به کوشش: امیر قربانی: book-house.btogsky.com.
  48. مجلسى، محمّدباقر. (1403ق). بحار الأنوار (ج2 و51 و89). بیروت: دار إحیاء التراث العربی‏‏.
  49. محمّد عویضه، محمّد. (1415ق). الفرد نورث هوایتهد فیلسوف العلم و العلماء(الاعلام من الفلاسفه)، اسپینوزا. بیروت: دارالکتب العلمیه.
  50. معرفت، محمّدهادی. (1427ق). التأویل فی مختلف المذاهب و الآراء. تهران: المجمع العالمی للتقریب بین المذاهب الإسلامیة. المعاونیة الثقافیة. مرکز التحقیقات و الدراسات العلمیة.
  51. مکارم شیرازی، ناصر و دیگران. (1374). تفسیر نمونه (ج22). تهران: دارالکتاب الاسلامیه.
  52. نصری، عبدالله. (1390). راز متن (هرمنوتیک، قرائت پذیری متن و منطق فهم دین). تهران: سروش.
  53. نیچه، فریدریش ویلهلم. (1377). هرمنوتیک مدرن: گزینه‌ی جستارها (مترجمان: محمّد نبوی، بابک احمدی و مهران مهاجر). تهران: نشر مرکز.
  54. هادی، قربانعلی. (1388). نقد مبانی هرمنوتیکی نظریه قرائت‌های مختلف از دین. قم: انتشارات بین المللی المصطفی.
  55. واعظی، احمد. (1380). درآمدی بر هرمنوتیک. تهران: مرکز نشر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 2,720
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 167


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب