آمار

تعداد نشریات49
تعداد شماره‌ها2,304
تعداد مقالات33,405
تعداد مشاهده مقاله11,929,874
تعداد دریافت فایل اصل مقاله5,098,262
محقق گرفمی (نویسنده مسئول), البرز, سجادی زاده, سیدعلی, جُبیلی, امجد. (1402). تحلیل انتقادی حکم طهارت مسلوس و مبطون در هنگام نماز. اسلام و مطالعات اجتماعی, 30(شماره 3 (فصل پاییز- پیاپی 115)), 98-130. doi: 10.22081/jf.2023.64846.2555
البرز محقق گرفمی (نویسنده مسئول); سیدعلی سجادی زاده; امجد جُبیلی. "تحلیل انتقادی حکم طهارت مسلوس و مبطون در هنگام نماز". اسلام و مطالعات اجتماعی, 30, شماره 3 (فصل پاییز- پیاپی 115), 1402, 98-130. doi: 10.22081/jf.2023.64846.2555
محقق گرفمی (نویسنده مسئول), البرز, سجادی زاده, سیدعلی, جُبیلی, امجد. (1402). 'تحلیل انتقادی حکم طهارت مسلوس و مبطون در هنگام نماز', اسلام و مطالعات اجتماعی, 30(شماره 3 (فصل پاییز- پیاپی 115)), pp. 98-130. doi: 10.22081/jf.2023.64846.2555
محقق گرفمی (نویسنده مسئول), البرز, سجادی زاده, سیدعلی, جُبیلی, امجد. تحلیل انتقادی حکم طهارت مسلوس و مبطون در هنگام نماز. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1402; 30(شماره 3 (فصل پاییز- پیاپی 115)): 98-130. doi: 10.22081/jf.2023.64846.2555

تحلیل انتقادی حکم طهارت مسلوس و مبطون در هنگام نماز

فقه
دوره 30، شماره 3 (فصل پاییز- پیاپی 115)، مهر 1402، صفحه 98-130    اصل مقاله (774.41 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2023.64846.2555
نویسندگان
البرز محقق گرفمی (نویسنده مسئول)* 1؛ سیدعلی سجادی زاده2؛ امجد جُبیلی3
1کارشناسی ارشد علوم قرآن وحدیث. طلبه سطح چهار حوزه علمیه خراسان.
2استادیار گروه فقه و مبانی حقوق دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران.
3دانشجوی دکتری فلسفه و کلام دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران.
تاریخ دریافت: 07 آذر 1401،  تاریخ بازنگری: 28 شهریور 1402،  تاریخ پذیرش: 02 آبان 1402 
چکیده
یکی از بایسته‌های عبادت‌هایی همچون نمازهای روزانه، حصول و حفظ طهارت است. این موضوع درباره افرادی که به بیماری بی‌اختیاری در دفع ادرار و مدفوع دچار هستند، چالش‌انگیز خواهد بود. برخی فقیهان بر این باورند که در صورت وقوع دو یا سه بار حدث در طول نماز، واجب است که در هنگام نماز، طهارت‌های تازه حاصل شود. راهکار اینان، قرار‌دادن ظرف آبی نزدیک نمازگزار است تا پس از دفع غیر‌اختیاری، بی‌درنگ وضو سازد. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با بهره‌مندی از منابع إسنادی در پی بازخوانی ادلّه باورمندان به این حکم است. پس از دسته‌بندی این ادلّه، در گام پسین، مناقشه‌ها و اشکالات وارد بر این دلایل تبیین شده‌اند. نتیجه اینکه بنا بر سه عامل ذیل، حکم پیش‌گفته استوار نمی‌نماید: بسنده‌نبودن دلالت ادلّه لفظی مورد استناد برای حکم، وجود روایات مخالف در موضوع و نیز امتنانی‌بودن ادلّه دالّ بر وظیفه مسلوس و مبطون. به نظر می‌رسد حکم به کفایت وضوی اولیّه برای این بیماران به واقع نزدیک‌تر باشد.
کلیدواژه‌ها
مسلوس و مبطون؛ نماز مبطون؛ طهارت مسلوس؛ حکم مسلوس؛ وظیفه مبطون
عنوان مقاله [English]
A Critical Analysis of the Ruling of Maslus and Mabtun Purity during Saying Prayer
نویسندگان [English]
Alborz Mohaqeq Garfami(Corresponding author)1؛ Seyed Ali Sajjadi Zadeh2؛ Amjad Jobeili3
1Level 4 Student, Islamic seminary of Khorasan.
2Assistant Professor, Faculty of Jurisprudence and Principles of Islamic Law, Razavi Islamic Sciences University, Mashhad, Iran.
3Ph.D. student, Department of Philosophy and Kalam, Razavi Islamic Sciences University, Mashhad, Iran.
چکیده [English]
One of the essential aspects of worship, such as daily prayers, is achieving and maintaining purity (taharah). This issue poses a challenge for individuals who suffer from involuntary urinary or fecal incontinence. Some jurists believe that if impurity (hadath) occurs two or three times during prayer, it is obligatory to renew the state of purity during the prayer. Their solution suggests keeping a container of water close to the worshipper, so they can perform ablution (wudu) promptly after involuntary discharge. This research employs a descriptive-analytical methodology, utilizing documentary sources to revisit the arguments supporting this ruling. After categorizing these arguments, the ensuing debates and challenges related to these reasons are elucidated. The result indicates that the ruling lacks solidity based on three factors: the insufficiency of explicit textual evidence supporting the ruling, the existence of conflicting narrations on the subject, and the presence of evidence suggesting the sufficiency of the initial ablution for individuals with partial impurity. It appears that the ruling favoring the adequacy of the initial ablution for these individuals is more plausible.
کلیدواژه‌ها [English]
Mabtun and Maslus, Mabtun Prayer, Partial Purity, Ruling on Partial Impurity, Obligation for Mabtun
مراجع
* قرآن مجید
1.    آل‌‌کاشف‌الغطاء، محمدحسین. (بی‌تا). ‌سؤال و جواب. قم: مؤسسة کاشف الغطاء العامة.
2.    آملی، محمدتقی. (1384ق). مصباح الهدی فی شرح العروة الوثقی (ج4). بی‌جا: بی‌نا.
3.    آملی،‌ میرزا هاشم. (1406ق). المعالم المأثورة (مقرر: محمد علی اسماعیلی‌پور قمشه‌ای، ج5). قم: المطبعة العلمیه.
4.    ابن اثیر، مبارک بن محمد. (1367). النهایة فی غریب الحدیث و الأثر (ج5، چاپ چهارم). قم: اسماعیلیان.
5.    ابن بابویه، محمد بن على. (1413ق). من لا یحضره الفقیه (ج1، چاپ دوم). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
6.    ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414ق). لسان العرب (چاپ سوم). بیروت: دار صادر. 
7.    اشتهاردی، علی پناه. (1417ق). مدارک العروة (ج4). طهران: اسوه.
8.    اصفهانی، سید ابوالحسن. (1392). وسیلة النجاة (با تعلیقات: سیدروح‌الله موسوی خمینی، ج1). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
9.    انصاری، مرتضی. (1418ق). کتاب الطهارة (ج1، چاپ اول). قم: المؤتمر العلمی‌بمناسبه الذکری المئویه الثانیه لمیلاد الشیخ الانصاری.
10.    بهبهانی، محمدباقر بن محمداکمل. (1424ق). مصابیح الظلام فی شرح مفاتیح الشرائع (ج3و9)، محقق: مؤسسه تحقیقاتی علامه مجدد وحید بهبهانی(ره). قم: مؤسسه علامه مجدد وحید بهبهانی.
11.    بهجت، محمدتقی. (1423ق). وسیله النجاه. قم: شفق.
12.    بحرانی، یوسف. (1363). الحدائق الناضره فی احکام العتره الطاهره (ج2). قم: مرکز نشر اسلامی.
13.    ترحینی عاملی، محمدحسن. (1385). الزبده الفقهیه فی شرح الروضه البهیه (ج2). بی‌جا: دار الفقه للطباعه و النشر.
14.    تهانوى، محمدعلى بن على. (1996م). کشاف اصطلاحات الفنون (ج2، چاپ اول). بیروت: مکتبة لبنان ناشرون.
15.    ثعالبى، عبدالملک بن محمد. (1414ق). فقه اللغة (چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیه. 
16.    جعفری لنگرودی، محمدجعفر. (1378). مبسوط در ترمینولوژی حقوق (ج2، چاپ اول). تهران: کتابخانه گنج دانش.
17.    جوهر، سامر. (2003م). فقه الولی: الوضوء. نشریه بقیة الله(عج). شماره 138، صص 64-67.
18.    جوهرى، اسماعیل بن حماد. (1376ق). الصحاح (ج3، چاپ اول). بیروت: دار العلم للملایین.
19.    حائری، مرتضی. (1425ق). شرح العروة الوثقی (ج4). قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
20.    حر عاملى، محمد بن حسن. (1409ق). وسائل الشیعة (ج1و26، چاپ اول). قم: مؤسسه آل الییت(علیهم السلام).
21.    حسینی شبر، علی. (1383ق). العمل الأبقی فی شرح العروة الوثقی (ج2). نجف اشرف: مطبعة النجف.
22.    حکیم، سیدمحسن. (1374). مستمسک العروة الوثقی (ج2). قم: دار التفسیر.
23.    حکیم، سیدمحمدسعید. (1425ق). منهاج الصالحین (ج1، چاپ سوم). قم: دار الهلال.
24.    حکیم، محمدتقی. (1979م). الاصول العامه للفقه المقارن (چاپ دوم). بیروت: آل‌البیت(علیهم السلام).
25.    خویی، سیدابوالقاسم. (1418ق). موسوعة الامام الخویی (ج6). قم: مؤسسه احیاء آثار الامام الخویی(ره).
26.    روحانی، سیدصادق. (1435ق). منهاج الصالحین (ج1، چاپ دوم). بیروت: دار بلال للطباعه و‌النشر.
27.    روحانی، عباسعلی؛ علیزاده، نگار. (1396). الخلل فی الغسل با رویکردی بر آرای امام خمینی(ره). پژوهشنامه متین، شماره75، صص 111-128.
28.    زبیدی، محمد بن محمد. (1414ق). تاج العروس من جواهر القاموس (ج18). بیروت: 
دار الفکر.
29.    سبزواری، سیدعبدالاعلی. (1413ق). مهذب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام (ج7). قم: سید عبدالاعلی موسوی سبزواری.
30.    سیستانی، سیدعلی. (1418ق). منهاج الصالحین (ج1، چاپ هفتم). بیروت: دار المؤرخ العربی.
31.    سیستانی، سیدعلی. (1425ق). العروةالوثقی (ج1، چاپ دوم). قم: مکتبه آیه الله العظمی‌السید السیستانی.
32.    سیستانی، سیدمحمدباقر. (بی‌تا). قاعده لاضرر و لاضرار (تقریر درس سید علی سیستانی) قم: بی‌نا.
33.    شبیری زنجانی، موسی. (1388). توضیح المسائل. قم: سلسبیل.
34.    شهید اول، محمد بن مکی. (1435ق). غایه المراد فی شرح ارشاد الاذهان (ج1). قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
35.    شهید اول، محمد بن مکی. (1430ق). موسوعة الشهید الأول (ج9). قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. مرکز احیای آثار اسلامی.
36.    صافی گلپایگانی، علی. (1385). ذخیرة العقبی فی شرح العروة الوثقی (ج6). قم: گنج عرفان.
37.    صالحی مازندرانی، اسماعیل. (1376). مفتاح البصیرة فی فقه الشریعة (ج6). قم: مکتب آیة الله العظمی‌صالحی مازندرانی(ره).
38.    طباطبایی بروجردی، سیدحسین. (1426ق). تبیان الصلاة (ج6، تقریر: علی صافی گلپایگانی). قم: گنج عرفان.
39.    طباطبایی تبریزی، سیدمحمدجواد. (بی‌تا). بغیة الهداة فی شرح وسیلة النجاة (ج1). نجف اشرف: مطبعه الآداب.
40.    طوسی، محمد بن حسن. (1387). المبسوط فی فقه الإمامیة (ج1). تهران: مکتبة المرتضویة.
41.    طوسى، محمد بن حسن. (1407ق «الف»). تهذیب الأحکام (ج2، چاپ چهارم). تهران: دار الکتب الاسلامیه.
42.    طوسی، محمد بن حسن. (1407ق «ب»). الخلاف (ج1). قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
43.    عراقی، آغا ضیاء الدین. (1410ق). تعلیقة استدلالیة علی العروة الوثقی. قم: مؤسسه نشر اسلامی.
44.    عشقی، زهرا؛ عندلیبی، رضا. (1400). وظیفه مسلوس و مبطون در حجّ. میقات حجّ، شماره 111، صص 27-51. 
45.    علامه حلی، حسن بن یوسف. (1412ق). منتهی المطلب (ج2و5). مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی.
46.    علامه حلی، حسن بن یوسف. (1414ق). تذکرة الفقهاء (ج1). قم: مؤسسة آل‌البیت لإحیاء التراث.
47.    علوی گرگانی، سیدمحمدعلی. (1394). التعلیقة علی تحریر الوسیلة (ج1). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
48.    فاضل لنکرانی، محمد. (1390). تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة (ج3، چاپ اول). قم: مرکز فقهی ائمه اطهار(علیهم السلام).
49.    فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله. (1404ق). التنقیح الرائع لمختصر الشرائع (ج1). قم: مکتبة آیت‌الله العظمی‌المرعشی النجفی(ره).
50.    فاضل هندی، محمد بن حسن. (1416ق). کشف اللثام عن قواعد الاحکام (ج1). قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
51.    فیومى، احمد بن محمد. (1414ق). المصباح المنیر فى غریب الشرح الکبیر للرافعى (چاپ دوم). قم: دارالهجره.
52.    کاظمی‌خراسانی، محمدعلی. (1406ق). فوائد الاصول (ج3). قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
53.    کلینى، محمد بن یعقوب. (1429ق). الکافی (ج6، چاپ اول). قم: دارالحدیث.
54.    گلپایگانی، محمدرضا. (1371). هدایة العباد (ج1). قم: دار القرآن الکریم.
55.    مامقانی، عبدالله. خطاط احمدبن محمدرضا قمی. (1341ق). مخزن اللئالی فی فروع العلم الإجمالی. نجف اشرف: مطبعة المرتضویة.
56.    مجدزاده، بهروز. (1391). احکام امتنانی (ماهیّت، معیار، مصادیق و آثار). دانشگاه فردوسی مشهد.
57.    محقق حلی، جعفر بن حسن. (1412ق). النهایة و نکتها (ج1). قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
58.    محقق سبزواری، محمدباقر. (بی‌تا). ذخیرة المعاد فی شرح إرشاد (ج1). قم: مؤسسة آل‌البیت.
59.    محقق کرکی، علی بن حسن. (1414ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد (ج1). قم: مؤسسة آل‌الییت(علیهم السلام).
60.    مرتضى زبیدى، محمد بن محمد. (1414ق). تاج العروس (ج8، چاپ اول). بیروت: 
دار الفکر.
61.    مشکینی، علی. (1390). التعلیقه الاستدلالیه علی تحریر الوسیله (ج1). قم: دارالحدیث.
62.    مظفر، محمدرضا. (1405ق). اصول الفقه (ج2). قم: نشر دانش اسلامی.
63.    مغنیه، محمدجواد. (1975م). علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید. بیروت: دارالعلم للملایین.
64.    مقدس اردبیلی، احمد بن محمد. (بی‌تا). مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان (ج3). قم: مؤسسه نشر اسلامی.
65.    مکارم شیرازی، ناصر. (1384). مناسک حج. قم: مدرسه الامام علی بن ابی طالب(علیه السلام).
66.    منتظری، حسینعلی. (بی‌تا). التعلیقة علی العروة الوثقی (ج1). بی‌جا: بی‌نا.
67.    موسوی خمینی، سید روح الله. (1392). تحریر الوسیله (ج1)، تهران: مرکز تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
68.    موسوی عاملی، محمد بن علی. (1411ق). مدارک الاحکام فی شرح شرائع الاسلام (ج3). مشهد: مؤسسة آل‌البیت(علیهم السلام).
69.    نجفی، محمدحسن. (1365). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام (ج2و11، چاپ دوم). تهران: دار الکتب الاسلامیه.
70.    نراقی، احمد بن محمدمهدی. (1415ق). مستند الشیعه فی احکام الشریعه (ج7). قم: مؤسسة آل‌البیت(علیهم السلام).
71.    هاشمی‌شاهرودی، سیدمحمود. (1398). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت(علیهم السلام)(ج7، چاپ اول). قم: مؤسسه دایرة المعارف فقه اسلامی.
72.    همدانی، آقار ضا. (1419ق). مصباح الفقیه (ج3، چاپ اول). قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
73.    یزدی، محمد کاظم بن عبد العظیم. (1421ق). العروة الوثقی (ج1، عدة من الفقهاء، جامعه مدرسین). قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
74.    یزدی، محمد کاظم بن عبد العظیم. (1386). العروة الوثقی (ج1، با تعلیقات ناصر مکارم شیرازی). قم: مدرسة الإمام علی بن أبی طالب(علیه السلام).
75.    یزدی، سید محمد کاظم بن عبد العظیم. (1388). العروة الوثقی و التعلیقات علیها (ج3). قم: مؤسسة السبطین(علیهماالسلام) العالمیة.
76.    پایگاه اینترنتی آیه الله العظمی‌مظاهری، درس خارج فقه، تاریخ دسترسی: 04/06/1401
http://www.almazaheri.ir/Farsi/Index.aspx?TabID=0702&ID=1011&IDSound=0
77.    مدرسه فقاهت، درس خارج فقه استاد حسینی بوشهری، تاریخ دسترسی: 04/06/1401
www.eshia.ir/feqh/archive/text/bushehri/feqh/99/990803
78.    مدرسه فقاهت، درس خارج فقه استاد توکل (نجف اشرف)، تاریخ دسترسی: 04/06/1401
www.eshia.ir/Feqh/Archive/text/tavakol/feqh/93/931028
79.    مدرسه فقاهت، درس خارج فقه استاد سید کاظم مصطفوی، تاریخ دسترسی: 04/06/1401
www.eshia.ir/Feqh/Archive/text/mostafavi/feqh/96/970118

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 119
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 6,510