آمار

تعداد نشریات48
تعداد شماره‌ها2,293
تعداد مقالات33,216
تعداد مشاهده مقاله11,843,391
تعداد دریافت فایل اصل مقاله5,025,917
امیری, عظیم. (1402). بررسی تحلیلی ارتباطات اجتماعی و نظام تقریب دینی با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبائی ره. اسلام و مطالعات اجتماعی, 11(شماره3(پیاپی43)), 145-175. doi: 10.22081/jiss.2024.68004.2053
عظیم امیری. "بررسی تحلیلی ارتباطات اجتماعی و نظام تقریب دینی با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبائی ره". اسلام و مطالعات اجتماعی, 11, شماره3(پیاپی43), 1402, 145-175. doi: 10.22081/jiss.2024.68004.2053
امیری, عظیم. (1402). 'بررسی تحلیلی ارتباطات اجتماعی و نظام تقریب دینی با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبائی ره', اسلام و مطالعات اجتماعی, 11(شماره3(پیاپی43)), pp. 145-175. doi: 10.22081/jiss.2024.68004.2053
امیری, عظیم. بررسی تحلیلی ارتباطات اجتماعی و نظام تقریب دینی با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبائی ره. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1402; 11(شماره3(پیاپی43)): 145-175. doi: 10.22081/jiss.2024.68004.2053

بررسی تحلیلی ارتباطات اجتماعی و نظام تقریب دینی با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبائی ره

اسلام و مطالعات اجتماعی
مقاله 7، دوره 11، شماره3(پیاپی43)، دی 1402، صفحه 145-175    اصل مقاله (868.83 K)
نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jiss.2024.68004.2053
نویسنده
عظیم امیری*
استادیار، مدعو دانشگاه مجازی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره. قم، ایران.
تاریخ دریافت: 13 آذر 1402،  تاریخ بازنگری: 06 دی 1402،  تاریخ پذیرش: 20 دی 1402 
چکیده
با بررسی آثار علامه طباطبایی پیرامون پیوندهای امت اسلامی می‌‌توان برای ارتباطات و تعاملات اجتماعی فرد مسلمان یا امت اسلامی، یک نظام تقریب دینی استخراج کرد. نظام تقریب دینی میزان دلبستگی و هم‌‌گرایی افراد را در لایه‌‌های گوناگون در یک شبکه کلان تعامل مشخص می‌‌سازد. نظام تقریب دینی در چهار لایه انسانی، ادیانی، مذاهبی و ایمانی سامان می‌‌یابد. تقریب، در این چهار سطح، تشکیکی و دارای رابطه طولی بوده و در تعامل و کنش با یکدیگر نظام تقریب دینی را بنیان می‌‌نهند. محور کلی نظام تقریب دینی در چهار سطح مورد نظر، «ولایت الهی» خواهد بود. در سطح انسانی «استخلاف»، در سطح ادیانی «نبوت عامه»، در سطح مذاهبی «نبوت خاصه» و در سطح ایمانی، «وصایت و امامت» به صورت خاص، محوریت دارند. این تحقیق با رویکرد تحلیلی- توصیفی و با استفاده از آثار علامه طباطبایی و منابع کتابخانه‌‌ای انجام شده است. علامه وجود انسان را به دلیل ظرفیت والای خلیفه الهی، شایسته تکریم می‌‌داند. در سطح ادیانی، اصول کلی ادیان الهی را ثابت و وجود اختلاف ذاتی میان آنها را نقض غرض الهی دانسته و در سطح مذاهبی، تفکر و تفسیر المیزان علامه در دسته تفاسیر تقریبی جای می‌‌گیرد؛ همچنین در سطح ایمانی، بالاترین درجه هم‌‌گرایی را میان مومنان و با محوریت اهل‌بیت^ بیان می‌‌کنند. در مجموع نظام تقریب دینی، جایگاه اخوت انسانی، هم‌‌گرایی ادیان الهی، وحدت مذاهب و وحدت ایمانی را مشخص می‌‌کند.
کلیدواژه‌ها
امت اسلامی؛ ارتباطات اجتماعی؛ تقریب؛ ادیان؛ مذاهب؛ ولایت؛ علامه‌طباطبائی ره
موضوعات
تمرکز محتوایی بر مباحث فرهنگی و اجتماعی معطوف به حوزه دین؛
عنوان مقاله [English]
An Analytical Examination of Social Communication and Religious Proximity System with Emphasis on Allameh Tabatabaei's Viewpoint
نویسندگان [English]
azim amiri
Assistant Professor, Visiting Virtual University, Imam Khomeini Educational and Research Institute. Qom, Iran
چکیده [English]

Through examining the works of Allameh Tabatabaei about the links of the Islamic community, a system of religious proximity can be extracted for the social communication and interactions of the Muslim person or the Islamic community. The system of religious proximity determines the degree of attachment and convergence of people in different layers in a macro network of interaction. The system of religious proximity is organized in four layers: human, religion, denomination and faith. Proximity, in these four levels, is constructive and has a longitudinal relationship, and in interaction and action with each other, they establish the system of religious proximity. The general focus of the system of religious proximity in the four aforementioned levels will be "divine guardianship". At the human level, "Istkhlaf (inheritance of power)", at the religion level, "General Prophecy", at the denomination level, "Particular Prophecy" and at the faith level, "Visayat (executorship) and Imamate" are central. This study was conducted with analytical-descriptive approach and using the works of Allameh Tabatabaei and library sources. Allameh considers human existence worthy of honor due to the high capacity of the divine caliph. At the religion level, he considers the general principles of divine religions to be fixed and the existence of inherent differences between them as a violation of divine purpose, and at the denomination level, Allameh's thought and Tafsir Al-Mizan are placed in the category of proximity interpretations. In addition, at the level of faith, he expresses the highest degree of convergence among the believers, focused on the Ahl al-Bayt. In general, the system of religious proximity determines the position of human brotherhood, the convergence of divine religions, the unity of denominations and the unity of faith.
کلیدواژه‌ها [English]
Islamic community, social relations, proximity, religions, denominations, Wilayat, Allameh Tabatabaei
مراجع
* قرآن کریم

* نهج‌‌البلاغه

* کتاب مقدس (عهد عتیق و عهد جدید). (2009).

  1. ابن بابویه، محمد بن علی (شیخ صدوق). (1413ق). من لایحضره الفقیه (ج1، مصحح: علی‌‌اکبر غفاری). قم: انتشارات اسلامی.
  2. ابن عطیه اندلسی، عبدالحق. (1422ق). المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز (ج1، مترجم: عبدالسلام). بیروت: دارالکتب الاسلامیه.
  3. ابن‌‌منظور، محمد بن مکرم. (1414ق). لسان العرب (ج1 و12). بیروت: دارالصادر.
  4. احمدی میانجی، علی. (1419ق). مکاتیب الرسول (ج3). تهران: دارالحدیث.
  5. ادیب، عادل. (1373). زندگی پیشوایان ما (مترجم: اسدالله مبشری، چاپ دوازدهم). تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  6. اسدی، محمدرضا. (1398). سیره اهل‌بیت^ در تعامل با اهل کتاب. قم: موسسه امام خمینی ره.
  7. اندلسی، ابوحیان محمد بن یوسف. (1420ق). البحر المحیط فی التفسیر (ج1). بیروت: دارالفکر.
  8. بحرانی، سیدهاشم. (1374). البرهان فی تفسیر القران (چاپ اول). قم: مؤسسه بعثت.
  9. بهزادی، رقیه. (1368). بندهش: متنی به زبان پارسی میانه (تصحیح و ترجمه). تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  10. بی‌‌آزار شیرازی، عبدالکریم. (1384). با تفاسیر تقریب‌‌گرا قرآن را به زندگی برگردانیم. تحقیقات علوم قرآن و حدیث، 2(3)، صص 37-55.
  11. پورحسن، قاسم؛ پاشایی، امیرحسین. (1395). انحصارگرایی تشریعی- تشکیک: دیدگاه علامه طباطبایی در المیزان درباره کثرت ادیان. آئین حکمت، 8(30)، صص 59-90.
  12. جعفری، محمدتقی. (1362). تفسیر نهج البلاغه (ج19). تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  13. جمعی از محققین. (1396). اصطلاح‌‌نامه فلسفه سیاسی. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره.
  14. جوادی آملی، عبدالله. (1379). صورت و سیرت انسان در قرآن. قم: اسراء.
  15. جوادی آملی، عبدالله. (1380). وحدت جوامع در نهج‌‌البلاغه (تنظیم: سعید بندعلی). قم: اسراء.
  16. جوادی آملی، عبدالله. (1382). دین‌‌شناسی. قم: اسراء.
  17. جوادی آملی، عبدالله. (1384). حق و تکلیف. قم: اسراء .
  18. جوادی آملی، عبدالله. (1390). تسنیم (ج12و 22). قم: اسراء.
  19. جوادی آملی، عبدالله. (1393). مفاتیح الحیاة. قم: اسراء.
  20. الحر العاملی، محمد بن ‌‌الحسن. (1409ق). تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة (ج3 و16). قم: مؤسسه آل‌‌البیت لاحیاء التراث.
  21. الحر العاملی، محمد بن ‌‌الحسن. (1418ق). الفصول المهمه فی اصول الائمه (تکمله الوسائل) (ج3، مصحح: محمد بن محمد القائینی). قم: مؤسسه معارف اسلامی امام رضا ع.
  22. الحر العاملی، محمد بن ‌‌الحسن. (1414ق). هدایه الامه الی احکام الائمه^ (ج1). مشهد: بنیاد پژوهش‌‌های اسلامی.
  23. حسینی خامنه‌‌ای، سیدعلی. (1390). انسان 250 ساله. تهران: مؤسسه ایمان جهادی.
  24. حسینی قلعه بهمن، سیداکبر. (1398). الهیات تطبیقی: حقیقت غایی در ادیان. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره.
  25. حمیدالله، محمد. (1374). نامه‌‌ها و پیمان‌‌های سیاسی حضرت محمد| (مترجم: سیدمحمد حسینی). تهران: سروش.
  26. حمیری، عبدالله بن جعفر. (1413ق). قرب الاسناد. قم: مؤسسه آل‌‌البیت ع.
  27. راغب اصفهانی. (1416ق). مفردات الفاظ القرا. دمشق: دارالقلم؛ بیروت: دارالشامیه.
  28. رحیمی‌نژاد، اسماعیل. (1390). نگرش اسلامی به کرامت انسانی. معرفت حقوقی، 1(2)، صص 113-126.
  29. شایگان، داریوش. (1362). ادیان و مکتب‌‌های فلسفی هند (ج1). تهران: امیرکبیر.
  30. شجاعی‌‌زند، علی‌‌رضا. (1394). دین در زمانه و زمینه مدرن. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  31. صدر، سیدمحمدباقر. (1363). سنت‌‌های تاریخ در قرآن (مترجم و محقق: جمال موسوی). قم: انتشارات اسلامی.
  32. صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی (ملاصدرا). (1380). المبداء و المعاد (مصحح: سیدجلال الدین آشتیانی، چاپ سوم). قم: دفتر تبلیغات اسلامی‌.
  33. طاهری آکردی، محمدحسین. (1387). پیشینه تاریخی گفت‌‌وگوی اسلام و مسیحیت: با تأکید بر دیدگاه شیعه و کاتولیک. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره.
  34. طباطبایی ستوده، سیداحمد. (1396). گوهر ادیان الهی از منظر علامه طباطبایی. قم: مؤسسه امام خمینی ره.
  35. طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1374). ترجمه تفسیر المیزان (ج1، 2، 4، 5، 7، 9، 12،
    16، 19، 20 مترجم: محمدباقر موسوی همدانی). قم: دفتر انتشارات اسلامی (جامعه مدرسین).
  36. طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1384). فلسفه و روش رئالیسم، شرح و پاورقی از مرتضی مطهری. تهران: صدرا.
  37. طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1386). الولایه (مترجم: صادق حسن‌زاده، چاپ دهم). قم: مطبوعات دینی.
  38. طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1387). روابط اجتماعی در اسلام (مترجم: محمدجواد حجتی کرمانی). قم: بوستان کتاب.
  39. طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1390ق). المیزان فی تفسیر القرآن (ج1، 2، 13 و 17). بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
  40. عمید زنجانی، عباسعلی. (1421ق). فقه سیاسی (ج1). تهران: امیرکبیر.
  41. غرناطی (ابن جزی)، محمد بن احمد. (1416ق). التسهیل لعلوم التنزیل (ج1). بیروت: دارالارقم.
  42. فضل‌‌الله، محمدحسین. (1389). گفت‌‌و‌‌گو و تفاهم در قرآن کریم؛ روش‌‌ها، الگوها و دستاوردهای گفت‌‌و‌‌گو (مترجم: حسین میردامادی، ویراستار: ابوالحسن هاشمی). تهران: هرمس.
  43. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب. (1403ق). قاموس المحیط (ج4). بیروت.
  44. کلینی، محمد بن یعقوب. (1407ق). الکافی (ج2 و 5، مصححان: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی). تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  45. مجلسی، محمدباقر. (1403ق). بحارالانوار (ج75 و78، مصححان: جمعی از محققان). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  46. محصص، مرضیه؛ فتاحی‌نژاد، فتحیه. (1395). دیدگاه تفسیری علامه طباطبایی پیرامون روابط بین‌‌الملل. فصل‌‌نامه مطالعات تفسیری، 7(26)، صص 136-184.
  47. محقق داماد، مصطفی. (1392). فاجعه جهل مقدس: گفتارهایی در تحلیل حادثه عاشورای حسینی. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
  48. مصباح، محمدتقی. (06/05/1390). سخنرانی در همایش جبهه پایداری. برگرفته از سایت جبهه پایداری انقلاب اسلامی. https://jebhepaydari.ir/1390/07
  49. مصباح، محمدتقی. (1380). به سوی خودسازی، نگارش کریم سبحانی. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره.
  50. مصباح، محمدتقی. (1389). حقوق و سیاست در قرآن، در: مشکات (1/1) مجموعه آثار آیت‌‌الله مصباح (محقق و نگارش: محمد شهرابی). قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره.
  51. مطهری، مرتضی. (1378-1388). مجموعه آثار‌ (ج4). تهران: صدرا.
  52. مغینه، محمدجواد. (1424ق). تفسیرالکاشف (ج3). تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  53. موسوی‌زاده، احترام سادات. (1394). قرآن و شیوه‌‌های برخورد با اهل کتاب (با تکیه بر تفسیر المیزان). قم: هاجر.
  54. نجفی، محمدحسن. (1981م). جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام (ج14). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  55. نوری، حسین بن محمدتقی. (1408ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل (ج1). قم: مؤسسه آل‌‌البیت ع.
  56. واحدی، علی بن احمد. (1363). اسباب النزول (ج1، مترجم: علی‌رضا ذکاوتی قراگزلو). تهران: نشر نی.
  57. وان وورست، رابرت ای. (1393). مسیحیت از لابه‌‌لای متون (مترجمان: جواد باغبانی و عباس رسول‌‌زاده). قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره.
  58. هیوود، اندرو. (1383). درآمدی بر ایدئولوژی‌‌های سیاسی: از لیبرالیسم تا بنیادگرایی دینی (مترجم: محمد رفیعی مهرآبادی، چاپ دوم). تهران: وزارت امور خارجه.
  59. یوسف‌‌زاده، حسن و همکاران. (1391). شاخص‌‌های ارتباطات اجتماعی در جامعه اسلامی. قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 53
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 56