آمار

تعداد نشریات48
تعداد شماره‌ها2,294
تعداد مقالات33,221
تعداد مشاهده مقاله11,852,457
تعداد دریافت فایل اصل مقاله5,037,430
نوری خسروشاهی, پریا. (1402). تحلیل شاخصه‌‌های تمدن اسلامی با محوریت دیدگاه علامه طباطبایی (ره). اسلام و مطالعات اجتماعی, 11(شماره3(پیاپی43)), 36-64. doi: 10.22081/jiss.2024.67833.2044
پریا نوری خسروشاهی. "تحلیل شاخصه‌‌های تمدن اسلامی با محوریت دیدگاه علامه طباطبایی (ره)". اسلام و مطالعات اجتماعی, 11, شماره3(پیاپی43), 1402, 36-64. doi: 10.22081/jiss.2024.67833.2044
نوری خسروشاهی, پریا. (1402). 'تحلیل شاخصه‌‌های تمدن اسلامی با محوریت دیدگاه علامه طباطبایی (ره)', اسلام و مطالعات اجتماعی, 11(شماره3(پیاپی43)), pp. 36-64. doi: 10.22081/jiss.2024.67833.2044
نوری خسروشاهی, پریا. تحلیل شاخصه‌‌های تمدن اسلامی با محوریت دیدگاه علامه طباطبایی (ره). اسلام و مطالعات اجتماعی, 1402; 11(شماره3(پیاپی43)): 36-64. doi: 10.22081/jiss.2024.67833.2044

تحلیل شاخصه‌‌های تمدن اسلامی با محوریت دیدگاه علامه طباطبایی (ره)

اسلام و مطالعات اجتماعی
مقاله 3، دوره 11، شماره3(پیاپی43)، دی 1402، صفحه 36-64    اصل مقاله (1003.62 K)
نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jiss.2024.67833.2044
نویسنده
پریا نوری خسروشاهی*
دکتری مدرسی معارف گرایش قرآن و متون دانشگاه قرآن و حدیث (پردیس تهران)؛ استاد مدعو، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان. ایران
تاریخ دریافت: 23 آبان 1402،  تاریخ بازنگری: 15 آذر 1402،  تاریخ پذیرش: 20 دی 1402 
چکیده
از دغدغه‌‌های مهم مسلمانان، هویت فرهنگ و تمدن اسلامی است. تمدن اسلامی و شاخصه‌‌های آن، در صورت توجه و عدم غفلت، موجب تحولات عمیق در جامعه‌‌ی بشریت شده، و نیز با توجه به اندوخته‌‌های مادی و معنوی، موجبات نیل انسان به کمال مطلوب بشریت را فراهم می‌‌آورد. شاخصه‌‌های هر تمدن متناسب با مبانی مربوط به آن، متفاوت است. تمدن اسلامی، با تکیه به آیات قرآن شاخصه‌‌های اهمی در این زمینه ارائه داده است. نوشته‌‌ی حاضر درصدد پاسخگویی به این پرسش است که، علامه طباطبایی ویژگی‌های خاص تمدن اسلامی به‌‌وجودآمده در طول هزار و پانصد سال را چه می‌‌داند؟ ایشان با توجه به رویکرد اجتماعی که در تفسیر المیزان فی تفسیر القرآن داشته‌‌اند، بیشتر آیات قرآن را با دید جمعی تفسیر نموده و شاخصه‌‌های بارز تمدن اسلامی را مورد اشاره قرار داده‌اند‌‌‌‌. گردآوری اطلاعات در این مقاله به روش کتابخانه‌‌ای و پردازش آن‌‌ها به روش توصیفی-تحلیلی است. ایشان شاخص‌‌های مرتبط عقل و وحی، اجرای عدالت، علم و دانش‌‌اندوزی، داشتن جهان‌بینی پویا، مبارزه با سنت‌‌های غلط اجتماعی، وحدت اجتماعی و محوریت اخلاق را ازجمله شاخصه‌‌های مؤثر در شکل‌‌گیری، رشد و ترقی تمدن اسلامی بیان کرده‌‌اند؛ که هر یک از این موارد با استنادات قرآنی قابل تطبیق است.
کلیدواژه‌ها
شاخصه؛ تمدن؛ تمدن اسلامی؛ قرآن کریم؛ المیزان فی تفسیر القرآن؛ علامه طباطبایی ره
موضوعات
تمرکز محتوایی بر مباحث فرهنگی و اجتماعی معطوف به حوزه دین؛
عنوان مقاله [English]
An Analysis of the Characteristics of Islamic Civilization with the Focus on Allameh Tabatabaei's Viewpoint
نویسندگان [English]
parya noori
PhD in Islamic Studies, Quran and Texts, University of Quran and Hadith (Tehran Campus); Visiting professor, Shahid Madani University, Azerbaijan. Iran
چکیده [English]
Identity of Islamic culture and civilization is one of the important concerns of Muslims. Islamic civilization and its characteristics, in case of paying attention and not neglecting, have caused deep changes in the human society, and also with regard to the material and spiritual reserves, it provides the means to reach the desired perfection of humanity. The characteristics of each civilization are different with regard to its foundations. Islamic civilization, relying on the verses of the Qur'an, has presented important indicators in this regard. The current article tries to answer the question that, what does Allameh Tabatabaei consider the special features of the Islamic civilization that emerged during fifteen hundred years? According to the social approach he has taken in the book Tafsir Al-mizan fi Tafsir Al-Qur'an, he has interpreted most of the verses of the Qur'an with a general view and have pointed out the prominent characteristics of Islamic civilization. Data collection in this article is in a library method and their processing is in a descriptive-analytical method. He has stated the related indicators of reason and revelation, the implementation of justice, science and knowledge gathering, having a dynamic worldview, fighting against false social traditions, social unity and focusing on ethics among the effective indicators in the formation, growth and development of Islamic civilization that each of these cases can be compatible with Quranic references
کلیدواژه‌ها [English]
Indicator, civilization, Islamic civilization, The Holy Qur'an, Al-Mizan fi Tafsir al-Qur'an, Allameh Tabatabaei
مراجع
* قرآن کریم

  1. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی. (بی‌‌تا). زاد المسیر فی علم التفسیر (ج4). بیروت: دارالکتاب العربی.
  2. ابن عاشور، محمدطاهر. (1420ق). تفسیر التحویر و التنویر (ج26). بیروت: موسسه التاریخ العربی.
  3. ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414ق). لسان العرب (ج4). بیروت: دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع.
  4. اکبری، مرتضی. (1393). واکاوی شاخصه‌‌های تمدن نوین اسلامی در اندیشه مقام معظم رهبری. مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی و ایرانی، 3(5)، صص 85- 108.
  5. بسطانی، پطرس. (بی‌‌تا). دائرة المعارف قاموس عام لکل فن و مطلب (ج6). بیروت: دار المعرفه.
  6. بلاذری، احمد بن یحیی. (1367). فتوح البلدان (مترجم: محمد توکل). تهران: نشر نقره.
  7. بینش، عبدالحسین. (1389). آشنایی با تاریخ تمدن اسلامی (ج1). زمزم هدایت وابسته به پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق ع.
  8. توین‌‌بی، آردنولد. (1376). بررسی تاریخ تمدن (مترجم: محمد حسین آریا). تهران: امیرکبیر.
  9. جان احمدی، فاطمه. (1390). تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی. قم: انتشارات معارف.
  10. جعفری، محمدتقی. (1373). فرهنگ پیشرو؛ فرهنگ پسرو (ج5 و 6). تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  11. جواد، علی. (1367). تاریخ مفصل عرب قبل از اسلام (مترجم: محمدحسین روحانی، ج7). مشهد: نشر مشهد.
  12. حتی، فیلیپ خلیل. (1366). تاریخ عرب (مترجم: ابوالقاسم پاینده). تهران: آگاه.
  13. خامنه‌ای، سیدعلی. (22/03/1383). بیانات: در دیدار طلاب مدرسه علمیه آیت‌الله مجتهدی. برگرفته از سایت مقام معظم رهبری:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=1138

  1. داوری اردکانی، رضا. (1380). تمدن و تفکر غربی. تهران: نشر ساقی.
  2. دهخدا، علی‌اکبر. (1380). لغت‌نامه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  3. دورانت، ویل. (1343). تاریخ تمدن (مترجم: احمد آرام، ج1). تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  4. شریعتی، علی. (بی‌‌تا). تاریخ تمدن (ج1). تهران: چاپخش.
  5. صادقی تهرانی، محمد. (1365). الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنه (ج27). قم: فرهنگ اسلامی.
  6. طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1390ق). المیزان فی تفسیر القرآن (ج2، 3، 5، 6، 8، 12، 14، 18). بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
  7. طباطبایی، سیدمحمدحسین. (بی‌‌تا). قرآن در اسلام (ج1، 2، 3، 5، 8، 12، 15، 18، 19). تهران: دار الکتب الاسلامیه.
  8. طبرسی، فضل بن حسن. (1372). مجمع الیبان فی تفسیر القرآن (ج9). تهران: ناصرخسرو.
  9. طبری، ابن جعفر محمد بن جریر. (1412ق). جامع البیان فی تفسیر القرآن (ج27). بیروت: دار المعرفه.
  10. طریحی، فخر الدین بن محمد. (1375). مجمع البحرین (ج3). تهران: مرتضوی.
  11. طنطاوی، محمد عبدالسلام. (1425ق). الجواهر فی تفسیر القرآن الکریم (ج12). لبنان: دار الکتب العلویه.
  12. فخر رازی، محمد بن عمر. (1420ق). التفسیر الکبیر (ج28). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  13. فضل الله، محمدحسین. (1419ق). من وحی القرآن (ج21). بیروت: دار الملاک.
  14. کرمی فریدونی، علی. (1385). ظهور و سقوط تمدن‌ها از دیدگاه قرآن. قم: نسیم انتظار.
  15. کرمی فقهی، محمدتقی. (1386). جستاری نظری در باب تمدن. قم: انتشارات پژوهشگاه علوم فرهنگ اسلامی.
  16. لستورنج، گای. (1376). سرزمین خلافت شرقی (مترجم: محمود عرفانی). تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
  17. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی. (1403ق). بحار الانوار (ج18، 67 و 68). بیروت: نشر موسسه الوفاء.
  18. مصطفوی، حسن. (1368). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم (ج11). تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  19. مطهری، مرتضی. (1385). عدل الهی. تهران: انتشارات صدرا.
  20. معین، محمد. (1367). فرهنگ فارسی (ج3). تهران: امیرکبیر.
  21. هانتینگون، ساموئل. (1370). سامان سیاسی در جوامع دست خوش تغییر (مترجم: محسن تلاشی). تهران: علم.
  22. ولایتی، علی‌اکبر. (1384). گویایی فرهنگ و تمدن اسلامی و ایران. تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 57
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 46