ایستادگی، یک امر کاملا زنانه

 پرونده ویژه 

ایستادگی، یک امر کاملا زنانه

دکتر معصومه ظهیری،

مدرس حوزه و دانشگاه

«صهیون» نام کوهی است در جنوب اورشلیم. صهیونیسم جریان زیاده‌خواهی و نژادپرستی و نوعی فرقه ضاله نژادپرست است. حتی کوه صهیون را که در اورشلیم نام‌گذاری شده، مقابل کوه طور حضرت موسی قرار دادند. صهیونیست‌ها دنبال سرزمین موعود هستند. شعار «از نیل تا فرات» و غصب جغرافیای مردم مسلمان فلسطین با تزویر و مظلوم‌نمایی در افسانه قتل‌عام جنگ جهانی، شکل گرفت.

سازمان ملل متحد در سال1975 طبق قطع‌نامه‌ای، جریان صهیونیسم را فرقه‌ای «نژادپرست» معرفی کرد. 15سال بعد، در سال1991 قطع‌نامه گروه نژادپرست صهیونیسم را حذف و لغو کردند. از آن زمان تاکنون این درگیری نه فقط میان اعراب، بلکه در دنیای اسلام، وجود داشته و با این جریان زیاده‌خواه مخالفت صورت گرفته است. در سال‌های گذشته به‌خصوص جنگ اخیر غزه با رژیم صهیونیستی، عکس‌العمل‌ها، بیانیه‌ها، راهپیمایی‌ها و اعلام مخالفت‌ها با این کشتار و نسل‌کشی را در تمام دنیا مشاهده کردیم.

در پیشینه تاریخی جریان مقاومت، زنان به‌طور آشکاری علم‌داری کردند. با نگاهی به تاریخ فلسطین متوجه می‌شویم جریان مقاومت؛ زنانه و کاملا حمایتی بوده و از زمان حضرت موسی‌علیه‌السلام آغاز شده است. در قرآن آمده «و وَأَوْحَیْنَا إِلَى أُمِّ مُوسَى» مادر موسی به‌نوعی مورد خطاب وحی الهی قرار گرفته و این آیه، اشاره به حمایت از سلسله «نبوت» دارد.

در زمان حضرت عیسی، حضرت مریم‌علیهما‌السلام به‌عنوان زن برگزیده در قرآن مطرح می‌شود: «وَ إِذْ قَالَتِ الْمَلَائِکَةُ یَا مَرْیَمُ إِنَّ‌اللَّهَ اصْطَفَاکِ وَ طَهَّرَکِ وَ اصْطَفَاکِ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِینَ» این آیه برای حضرت مریم در زمان تولد حضرت عیسی تبلور پیدا کرده است. بنا بر روایت امام صادق‌‌علیه‌السلام کسی‌که در تمام ابعاد می‌تواند الگو باشد حضرت زهراسلام‌الله‌علیها است. اما این معرفی الگو و برگزیده بودن حضرت مریم در حمایت از نسلی مطرح می‌شود که حضرت عیسی را به‌عنوان پیامبر اولوالعزم می‌شناسند و از این جریان حمایت کردند.

حضور زنان حمایت‌گر در صدر اسلام

عنوان زن حمایت‌گر در صدر اسلام به خدیجه‌سلام‌الله علیها می‌رسد که هم حمایت عاطفی و مادی داشت و هم جهاد اقتصادی انجام می‌داد. گزاره‌های تاریخی، موید این حمایت زنانه است. در جنگ‌ها پرستاری، حمایت، امدادگری فرهنگی، کمک‌رسانی در غزوات و سریه‌ها به امر پیامبر و جنگ صفین، باز هم تهییج افکار عمومی و شعرخوانی زنان در حمایت از امامت و ولایت وجود داشت. گاهی حضور زنان به‌عنوان مقابله با جریان باطل و پاسداشت از حق بوده است.

در جنگ احد، وقتی سپاه اسلام در معرض شکست قرار گرفت و اعلام کردند پیامبر شهید شده‌، تعدادی از مردان که ظاهرا همراهان و اصحاب پیامبر بودند، می‌خواستند معرکه جنگ را ترک کنند. وقتی زنان از خبر کذب قتل پیامبر مطلع شدند، مشتی خاک به صورت مردان‌شان ریختند و گفتند پیامبر رفته، آیا دینش هم رفته؟ چگونه صحنه جنگ را ترک می‌کنید؟ به فرموده قرآن «وَ مَا مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَفَإِنْ مَاتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلَى أَعْقَابِکُم» پافشاری در آرمان‌ها، ارزش‌ها و دفاع از ارزش‌ها، حمایت و همراهی زنانه و دفاع از ارزش‌ها را در بزنگاه‌‌های تاریخی به ما نشان می‌دهد.

در جریان شهادت امام حسین‌ علیه‌السلام و باقی ماندن پیکرها روی زمین، زنان قبیله بنی‌اسد به همسران‌شان می‌گویند ما مهریه‌های‌مان را بر شما می‌بخشیم، اجازه دهید برای دفن پیکرهای شهدا به نینوا و تف برویم. پیشگامی زنان در این امر باعث شد، مردان هم با آنها همراه شوند.

حضرت زهراعلیهاالسلام به‌عنوان کوثر خانه نبوت و یک چهره معصوم آمد تا در دفاع، حمایت، همراهی و پیام‌رسانی الگو باشد. دختر گرانمایه ایشان حضرت زینب‌علیهاالسلام نیز همین روش را ادامه داد.

حضرت معصومه‌علیهاالسلام هم به‌عنوان امین و حجت امام زمان خودش معرفی شد. یعنی بین مردان و زنان آن زمان، یک انسان برگزیده و رابط بین امام و کسانی است که باید در جامعه ایفای نقش کنند، کنش‌گر باشند و جریان امامت را به مردم وصل کنند. این بانوان، حلقه اتصال بین امام و امت بودند به‌خصوص در شرایطی که خطری جان معصوم را تهدید می‌کند یا در حلقه محاصره است. یعنی بعد از حمایت عاطفی، مالی و پافشاری بر ارزش‌ها و کنش‌گری اجتماعی، ایفای نقش مردانه هم به زنان سپرده می‌شود.

وقتی جان مبارک امام سجادعلیه‌السلام در خطر است، حضرت زینب نقش مدافع دارد. یا در جریانی که امام رضاعلیه‌السلام در محاصره و جریان تزویر حکومت بنی‌عباس قرار می‌گیرد، یک بانو حامی ایشان می‌شود. اگر به تاریخ نهضت‌ها و قیام‌ها توجه کنیم، حرکت‌های مهم زنانه را می‌بینیم که حضرت آقا هم به آن، استناد کردند. در ماجرای 17شهریور، زنان پیشگام هستند. زنان در زندان شاه، شکنجه را تحمل می‌کنند و این پیشگامی و الگو بودن نشان‌ می‌دهد زنان، هم عهده‌دار مسئولیت هستند و هم مسئولیت‌پذیری را به دیگران منتقل می‌کنند.

نقش زنان فلسطینی در پرورش نسل صالح

بعد از مساله کنش‌گری اجتماعی و حلقه ارتباط بین امام و مردم، «مسئولیت‌پذیری» زنان است که نوعی مادرانگی را به جامعه سرایت می‌دهد و حفظ و حمایت می‌کند. مادرانگی فقط به معنای مادر بودن نیست، بلکه به معنای ریشه‌دار شدن، ماندن و استقامت است.

زنان غزه و فلسطین در طول هفت دهه به جهانیان یاد دادند پرورش نسل صالح طبق آیه «وَ لَقَدْ کَتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّالِحُونَ» به هر حال موعودی که خداوند وعده آن را داده، نخواهد آمد و حکومت صالحان محقق نخواهد شد، جز با تربیت نسل صالح که این حدیث مقاومت برای سروقامتان جامعه شکل بگیرد.

شکنجه، کشتار، تهدید، ترس و رعب برای زنان فلسطین و غزه معنا ندارد. امروز نوک تیز پیکان دشمن، این نسل مقاوم را نشانه گرفته است. امروز ما صدای کسانی هستیم که هدف‌شان پرورش نسل، مقاومت و ماندن است. ویژگی خاص زنان فلسطینی علاوه بر حمایت، همراهی، ایثار، گذشت، حلقه اتصال بودن و ماندگاری است، همراه نسل بودن و از پا نایستادن که مصداق بارز آیه «وَ لَا تَهِنُوا وَ لَا تَحْزَنُوا وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ» هستند. مادری که فرزند غرق در خون را در آغوش می‌گیرد، اما انگشت او به نشانه فتح و پیروزی و ماندگاری در این مسیر بلند می‌شود، به دنیا، آزاده زیستن و مادرانگی عاطفی را درس می‌دهد. شاید ما از نظر جغرافیایی با زنان فلسطینی فاصله داریم، اما این صدا را به گوش جهان زنانه و جهان مادرانه، جهان پرورش نسل و جهان اهل مقاومت در جبهه مقاومت اسلامی می‌رسانیم.