تقوی سنگدهی, سیده لیلا, آقامحمدی, سمیه, اشتری تفرشی, علیرضا. (1402). جستاری در مضامین رؤیاهای رسول اکرم و جایگاه آن در تصمیم‌گیری‌های آن حضرت. اسلام و مطالعات اجتماعی, 24(شماره 3- پاییز 1402 - مسلسل 95), 7-30. doi: 10.22081/hiq.2024.75246
سیده لیلا تقوی سنگدهی; سمیه آقامحمدی; علیرضا اشتری تفرشی. "جستاری در مضامین رؤیاهای رسول اکرم و جایگاه آن در تصمیم‌گیری‌های آن حضرت". اسلام و مطالعات اجتماعی, 24, شماره 3- پاییز 1402 - مسلسل 95, 1402, 7-30. doi: 10.22081/hiq.2024.75246
تقوی سنگدهی, سیده لیلا, آقامحمدی, سمیه, اشتری تفرشی, علیرضا. (1402). 'جستاری در مضامین رؤیاهای رسول اکرم و جایگاه آن در تصمیم‌گیری‌های آن حضرت', اسلام و مطالعات اجتماعی, 24(شماره 3- پاییز 1402 - مسلسل 95), pp. 7-30. doi: 10.22081/hiq.2024.75246
تقوی سنگدهی, سیده لیلا, آقامحمدی, سمیه, اشتری تفرشی, علیرضا. جستاری در مضامین رؤیاهای رسول اکرم و جایگاه آن در تصمیم‌گیری‌های آن حضرت. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1402; 24(شماره 3- پاییز 1402 - مسلسل 95): 7-30. doi: 10.22081/hiq.2024.75246
تاریخ دریافت: 05 مرداد 1399،
تاریخ بازنگری: 01 مهر 1402،
تاریخ پذیرش: 22 مهر 1402
چکیده
خواب حالتی است توأم با آسایش و آرامش که بر اثر از کار بازماندن حواس ظاهر در انسان و حیوان پدید می‌آید. رؤیا آن چیزی است که در خواب دیده می‌شود؛ بخشی از رؤیاها صادقانه هستند. این پژوهش با روش وصفی ـ تحلیلی مضامین رؤیاهای صادقانه حضرت رسول9 و تأثیرشان در تصمیم‌گیری‌های ایشان را مورد بررسی قرار داده است. این بررسی حکایت‌گر آن است که خواب و رؤیا در فرهنگ اعراب قبل و بعد از ظهور اسلام همچون دیگر ملل مجاور آن‌ها دارای اهمیت بسیاری بوده است. مقاله با تأکید بر این که وحی و معراج در حالت خواب و رؤیای صادقه محقق نشده، بلکه هر دو در عالم بیداری بوده، نشان می‌دهد که مضمون رؤیاهای پیامبر عموما درباره سرنوشت اشخاص یا جنگ‌ها و حوادث و به نوعی پیش‌بینی رویدادهای آینده بوده است. آن حضرت گاه از رؤیای صادقانه برای اعتباربخشی به سخنان خود استفاده می‌کرد اما اغلب، رؤیا را معیار حجیت برای یاران خود نمی‌شمرد و آنان را وادار به انجام کاری بر پایه رؤیا نمی‌نمود.
Sleep is a state of comfort and relaxation that occurs as a result of the cessation of external senses in humans and animals. A dream is what is seen in during sleeping; Some dreams are honest. This research has analyzed the themes of the honest dreams of the Prophet Mohammad and their influence on his decisions with a descriptive- analytical method. This study indicates that dreams have been very important in the culture of Arabs before and after the advent of Islam, like other neighboring nations. Emphasizing that revelation and ascension were not realized in the state of sleep and true dreams, but both occurred in wakefulness, the article shows that the theme of the prophet's dreams was generally about the fate of people or wars and events and in some way predicting future events. Sometimes, that holiness used an honest dream to validate his words, but often, he did not consider the dreams as a criterion of authenticity for his companions and did not force them to do something based on the dreams.
کلیدواژه‌ها [English]
Prophet Mohammad (PBUH), Prophetic Age, Dream and History, Companions of the Prophet, Ascension
مراجع
* قرآن کریم.
ابن اثیر، ابوالحسن علی بن ابی الکرام، الکامل فی التاریخ، بیروت: دار الفکر، 1409ق.
ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن بن علی، المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت: دار الکتب العلمیة، 1412ق.
ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد، دیوان المبتدأ و الخبر فی تاریخ العرب و البربر و من عاصرهم من ذوی الشأن الأکبر (تاریخ ابن خلدون)، تحقیق خلیل شحادة، بیروت: دار الفکر، 1408ق.
ابن سعد، محمد بن منیع، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت: دار الکتب العلمیة، 1410ق.
ابن عبدالبر، ابوعمر یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت: دار الجیل، 1412ق.
ابن کثیر، ابوالفداء اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت: دار الفکر، 1407ق.
ابن منظور، جمال الدین ابوالفضل محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت: دار صادر، 1414ق.
ابن هشام، عبدالملک، السیرة النبویة، تحقیق مصطفی السقا و ابراهیم الابیاری و عبدالحفیظ شلبی، بیروت: دار المعرفة، بی‌تا.
ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، تصحیح محمدمهدی ناصح، محمدجعفر یاحقی، مشهد: آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی، 1408ق.
امینی، عبدالحسین، الغدیر فی الکتاب و السنّة و الأدب، اصفهان: موسسه نشر معارف و تحقیقات، 1416ق.
بخاری، ابوعبدالله محمد بن إسماعیل، الجامع المسند الصحیح المختصر من أمور رسول الله9و سننه و ایامه (صحیح بخاری)، تحقیق محمد زهیر بن ناصر الناص، بی‌جا: 1422ق.
بلاذری، احمد بن یحیی، جمل من انساب الأشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت: دار الفکر، 1417ق.
کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران: دار الکتب الإسلامیة، 1365.
مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار:، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، بی‌تا.
مقریزی، تقی الدین أحمد بن علی، إمتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، تحقیق محمد عبدالحمید النمیسی، اول، بیروت: دار الکتب العلمیة، 1420ق.
میبدی، احمد بن محمد، خلاصه تفسیر ادبی و عرفانی قرآن مجید به فارسی از کشف الاسرار، تهران: اقبال، 1352.
ناصری، محمدسواد، «شجره ملعونه در قرآن»، دو فصلنامه دانش‌پژوهی تأمل، سال دوم، بهار و تابستان 1396، ش3.
نبهانی، یوسف بن اسماعیل، وسائل الوصول الی شمائل الرسول، بیروت: لبنان، 1370.
