آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,446 |
| تعداد مقالات | 34,905 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,852,225 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,178,509 |
ضوابط تأثیر نیّت در ضمان | ||
| فقه | ||
| دوره 30، شماره 4 (فصل زمستان- پیاپی 116)، دی 1402، صفحه 64-86 اصل مقاله (1.19 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2024.65927.2617 | ||
| نویسنده | ||
| علیرضا فرحناک* | ||
| استادیار، گروه دانش‌های وابسته به فقه، پژوهشکده فقه و حقوق، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم، قم، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 14 اسفند 1401، تاریخ بازنگری: 17 آبان 1402، تاریخ پذیرش: 16 بهمن 1402 | ||
| چکیده | ||
| یکی از عناصر مهم که در عبادات و غیر آن بدان توجه می‌شود، عنصر قصد و نیّت است. بود یا نبود نیّت یا چگونگی یا تغییر منویّ می‌تواند در صحت و بطلان عبادت نقش‌آفرین باشد؛ چنان‌که در غیر عبادات نیز همین حالات می‌تواند آثاری وضعی در پی داشته باشد. ضمن اینکه در هر دو آثاری تکلیفی نیز در پی دارد. آنچه اکنون در نظر است، تأثیر نیّت در ثبوت ضمان است. هرچند این تأثیر ضابطه‌مند دانسته نشده است، با بررسی فروع فقهی و آرای فقیهان می‌توان ضوابطی را برای این تأثیر یافت. این ضواط گاه به مجرد نیّت ناظر است و گاه به نیّت توأم با عمل ناظر است. دسته اول از قبیل دخالت قصد در تحقق عنوانِ رافع ضمان است که صرف بود یا نبود یا تغییر آن موجب ضمان و عدم ضمان است و دسته دوم از قبیل فقدان نیّت یا تغییر آن در عناوین قصدیه است که در پی آن رفتار انجام‌شده چهرۀ ضمان به خود می‌گیرد. تعیین سعه و ضیق قلمرو عناوین رافع ضمان یا ضمان‌ساز می‌تواند دلیل اصل تأثیر یا میزان این تأثیر قرار گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تغییر منویّ؛ تاثیر نیت؛ ضوابط ضمان؛ عناوین قصدیه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Criteria for the Effect of Intention in Guarantee | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Alireza Farahnak | ||
| Assistant Professor, Department for Sciences related to Fiqh, Research Center for Jurisprudence and Law, Islamic Sciences and Culture Academy, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the important elements that is considered in worship and other things is the element of intention. The presence or absence of intention or the manner or change of the intention can play a role in the validity and invalidity of worship. As in non-worships, the same conditions can have some situational effects. In addition, in both, there are some obligatory effects. What is considered now is the effect of the intention in proving the guarantee. Although this effect has not been considered to be normative, by examining the branches of jurisprudence and the opinions of jurists, we can find criteria for this effect. These criteria sometimes refer to the intention alone and sometimes refer to the intention combined with the action. The first category is the interference of the intention in the realization of the title of the guarantor, whether it was just or not or its change is the cause of guarantee and non-guarantee. The second category is such as the lack of intention or its change in the titles of intention, after which the performed behavior becomes a guarantee. Determining the domain and titles of lack of guarantee can be the reason for the effect or the extent of this effect. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Changing the intention, the effect of the intention, the criteria of guarantee, the titles of the intention | ||
| مراجع | ||
|
1. ابن فارس، احمد. (1404ق). معجم مقائیس اللغة (محقق و مصحح: عبد‌السلام محمد هارون، ج3، چاپ اول). قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى. 2. ابن‌‌منظور، محمد بن مکرم. (1414ق). لسان العرب (محقق و مصحح: احمد فارس صاحب الجوائب، چاپ سوم). بیروت: دار الفکر للطباعة والنشر و التوزیع- دار صادر. 3. اصفهانی، محمدحسین. (1418ق). حاشیة کتاب المکاسب (محقق و مصحح: عباس محمد آل سباع قطیفى، ج4، چاپ اول). قم: أنوار الهدى. 4. اصفهانى، سیدابوالحسن. (1422ق). وسیلة النجاة (شارح: خمینى، سیدروح‌اللّه موسوى، چاپ اول). قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى(ره). 5. امام خمینی، سید روح‌الله. ( بیتا). تحریر الوسیله (ج1، چاپ اول). قم: مؤسسه مطبوعات دار العلم. 6. بجنوردى، سیدحسن. (1419ق). القواعد الفقهیة (ج1، چاپ اول)، قم: نشر الهادی. 7. بجنوردى، سیدمحمد بن حسن موسوى. (1401 ق). قواعد فقهیه (ج2، چاپ سوم). تهران: مؤسسه عروج. 8. بحرانی، یوسف بن احمد. (1405ق). الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة (محقق و مصحح: محمدتقى ایروانى- سید عبد الرزاق مقرم، ج21، چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. 9. جوهرى، اسماعیل بن حماد. (1410ق). الصحاح- تاج اللغة و صحاح العربیة ( محقق و مصحح: احمد عبد‌الغفور عطار، چاپ اول). بیروت: دار العلم للملایین. 10. حمیرى، عبد‌الله بن جعفر. (1413ق). قرب الإسناد ( چاپ اول). قم: مؤسسه آل البیت(علیهم السلام). 11. سبحانی، جعفر. (06/11/92). قواعد فقهیه، درس خارج فقه. برگرفته از: پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله سبحانی. 12. سبزوارى، سید‌عبد‌الأعلى. (1413ق). مهذّب الأحکام فی بیان الحلال والحرام (ج13 و 19 و 29، چاپ چهارم). قم: مؤسسه المنار- دفتر حضرت آیة الله. 13. شهیدثانی، زین‌الدین بن على. (1410ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (شارح: سیدمحمد کلانتر، ج7 و 10، چاپ اول). قم: کتاب‌فروشى داورى (افست از جامعة النجف الدینیة). 14. شهیدثانی، زین الدین بن على. (1413ق). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام (محقق و مصحح: گروه پژوهش مؤسسه معارف اسلامى، ج5 و 12، چاپ اول). قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة. 15. طباطبایى بروجردى، آقا‌حسین. (1426ق). تبیان الصلاة (مقرر: على صافى‌گلپایگانی، ج5، چاپ اول). قم: گنج عرفان للطباعة والنشر. 16. طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم. (1409ق). العروة الوثقى فیما تعم به البلوى (ج1، چاپ دوم). بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. 17. طوسی، محمد بن حسن. (1407ق). الخلاف (ج1، چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. 18. علامه حلی، حسن بن یوسف. (1413ق). قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام (محقق و مصحح: گروه پژوهش دفتر انتشارات اسلامى، ج2، چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. 19. علامه حلی، حسن بن یوسف. (1414ق). تذکرة الفقهاء (محقق و مصحح: گروه پژوهش مؤسسه آل‌البیت(علیهم السلام)، ج17، چاپ اول). قم: مؤسسه آل البیت(علیهم السلام). 20. علامه حلی، حسن بن یوسف. (1419ق). نهایة الإحکام فی معرفة الأحکام (ج2، چاپ اول). قم: مؤسسه آل‌البیت(علیهم السلام). 21. فراهیدی، خلیل بن احمد. (1410ق). کتاب العین (محقق و مصحح: دکتر مهدى مخزومى و دکتر ابراهیم سامرائى، ج8، چاپ دوم). قم: نشر هجرت. 22. فیروزآبادى، محمد بن یعقوب.(1415ق). القاموس المحیط (ج3، چاپ اول)، بیروت: دار الکتب العلمیة. 23. فیومى، احمد بن محمد مقرى. (بیتا). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر (ج2، چاپ اول). قم: منشورات دارالرضی. 24. موسوى قزوینى، سید على. (1424ق). ینابیع الأحکام فی معرفة الحلال والحرام (محققان و مصححان: سید‌على علوى قزوینى و سید‌عبد‌الرحیم جزمئى قزوینى، ج2، چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. 25. کاشف الغطاء، جعفر بن خضر. (1422ق). کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة (ج4، چاپ اول). قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى. 26. کاشف الغطاء، حسن بن جعفر. (1422ق). أنوار الفقاهة- کتاب المکاسب (چاپ اول). نجف اشرف: مؤسسه کاشف الغطاء. 27. کاشف الغطاء، محمد حسین بن على. (1359ق). تحریر المجلة (ج2، چاپ اول). نجف اشرف: المکتبة المرتضویة (افست‌شده در کتاب‌فروشى نجاح در تهران و کتاب‌فروشى فیروزآبادى در قم). 28. محقق حلی، جعفر بن حسن. (1418ق). المختصر النافع فی فقه الإمامیة (ج2، چاپ ششم). قم: مؤسسة المطبوعات الدینیة. 29. محقق داماد، سید مصطفى. (1406ق). قواعد فقه (ج1، چاپ دوازدهم). تهران: مرکز نشر علوم اسلامى. 30. محقق کرکی، علی بن حسین. (1414ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد (محقق و مصحح: گروه پژوهش مؤسسه آل‌البیت(علیهم السلام)، ج6، چاپ دوم). قم: مؤسسه آل‌البیت(علیهم السلام). 31. مراغی، سیدمیر عبدالفتاح. (1417ق). العناوین الفقهیة (ج2، چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. 32. مغنیه، محمد‌‌جواد. (1421ق). فقه الإمام الصادق(علیه السلام) (ج4، چاپ دوم). قم: مؤسسه انصاریان. 33. منتظری، حسین‌علی. (بیتا). استفتاءات مسائل ضمان (چاپ اول). قم: بی‌نا. 34. میرزاى قمّى، ابوالقاسم. (1417ق). غنائم الأیام فی مسائل الحلال و الحرام (ج4، چاپ اول)، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى. 35. نورى، محدث، میرزا‌حسین. (1408ق). مستدرک الوسائل ومستنبط المسائل (محقق و مصحح: گروه پژوهش مؤسسه آل البیت(علیهم السلام)، ج4، چاپ اول). بیروت: مؤسسه آل‌البیت(علیهم السلام). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 155 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 205 |
||