آمار

تعداد نشریات48
تعداد شماره‌ها2,294
تعداد مقالات33,239
تعداد مشاهده مقاله11,852,650
تعداد دریافت فایل اصل مقاله5,037,609
سیدی, سیدحسین, طباطبایی, سیدمحمود, جعفری ملک آبادی, سمیه. (1402). اهداف تصویرپردازی‌ استعاره‌های قرآن در بینش‌ها و گرایش‌های انسان. اسلام و مطالعات اجتماعی, 28(109), -. doi: 10.22081/jqr.2023.66266.3738
سیدحسین سیدی; سیدمحمود طباطبایی; سمیه جعفری ملک آبادی. "اهداف تصویرپردازی‌ استعاره‌های قرآن در بینش‌ها و گرایش‌های انسان". اسلام و مطالعات اجتماعی, 28, 109, 1402, -. doi: 10.22081/jqr.2023.66266.3738
سیدی, سیدحسین, طباطبایی, سیدمحمود, جعفری ملک آبادی, سمیه. (1402). 'اهداف تصویرپردازی‌ استعاره‌های قرآن در بینش‌ها و گرایش‌های انسان', اسلام و مطالعات اجتماعی, 28(109), pp. -. doi: 10.22081/jqr.2023.66266.3738
سیدی, سیدحسین, طباطبایی, سیدمحمود, جعفری ملک آبادی, سمیه. اهداف تصویرپردازی‌ استعاره‌های قرآن در بینش‌ها و گرایش‌های انسان. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1402; 28(109): -. doi: 10.22081/jqr.2023.66266.3738

اهداف تصویرپردازی‌ استعاره‌های قرآن در بینش‌ها و گرایش‌های انسان

پژوهش های قرآنی
دوره 28، شماره 109، بهمن 1402
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jqr.2023.66266.3738
نویسندگان
سیدحسین سیدی1؛ سیدمحمود طباطبایی2؛ سمیه جعفری ملک آبادی* 3
1استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد
2استادیار گروه معارف دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد
3دانشجوی دکتری معارف گرایش قرآن و متون دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد
تاریخ دریافت: 18 فروردین 1402،  تاریخ بازنگری: 07 اردیبهشت 1402،  تاریخ پذیرش: 16 اردیبهشت 1402 
چکیده
تصویرپردازی ازجمله هنرهای ایجاد و انتقال معناست و استعاره از قوی‌ترین قالب‌های‌ آن است. باوجود اینکه برداشت معنایی از استعاره و تصویرپردازی‌های آن غالباً سیر دشواری را می‌طلبد، ولی این شیوه به وفور در قرآن کاربرد داشته است. برای پاسخ به چرایی این امر، باید هدف از نزول قرآن؛ یعنی انسان‌سازی در همه ساحات وجود آن را در نظر گرفت. در این پژوهش، استعاره‌ها تحلیل، سپس اهداف تصویرپردازی‌ها استنباط می‌گردد. بر این اساس مقاله حاضر، تحقیقی بنیادی، نظری و اکتشافی خواهد بود و روش تحقیق نیز توصیفی- تحلیلی است. ضمن اینکه عدم درک معانی و اهداف این تصاویر، مخل رسیدن به هدف هدایت‌گری قرآن است. باید توجه داشت تاکنون با چنین نگرشی، تصویرپردازی استعاره‌های قرآن مورد بررسی قرار نگرفته‌ است. این تصویرپردازی‌ها از میان ساحات سه‌گانه انسان، کنش‌ها را مستقیم هدف قرار نداده، بلکه بینش‌ها و گرایش‌ها را مد نظر دارد. این اهداف را می‌توان در ایجاد، اصلاح و تکمیل این دو ساحت برشمرد.
کلیدواژه‌ها
قرآن/ تصویرپردازی/ استعاره/ ساحت‌های وجودی انسان
عنوان مقاله [English]
Goals of Image Processing of the Qur’anic Metaphors in Human Insights and Tendencies
نویسندگان [English]
SayyidHusayn Sayyid1؛ SayyidMahmoud Tabataba’i2؛ Sumayyeh Ja’fari Mulkabadi3
1Professor, Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Theology, Ferdowsi University of Mashhad
2Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Faculty of Theology, Ferdowsi University of Mashhad
3Ph.D. Student of Islamic Studies, Sub-major of the Qur’an and Texts, Faculty of Theology, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]
Image processing is one of the arts of creating and conveying meaning, and metaphor is one of its strongest forms. Although semantic impression of metaphor and its image processing often requires a difficult course of action, this method has been used abundantly in the Qur'an. To answer the reason for this matter, the purpose of the revelation of the Qur'an, that is, humanization in all dimensions of its existence should be taken into consideration. In this research, metaphors are analyzed and then the goals of image processing are deduced. Accordingly, this article is a fundamental, theoretical and heuristic research, and the research method is descriptive-analytical. In the meantime, not understanding the meanings and purposes of these images hinders achievement of the goal of the Qur'an’s guidance. It should be noted that, until now, the image processing of metaphors in the Qur’an has not been examined with such an approach. This image processing does not directly target actions among the three dimensions of human beings, but takes insights and tendencies into consideration. These targets can be listed in the creation, modification and completion of these two dimensions.
کلیدواژه‌ها [English]
the Qur’an, image processing, metaphor, man's existential dimensions
مراجع
  1. قرآن کریم
  2. ابن‌درید، محمد بن حسن‏ (1988م)، جمهرة اللغة، 3 جلد، بیروت: دارالعلم للملایین.
  3. ابن‌سیده، علی بن اسماعیل (1421ق)، المحکم و المحیط الاعظم، 11 جلد، بیروت: دارالکتب العلمیة.
  4. ابن‌عاشور، محمد بن طاهر (1420ق)، التحریر و التنویر، بیروت: مؤسسة التاریخ.
  5. ابن‌فارس، احمد (1404ق)، معجم مقاییس اللغة، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
  6. ابن‌منظور، محمد بن مکرم (1414ق)، لسان العرب، بیروت: دار صادر.
  7. ازهری، محمد بن احمد (1421ق)، تهذیب اللغة، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  8. انوری، حسن (1381ش)، فرهنگ بزرگ سخن، تهران: سخن.
  9. البصیر، کامل حسن (1987م)، بناء الصورة فی البیان العربی، العراق: مطبعة المجمع العلمی العراقی.
  10. البطل، علی (1980م)، الصورة فی الشعر العربی حتی آخر القرن الثانی الهجری، بیروت: دارالاندلس.
  11. بیضاوی، عبدالله بن عمر (1418ق)، أنوارالتنزیل و أسرارالتأویل، 5 جلد، بیروت: دار احیاء التراث‌العربى.
  12. جاحظ، ابوعثمان عمروبن‌بحر (بی‌تا)، البیان القرآنی عندالجاحظ، تحقیق: هاشم محمد هاشم، مصر: جامعةالأزهر.
  13. جرجانى، عبدالقاهر (1991م)، أسرارالبلاغة فی علم البیان، قاهره: مکتبة الخانجی.
  14. جرجانی، عبدالقاهر (بی‌تا)، دلائل‌الأعجاز، تصحیح: محمد عبده و محمدمحمود الترکزی، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  15. چمن‌خواه، عبدالرسول (1384ش)، صور خیال در نهج‌البلاغه، شیراز: نوید.
  16. حمادی، جبیرصالح (1428ق)، التصویر الفنی فی القرآن الکریم، قاهره: موسسه مختار.
  17. دهخدا، علی اکبر (1372ش). لغت‌نامه، 14 جلد، تهران: دانشگاه تهران.
  18. راغب اصفهانى، حسین بن محمد (1412ق)، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت: دارالقلم.
  19. الراغب، عبدالسلام احمد (1422ق)، وظیفة الصورة الفنیة فی القرآن الکریم. حلب: فصلت.
  20. روزغُریب (1971م)، تمهید فی النقد الحدیث، بیروت: دارالمکشوف.
  21. زمخشری، محمود (1418ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل، الریاض: العبیکان.
  22. ساعی، احمدبسام (1984م)، الصورة الفنیة بین البلاغة و النقد، الدمشق: المنارة.
  23. سکاکی، یوسف بن ابی‌بکر (1407ق)، مفتاح العلوم، بیروت: دارالمکتب العلمیة.
  24. سیدقطب (1389ش)، تصویرسازی هنری در قرآن، ترجمه: زاهد ویسی، سنندج: آراس.
  25. سیدقطب (1415ق)، التصویر الفنی فی القرآن، بیروت: دارالشروق.
  26. سیدقطب (1425ق)، فى ظلال القرآن، بیروت: دارالشروق.
  27. شریف‌رضی (1406ق)، تلخیص البیان فی مجازات القرآن، بیروت: دارالأضواء.
  28. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1380ش)، صور خیال در شعر فارسی، تهران: آگاه.
  29. صاحب بن عباد، اسماعیل (1414ق)، المحیط فی اللغة، 11 جلد، بیروت: عالم الکتب.
  30. صادقى تهرانى، محمد (1406ق)، الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن و السنه‏، 30 جلد، قم: فرهنگ اسلامى‏.
  31. صافى، محمود (1418ق)، الجدول فی إعراب القرآن‏، 31 جلد، دمشق: دارالرشید.
  32. صباغ، محمد بن الطفی (1409ق)، التصویر الفنی فی الحدیث نبوی، بیروت: المکتب الاسلامیة.
  33. طباطبایی، محمد‌حسین (1402)، المیزان فی‌تفسیر‌القرآن، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.‏
  34. طبرسى، فضل بن حسن (1372ش)، مجمع‌البیان فى تفسیرالقرآن‏، 10 جلد، تهران: ناصرخسرو.
  35. طبرسی، فضل بن حسن (1428ق)، تفسیر جوامع الجامع، قم: جامعه مدرسین، 1428.
  36. عباس، احسان (1996م)، فن الشعر. بیروت: دار صادر.
  37. عشایری، محمد (بی‌تا)، معناشناسی بلاغی قرآن (درسنامه بلاغت کاربردی)، دو جلد، قم: انتشارات جامعةالزهرا (س).
  38. عصفور، جابر احمد، (1969)، الصورة الفنیة فی‌التراث النقدی و البلاغی، القاهره: دارالثقافة للطباعة والنشر.
  39. ‌علی‌الصغیر، محمد الحسین (1420ق)، اصول البیان العربی. بیروت: لبنان.
  40. ‌علی‌الصغیر، محمدالحسین (1981م)، الصورة الفنیة فی المثل القرانی، بغداد: دارالرشید.
  41. فتوحی، محمود (1397ش)، بلاغت تصویر، تهران: سخن.
  42. فخر رازى، محمد بن عمر (1420ق)، مفاتیح الغیب،32 جلد، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  43. فراهیدی، خلیل‌بن‌احمد (1409ق)، کتاب‌العین، قم: هجرت.
  44. فضل‌الله، محمد حسین (1419ق) من وحی القرآن، بیروت: دارلملاک.
  45. قراملکی، احد فرامرز (1398ش)، قدرت انگاره، قم: نشر مجنون.
  46. قصبجی، عصام (1996م)، اصول النقد العربی القدیم، سوریه: جامعة الحلب.
  47. کپس، جئورگی (1382ش)، زبان تصویر، ترجمه‌ی فیروزه مهاجر، تهران: سروش.
  48. محمدقاسمی، حمید (1387ش)،جلوه‌هایی از تصویرآفرینی در روایات ائمه اطهار علیهم‌السلام، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  49. مصباح یزدی، محمدتقی (1391ش)، اخلاق در قرآن، 3 جلد، قم: موسسه امام خمینی.
  50. نعیم الیافی (1982م)، مقدمة لدراسة الصورة الفنیة، دمشق: وزارة الثقافة.
  51. ولک، رنه و وارن، اوستین (1949م)، نظریه ادبیات، ترجمه ضیاء موحد- پرویز مهاجر، تهران: نیلوفر.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 48