آمار
| تعداد نشریات | 48 |
| تعداد شماره‌ها | 2,296 |
| تعداد مقالات | 33,250 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,854,536 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,038,749 |
تأملی بر بازنمایی جنبش دینی- اجتماعی مزدک در تاریخ‌نگاری‌های قرون نخستین هجری | ||
| فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ اسلام | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1402 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/hiq.2023.63960.2261 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد بهرامی* 1؛ شهناز حجتی نجف ابادی2 | ||
| 1پژوهشگر تاریخ ایران باستان | ||
| 2گروه ایرانشناسی و تاریخ، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه میبد، میبد،ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 03 مهر 1401، تاریخ بازنگری: 09 اردیبهشت 1402، تاریخ پذیرش: 06 آذر 1402 | ||
| چکیده | ||
| متون تاریخ‌نگارانه ایرانی- اسلامی سده‌های نخستین اسلامی به جهت استفاده از منابع مکتوب متأخر عصر ساسانی، حاوی اطلاعاتی پیرامون برخی تحولات این دوره هستند. یکی از رویدادهای تاریخی عصر ساسانی که جایگاه قابل توجهی در این متون تاریخنگاری دارد، قیام ساختارشکنانه دینی - اجتماعی مزدک است. شاید در نگاه اول بازنمایی جنبش مزدک در تواریخ مذکور، گزارش صرف یک رخداد تاریخی به نظر آید اما با توجه به بروز جنبش‌ها و قیام‌های متعدد در جامعه‌ی ایران علیه خلافت عباسیان، می‌توان به‌گونه‌ای دیگر این دست گزارش‌ها را مورد تحلیل قرارداد؛ چنانچه بپذیریم کارویژۀ اصلی متون تاریخنگاری، الگوسازی یا شکل‌دهی به ذهنیت سیاسی و عقیدتی نخبگان جامعه و حاکمان سیاسی جامعه بوده است و هدف آنان نه گزارش صرف و واقعی یک رویداد تاریخی بلکه ایجاد یک الگوی تاریخی و تجربی برای سیاسیون و مردم عامه بوده است تا آن‌ها را از پیوستن به جنبش‌های معاصر زمانه خود بازدارند، هدفمند بودن این دست روایات در متون تاریخنگاری مشخص می‌شود و این هدفمندی از رویکرد تاریخی-کلامی مبتنی بر خوانشی بدعتگرایانه از جنبش دینی اجتماعی مزدک در گزارش‌های مورخان ایرانی- اسلامی کاملاً آشکار است. بر این اساس مسئله این پژوهش بدین شکل مطرح می گردد؛ در تاریخ نگاریهای قرون نخستین اسلامی قیام مزدک چگونه بازنمایی می گردد؟ با این فرضیه که وجوه مختلف این بازخوانی برخاسته و تحت تأثیر فضای سیاسی کلامی و فرهنگی این دوره و همچنین انگاره‌ها و روش‌ها و بینش‌های مورخان این دوره بوده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مزدک؛ تاریخنگاری؛ قرون نخستین هجری؛ بازخوانی؛ مورخان ایرانی- اسلامی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Reflection on the Representation of the Mazdak Religious-Social Movement in the Historiographies of the First Centuries AH | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Bahrami1؛ Shahnaz Hojati Najafabadi2 | ||
| 1Researcher of the history of ancient Iran | ||
| 2Department of iranology & history,Meynod University,Meybod,Meybod, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Iranian-Islamic historiographical texts of the first centuries AH, in order to use the written sources of the late Sassanid era, contain information and data in the form of narrations and reports about some changes of this period. One of the historical events of the Sassanid era that has a significant place in this type of history is the deconstructive religious-social uprising of Mazdak. At first glance, the negative representation of the Mazdak movement in Iranian-Islamic history may seem normal, but given the emergence of numerous movements and uprisings in Iranian society in the first centuries of Islam against the Abbasid caliphate, such narratives can be analyzed in other ways. If we accept that the main special work of historiographical texts has been modeling or shaping the political and ideological mentality of the elites of the society and the political rulers of the society and Their goal was not to report such a historical event simply, but to create a historical and empirical model for politicians and the general public to prevent them from joining the contemporary movements of their time. The purposefulness of such narratives is evident in Islamic historiographical texts. This purpose of the historical theological approach based on the heretical reading of the Mazdak social-religious movement is quite evident in the reports of Iranian-Islamic historians. Accordingly, the purpose of this study is to explain why and how the Mazdak uprising is represented in the historiography of the first centuries with the hypothesis that various aspects of this l, | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Mazdak, historiography, first centuries AH, re-reading, Iranian-Islamic historian | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 41 |
||