آمار

تعداد نشریات48
تعداد شماره‌ها2,293
تعداد مقالات33,216
تعداد مشاهده مقاله11,838,243
تعداد دریافت فایل اصل مقاله5,021,175
عبدی سقازاده, سمیه, پردازش, شیوا, عبدی چاری, مرتضی. (1402). نقش ترجمه و الزامات آن در تحقق تمدن نوین اسلامی. اسلام و مطالعات اجتماعی, 5(1), 43-79. doi: 10.22081/jikm.2024.68459.1096
سمیه عبدی سقازاده; شیوا پردازش; مرتضی عبدی چاری. "نقش ترجمه و الزامات آن در تحقق تمدن نوین اسلامی". اسلام و مطالعات اجتماعی, 5, 1, 1402, 43-79. doi: 10.22081/jikm.2024.68459.1096
عبدی سقازاده, سمیه, پردازش, شیوا, عبدی چاری, مرتضی. (1402). 'نقش ترجمه و الزامات آن در تحقق تمدن نوین اسلامی', اسلام و مطالعات اجتماعی, 5(1), pp. 43-79. doi: 10.22081/jikm.2024.68459.1096
عبدی سقازاده, سمیه, پردازش, شیوا, عبدی چاری, مرتضی. نقش ترجمه و الزامات آن در تحقق تمدن نوین اسلامی. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1402; 5(1): 43-79. doi: 10.22081/jikm.2024.68459.1096

نقش ترجمه و الزامات آن در تحقق تمدن نوین اسلامی

مدیریت دانش اسلامی
دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 9، اسفند 1402، صفحه 43-79    اصل مقاله (2.87 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jikm.2024.68459.1096
نویسندگان
سمیه عبدی سقازاده1؛ شیوا پردازش2؛ مرتضی عبدی چاری* 3
1مدرس و دانش‌آموخته سطح 4 حوزه علمیه خواهران مازندران، مازندران، ایران.
2دانش‌آموخته سطح 2 حوزه علمیه خواهران مازندران، مازنداران، ایران.
3استادیار، گروه مهدویت‌پژوهی، پژوهشکده مهدویت و آینده‌پژوهی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. قم، ایران
تاریخ دریافت: 09 دی 1402،  تاریخ بازنگری: 19 اسفند 1402،  تاریخ پذیرش: 16 بهمن 1402 
چکیده
در تاریخ ایران، سه دوره نهضت ترجمه مشاهده شده است که در دوره ساسانی و عباسی به نهضت علمی و تمدنی انجامیده، اما نهضت ترجمه قاجاری به نتیجه مطلوب نرسیده است. نهضت علمی در دوره عباسی با تجمیع دانش بشری، در آغاز سده سوم هجری، همراه با معارف و علوم اسلامی، بنیان تشکیل تمدن بزرگ اسلامی را فراهم کرد. بررسی خط‌مشی و شناسایی نقاط ضعف و قوت جنبش‌های قبلی، می‌تواند راهکارهای مواجهه با مسائل کنونی کشور را نشان داده و خط مشی جدیدی برای نهضت علمی تعریف کند. پرسش این است که الزامات حوزه ترجمه باتوجه به آموزه‌های نهضت‌های قبلی چیست و چه راهکارهایی می‌توان متناسب با آن تعریف کرد؟ در مقاله حاضر به روش توصیفی- تحلیلی جنبش‌های علمی گذشته بررسی شدند و الزامات حوزه ترجمه و حوزه نشر علم برای تحقق تمدن نوین اسلامی - ایرانی استخراج شدند. نهضت‌های پیشین دارای روند مشابه‌ای بودند که شامل مرحله احساس نیاز، مرحله ابتدایی یا تحصیل، مرحله نهضت ترجمه و مرحله شکوفایی یا تمدن‌سازی می‌شود. الزامات حوزه ترجمه شامل: استقرار سازمان ترجمه، تخصیص بودجه کافی، گزینش کتب و مترجمین، پاسداری از زبان فارسی، دقت و بازنگری در ترجمه، هوشیاری در برابر ترجمه‌زدگی و استمرار ترجمه شناسایی شدند.
کلیدواژه‌ها
نهضت علمی؛ نهضت ترجمه؛ نشر علم؛ تمدن نوین اسلامی؛ تمدن ایرانی
عنوان مقاله [English]
The Role of Translation and Its Requirements in the Realization of Modern Islamic Civilization
نویسندگان [English]
Somaieh Abdisaghavaz1؛ Shiva processing2؛ mortaza abdichari3
1Lecturer and 4th level student of Women Islamic Seminary of Mazandaran, Mazandaran, Iran
2Student of Level Two in Women Islamic Seminary of Mazandaran, Mazandaran, Iran.
3Assistant Professor, Department of Mahdiism Studies, Research Cener for Mahdiism and Future Studies, Islamic Sciences and Culture Academy. Qom, Iran
چکیده [English]
In the history of Iran, three periods of translation movement have been observed, which led to a scientific and civilizational movement in the Sassanid and Abbasid periods, but the Qajar translation movement did not reach the desired result. The scientific movement in the Abbasid period, by gathering human knowledge, at the beginning of the third century of Hijri, along with Islamic education and sciences, provided the foundation for the formation of the great Islamic civilization. Examining the policy and identifying the weak and strong points of the previous movements can show the solutions to face the current problems of Iran and define a new policy for the scientific movement. The question is, what are the requirements of translation according to the teachings of the previous movements and what solutions can be defined in this regard? In this article, the past scientific movements were examined in a descriptive-analytical method, and the requirements of the field of translation and the field of science publication were extracted for the realization of the new Islamic-Iranian civilization. Previous movements had a similar process, which includes the stage of feeling the need, the stage of elementary or education, the stage of translation movement and the stage of flourishing or civilization. The requirements of the translation include the establishment of a translation organization, the allocation of sufficient funds, the selection of books and translators, the protection of the Persian language, the accuracy and revision of the translation, the vigilance against being translated, and the continuity of the translation
کلیدواژه‌ها [English]
Scientific movement, translation movement, publication of science, modern Islamic civilization, Iranian civilization
مراجع
* قرآن کریم

** نهج البلاغه

  1. آبراهمیان، یرواند. (1387). ایران بین دو انقلاب (مترجمان: احمد گل‌محمدی و محمدابراهیم فتاحی، چاپ سیزدهم). تهران: نشر نی.
  2. آقا بزرگ الطهرانى، محمدمحسن. (1372). الذریعة الی تصانیف الشیعة (ج4، مترجم: محمد آصف فکرت). مشهد: بنیاد پژوهش‌هاى اسلامى.
  3. ابن منظور، محمد بن مکرم. (1405ق). لسان العرب. قم: آداب الحوزة.
  4. اولیری، دلیسی. (1374). انتقال علوم یونانی به عالم اسلامی (مترجم: احمد آرام). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  5. بى‌آزار شیرازى، عبدالکریم. (1376). قرآن ناطق. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى.
  6. تقی‌پور ظهیر، علی؛ پاشا شریفی، حسن و ذوالفقاری زعفرانی، رشید. (1387). بررسی وضعیت اعزام دانشجو به خارج به منظور ارائه‌ی چارچوب ادراکی مناسب درآموزش عالی کشور. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 1(2)، صص 29-
  7. جان‌احمدی، فاطمه. (1379). نهضت ترجمه، نتایج و پیامدهای آن: بررسی تاریخ ترجمه در دوره اول خلافت عباسیان. تاریخ اسلام، 1(4)، صص 86-
  8. جمیلی، رشید. (1385). نهضت ترجمه در شرق جهان اسلام در قرن سوم و چهارم هجری (مترجم: صادق آیینه‌وند). تهران: سمت.
  9. حسین طلایی، پرویز؛ نجفیان رضوی، لیلا. (1390). علل گرایش به ترجمه کتاب‌های تاریخی در عصر قاجار (با نگاهی به جریان‌های عمده ترجمه در ایران). پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، 11(1)، صص 2-
  10. خامنه‌ای، سیدعلی. (19/09/1392). بیانات، در دیدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=24721

  1. خامنه‌ای، سیدعلی. (22/07/1391). بیانات، در اجتماع مردم اسفراین. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=21208

  1. خسروبیگی، هوشنگ؛ فیضی، محمد خالد .(1391). ترجمه در دوره قاجار (از 1210 ق. تا پایان دوره مظفری). ادب فارسی، 2(10)، صص 125-
  2. راجی، سیدمحمدحسین؛ خاتمی، سیدمحمدرضا. (1397). صعود چهل ساله. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
  3. راغب الاصفهانى. (بی‌تا). المفردات فی غریب القرآن (محقق: سید کیلانی). بیروت: دارالمعرفه.
  4. رامیار، محمود. (1379). تاریخ قرآن. تهران: امیرکبیر.
  5. سبحانی‌نژاد، مهدی؛ افشار، عبدالله. (1388). مانع‌زدایی از نهضت تولید علم، راهکارهای بنیادی در نوآوری فعالیت‌های پژوهشی دانشگاهی. مدیریت در دانشگاه اسلامی، 13(1)، صص 4-
  6. سلماسى‌زاده، جواد. (1369). تاریخ ترجمه قرآن در جهان. تهران: انتشارات امیرکبیر.
  7. شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1340). نهضت علمی اسلامی. نامه آستان قدس، ش5، صص 250-
  8. صفا، ذبیح الله. (1384). تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی تا اواسط قرن پنجم. تهران: انتشارات رامین.
  9. صفارزاده، طاهره. (1366). اصول و مبانى ترجمه. تهران: جهاد دانشگاهى.
  10. فانی، کامران. (1360). بیت‌الحکمه و دارالترجمه. نشر دانش، 2(7)، صص 18-
  11. فروخ، عمر. (2019م). عبقریه العرب فی العلم و الفلسفه (چاپ دوم). بیروت: المکتبة العلمیة و مطبعتها.
  12. فیومی، احمد بن محمد. (1428ق). المصباح المنیر (ج1، محقق: محمد یوسف شیخ). بیروت: المکتبة العصریة.
  13. قاسمی پویا، اقبال. (1378). مدارس جدید در دوره قاجاریه: بانیان و پیشروان (چاپ اول). تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  14. کاسمی، نصرالله. (1352). نهضت عظیم ترجمه، سازمان ترجمه کشور. گوهر، 1(9)، صص 977-
  15. کتاب بعد از انقلاب چه سرنوشتی پیدا کرد؟ وب‌سایت موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی https://psri.ir/?id=iq40rhla.
  16. کیان فر، جمشید. (1384). نهضت ترجمه و دارالفنون. پیک نور، 3(1)، صص 83-
  17. مجلسى، محمد باقر بن محمدتقى. (1404ق). بحارالأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار^. بیروت: مؤسسة الوفاء.
  18. مسجدجامعی، احمد. (1380). نهضت ترجمه. کتاب ماه ادبیات و فلسفه، ش41، صص 3-
  19. مشکور، محمدجواد. (1357). فرهنگ تطبیقى عربى به زبان‌هاى سامى و ایرانى (ج1). تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
  20. مصاحب، غلام‌حسین. (1380). دائرة‌المعارف فارسى. تهران: امیرکبیر.
  21. معلوف، لویس. (1387). المنجد فى اللغة. قم: دارالعلم.
  22. میلانی، امیر. (1384). نهضت ترجمه در اسلام. پژوهش و حوزه، 6(23)، صص 156-
  23. ناظری، محمدرضا. (1383). ترجمه متون مسلمین در اروپا. فصل‌نامه تاریخ اسلام، 5(19)، صص 127-
  24. نجف‌پور، عزیز؛ گیتی‌پسند، فاطمه و خسرپناه، عبدالحسین. (1390). وضعیت حوزه‌های علمی معاصر، نهضت ترجمه و زمینه‌ها و عناصر شکل‌گیری نهضت. معرفت در دانشگاه اسلامی، 15(1)، صص 152-
  25. نخله، رفاعه. (بی‌تا). غرائب اللغة العربیة. بیروت: دارالمشرق.
  26. نصیری، علی اصغر. (1394). دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران. فصلنامه فرهنگی بصیرتی تبلیغی پیام، ش116، صص 6-
  27. نفیسی، علی‌ اکبر؛ فروغی، محمدعلی. (بی‌تا). فرهنگ نفیسی (ج2). تهران: خیام.
  28. وبلاک ترجیمک: ir/z30705
  29. هاشمی، محمدرضا؛ حیدرپور، امیر داوود. (1392). بررسی نظریه اسکوپوس (هدفمندی) در نهضت ترجمه بغداد. فصلنامه مطالعات زبان و ترجمه، ش4، صص 51-
  30. https://www.scimagojr.com/journalrank.php?year=2021&country=IR
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 22
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 28