آمار

تعداد نشریات54
تعداد شماره‌ها2,476
تعداد مقالات35,322
تعداد مشاهده مقاله14,223,153
تعداد دریافت فایل اصل مقاله6,369,642
آصف آگاه, سید محمد رضی. (1402). درآمدی بر ساختارشناسی و ساختاربندی علم فقه (پیشینه، ضرورت، اهداف، روش‌‌ها و کارکردها). اسلام و مطالعات اجتماعی, 5(بهار و تابستان (پیاپی 9)), 80-120. doi: 10.22081/jikm.2024.67877.1093
سید محمد رضی آصف آگاه. "درآمدی بر ساختارشناسی و ساختاربندی علم فقه (پیشینه، ضرورت، اهداف، روش‌‌ها و کارکردها)". اسلام و مطالعات اجتماعی, 5, بهار و تابستان (پیاپی 9), 1402, 80-120. doi: 10.22081/jikm.2024.67877.1093
آصف آگاه, سید محمد رضی. (1402). 'درآمدی بر ساختارشناسی و ساختاربندی علم فقه (پیشینه، ضرورت، اهداف، روش‌‌ها و کارکردها)', اسلام و مطالعات اجتماعی, 5(بهار و تابستان (پیاپی 9)), pp. 80-120. doi: 10.22081/jikm.2024.67877.1093
آصف آگاه, سید محمد رضی. درآمدی بر ساختارشناسی و ساختاربندی علم فقه (پیشینه، ضرورت، اهداف، روش‌‌ها و کارکردها). اسلام و مطالعات اجتماعی, 1402; 5(بهار و تابستان (پیاپی 9)): 80-120. doi: 10.22081/jikm.2024.67877.1093

درآمدی بر ساختارشناسی و ساختاربندی علم فقه (پیشینه، ضرورت، اهداف، روش‌‌ها و کارکردها)

مدیریت دانش اسلامی
دوره 5، بهار و تابستان (پیاپی 9)، اسفند 1402، صفحه 80-120    اصل مقاله (3.15 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jikm.2024.67877.1093
نویسنده
سید محمد رضی آصف آگاه*
استادیار، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران.
تاریخ دریافت: 30 آبان 1402،  تاریخ بازنگری: 19 اسفند 1402،  تاریخ پذیرش: 14 بهمن 1402 
چکیده
یکی از مباحث فلسفه فقه، ساختار علم فقه است. در مطالعه درجه دوم نسبت به ساختار علم فقه گاهی درپی شناخت ساختارهای فقهی و بیان نقاط قوت و ضعف آن‌ها هستیم (ساختارشناسی) و گاهی در پی طراحی و پیشنهاد ساختار فقهی هستیم (ساختاربندی)؛ بنابراین مناسب است این دو مبحث از هم متمایز و جداگانه مورد بررسی قرار گیرند. هدف از این پژوهش شناخت ساختار علم فقه با نگاه درجه دوم است. روش در این تحقیق توصیفی تحلیلی است؛ بدین‌صورت که در بیان پیشینه، ضرورت و کارکردها، توصیفی است و در بیان اهداف و روش‌‌ها تحلیلی است. نوآوری کلی این مقاله در مطالعه درجه دوم و جداسازی ساختارشناسی و از ساختاربندی است. امری که تاکنون بدین‌‌گونه مورد بحث قرار نگرفته است. دستاورهای این مقاله عبارتند از: 1. بیان تطورات ساختارشناسی در سه دوره، توجیه و نقد ساختار محقق حلی، معرفی و نقد تعدادی از ساختارهای فقهی، طرح مباحث ساختارشناسی فقهی؛ 2. بیان روش‌‌های ساختارشناسی (روش توصیفی و روش توصیه‌‌ای)؛ 3. بیان پیشینه ساختاربندی فقه (40 ساختار)؛ 4. بیان اهداف ابتدایی، میانی و عالی ساختاربندی؛ 5. بیان دو روش کلان ساختاربندی فقه؛ روش درون‌‌فقهی و روش برون‌‌فقهی و 6. بیان کارکردهای ساختاربندی فقه.
کلیدواژه‌ها
ساختار علم فقه؛ اهداف ساختار فقه؛ پیشینه ساختار فقه؛ روش‌‌های ساختار فقه؛ کارکردهای ساختار فقه؛ فلسفه فقه؛ ساختارهای فقهی مقارن
عنوان مقاله [English]
An Introduction to Structuralism and the Structuring of Jurisprudence (Background, Necessity, Goals, Methods and Functions)
نویسندگان [English]
mohamad razi asefagah
Assistant Professor, Islamic Sciences and Culture Academy, Qom, Iran
چکیده [English]
One of the topics in philosophy of jurisprudence is the structure of jurisprudence (Fiqh). In the secondary study regarding the structure of jurisprudence, sometimes we seek to know jurisprudential structures and express their strengths and weaknesses (structuralism) and sometimes we seek to design and propose a jurisprudential structure (structuring); Therefore, it is appropriate to examine these two topics separately. This study aims to know the structure of jurisprudence from a secondary perspective. The method in this research is descriptive and analytical; In this way, it is descriptive in stating the background, necessity and functions, and it is analytical in stating the goals and methods. The general novelty of this article is in the study of the secondary study and the separation of structuralism from structuring. This has not been dealt with so far. The findings of this article are:
1. The development of structuralism in three periods, the justification and criticism of Mohaghegh Heli's structure, the introduction and criticism of a number of jurisprudential structures, raising some
topics of jurisprudential structuralism; 2. Expression of methods of structuralism (descriptive method and recommended method);
3. Statement of the background of jurisprudence structuring (40 structures); 4. Stating the primary, middle and higher goals of structuring; 5. Expression of two major methods of jurisprudence structuring; In-jurisprudence method and extra-jurisprudence method and 6. Expressing the functions of jurisprudence structuring.
کلیدواژه‌ها [English]
The structure of jurisprudence, the goals of the structure of jurisprudence, the background of the structure of jurisprudence, the methods of the structure of jurisprudence, the functions of the structure of jurisprudence, philosophy of jurisprudence, comparative jurisprudential structures
مراجع
 

  1. آصف آگاه، سیدمحمدرضی. (1398). معیارهای ساختاربندی علم فقه و شاخص‌‌های ارزیابی آن. مجله جستارهای فقهی اصولی، 5(17)، صص 53-.
  2. آل نجف، عبدالکریم. (1429ق). الحلال و الحرام فی الشریعة الإسلامیة. قم: المجمع العالمی للتقریب بین المذاهب الاسلامیة.
  3. آملی، محمد. (1389). نفایس الفنون فی عرایس العیون (ج1). تهران: اسلامیه.
  4. ابراهیم، عبدالرحمن ابراهیم. (2006م). المدخل لدارسة الفقه الاسلامی. عمان: دار الثقافة.
  5. ابن جزی. (1968م). قوانین الاحکام الشرعیة و مسائل الفروع الفقهیة. بیروت: دارالعلم للملایین.
  6. ابن عابدین، محمدامین. (1426ق). حاشیة ردّالمختار. بیروت: دار الفکر.
  7. ابن نجیم مصری، زین الدین. (1418ق). البحر الرائق (محقق: شیخ زکریا عمیرات، چاپ اول). بیروت: دارالکتب العلمیه.
  8. اسلامی، رضا. (1384). مدخل علم فقه. قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم.
  9. اشقر، عمر سلیمان. (1425ق). المدخل الی الشریعة و الفقه الاسلامی. عمان: دار النفائس.
  10. اعرافی، علیرضا. (1387). فقه تربیتی (ج1). قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  11. ایران‌زاده، مهدی.(1371). سازمان و مدیریت از تئوری تا عمل. تهران: مؤسسه عالی بانک‌داری ایران.
  12. بحرالعلوم، سیدمهدی (علامه). (1427 ق). مصابیح الاحکام (ج1). قم: میثم تمار.
  13. بدران، بدران ابوالعینین. (بی‌‌تا). تاریخ الفقه الاسلامی و نظریة الملکیة و العقود. بیروت: دار النهضة العربیة.
  14. برجی، یعقوب‌علی. (1374). نگاهی به دسته‌‌بندی‌‌های فقه. مجله فقه اهل‌بیت، ش3،
    صص 241-
  15. بی‌آزار شیرازی، عبدالکریم. (1373). رساله نوین. تهران: وزارت ارشاد اسلامی.
  16. جابری عربلو، محسن. (1365). تعریف و تقسیم فقه . نشریه گروه تحقیقاتی، ش 41و42، صص 99-
  17. جمال عطیه؛ زحیلی وهبه. (1420ق). تجدید الفقه الاسلامی. دمشق: دار الفکر.
  18. حسن‌‌زاده، حسین. (1383). بررسی ساختار فقه. مجله قبسات، 9(32)، صص 261-
  19. حلبی، ابوالصلاح. (1387). الکافی فی الفقه (محقق: رضا استادی). قم: بوستان کتاب.
  20. حلی، جعفر. (1389ق). شرائع الإسلام. تهران: استقلال.
  21. خازم، علی. (بی‌تا). مدخل إلى علم الفقه عند المسلمین الشیعة. بیروت: دار المعرفة للطباعة و النشر و التوزیع.
  22. خضری بکم، حمد. (1992م). تاریخ التشریع الاسلامی. بیروت: دارالفکر العربی.
  23. خلاف، عبدالوهاب. (1992م). علم اصول الفقه. دمشق: دارالمتحده.
  24. دسوقی، محمد. (1411ق). مقدمة فی دراسة الفقه الاسلامی. دوحه: دارالثقافة.
  25. دیلمی، حمزة بن عبدالعزیز (سلار). (1414ق). المراسم العلویة فی أحکام النبویة (محقق: سیدمحسن حسینی امینی). قم: المجمع العالمی لأهل البیت.
  26. زحیلی، وهبة. (1409ق). الفقه الاسلامی و ادلته. دمشق: دارالفکر.
  27. زرقاء، مصطفی احمد. (1967م). الفقه الاسلامی فی ثوبه الجدید (المدخل الفقهی العام). بیروت: دارالفکر.
  28. زنجانی، عمید. (1421ق). فقه سیاسی (ج2، چاپ چهارم). تهران: امیرکبیر.
  29. زیدان، عبدالکریم. (1415ق). المفصل فی احکام المرأة و البیت المسلم فی الشریعة الاسلامیة. بیروت: مؤسسة الرسالة.
  30. سبحانی، جعفر. (1429ق). تاریخ الفقه و ادواره. قم: مؤسسة الامام الصادق×.
  31. سیوری، مقداد بن عبدالله (فاضل مقداد). (1403ق). نضد القواعد الفقهیة. قم: مکتبة آیة‌الله المرعشی.
  32. سیوری، مقداد بن عبدالله (فاضل مقداد). (1404ق). التنقیح الرائع (ج1). قم: مکتبة آیة الله المرعشی&.
  33. شلبی، محمد مصطفی. (1405ق). المدخل فی التعرف بالفقه الاسلامی. بیروت: دار النهضة العربیة.
  34. شلتوت، محمود. (بی‌تا). الاسلام عقیده و شریعه. بیروت: دارالشروق.
  35. صدر، سیدمحمدباقر. (1423ق). الفتاوی الواضحة (چاپ اول). بیروت: مرکز الابحاث و الدراسات التخصصیة للشهید الصدر.
  36. طباطبایی، سیدعلی. (1412ق). ریاض المسائل (ج2). قم: موسسة النشر الاسلامی.
  37. طرابلسی، ابن براج. (1406ق). المهذب. قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  38. عاملی مکی، محمد (شهید اول). (1403ق). القواعد و الفوائد (ج1). قم: مکتبة المفید.
  39. عاملی، سیدمحمدجواد. (1419ق). مفتاح الکرامة (ج12). قم: موسسة النشر الاسلامی.
  40. عطا، عبدالقادراحمد. (1392). این حلال است وآن حرام است (مترجم: دکتر سالم افسری). تهران: انتشارات کردستان.
  41. علویط، عبدالله. (2014م). تجدید الاسلام. بیروت: دار المدارک للنشر.
  42. غزالی، محمد. (بی‌تا). احیاء علوم الدین. بی‌جا. دارالکتاب العربی.
  43. فاروقی، حمدعلی. (1862م). کشّاف اصطلاحات الفنون (ج2). هند: انجمن آسیایی بنگال.
  44. فاضل آبی، حسن. (1417ق). کشف الرموز. قم: انتشارات اسلامی.
  45. ‌فضل‌الله، سید‌محمد‌حسین. (1387). فقه‌الشریعة (ج1). قم: بوستان کتاب.
  46. فضلی، عبدالهادی. (1416ق). مبادی علم الفقه. بی‌جا: مؤسسه اُم القری للتحقیق و النشر.
  47. فیض کاشانی، ملامحسن. (1401ق). مفاتیح الشریع. قم: مجمع الذخائر الاسلامیة.
  48. فیض کاشانی، ملامحسن. (1418ق). النخبه (مقدمه) (محقق: مهدی انصاری قمی). تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
  49. کاشف الغطاء، جعفر (مخطوط). شرح القواعد. کتاب متاجر، مکتبه گوهرشاد، رقم 741.
  50. کرباسی‌زاده، امین. (1393). بازخوانی ساختار دانش فقه ناظر به اقتضائات معاصر. مجله کاوشی نو در فقه، ش81، صص 113-
  51. گرجی، ابوالقاسم. (1421ق). تاریخ فقه و فقها (چاپ سوم). تهران: سمت.
  52. مبلغی، احمد. (1385). نشست علمی ساختار فلسفه فقه. مجله پژوهش حوزه، 7(28-27)، قم: سایت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  53. مدرسی طباطبایی، حسین. (1410ق). مقدمه‎ای بر فقه شیعه (مترجم: محمدآصف فکرت). مشهد: بنیاد پژوهش‎های اسلامی.
  54. مدکور، محمدسلام. (1425ق). تاریخ الفقه. مصر: دار الکتاب الحدیث.
  55. مدیریت جنبش نرم‌افزاری. سلسله نشست‌های تخصصی مطالعه نوآوری و دانش‌های دینی شماره 149 با عنوان «فقه و نوآوری» (با تلاش: مرکز همکاری‌های علمی پژوهشی وابسته به معاونت پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم). قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  56. مشکینی، علی. (1418ق). الفقه المأثور. قم: الهادی.
  57. مشکینی، علی. (بی‌‌تا). مصطلحات الفقه. بی‌‌جا. بی‌نا.
  58. مطهری، مرتضی. (1375). مجموعه آثار (ج20). قم: صدرا.
  59. مکارم شیرازی، ناصر. (1427ق). دائرة المعارف فقه مقارن (ج1). قم: مدرسه امام علی×.
  60. موسی، محمد یوسف. (1430ق). المدخل لدراسة الفقه الاسلامی. قاهرة: دارالفکر
    العربی.
  61. مؤمن، علی. (1425ق). الولایة الإلهیة الإسلامیة أو الحکومة الاسلامیة. قم: موسسه النشر الاسلامی.
  62. میرمعزی، حسین. (1378). نظام اقتصادی اسلام. قم: موسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.
  63. وزارة الاوقاف و الشؤون الاسلامیة. (1404ق). الموسوعه الفقهیه الکویتیه. کویت: ذات السلاسل.
  64. هادوی تهرانی، مهدی. (1378). مکتب و نظام اقتصادی اسلام. قم: خانه خرد.
  65. هاشمی شاهرودی، سیدمحمود. (25/01/1393). سایت آیت‌الله هاشمی شاهرودی، درس خارج فقه، جلسه 458.
  66. یزدی، محمد. (1415ق). فقه القرآن. قم: اسماعیلیان.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 175
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 118


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب