آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,546 |
| تعداد مقالات | 36,078 |
| تعداد مشاهده مقاله | 16,014,438 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,300,703 |
«سکولاریسمِ گزینه‌ای» در جهان اسلام؛ بررسی اندیشهٔ چارلز تیلور دربارهٔ فرایند عرفی‌شدنِ جوامع اسلامی | ||
| نقد و نظر | ||
| مقاله 1، دوره 28، شماره 112، اسفند 1402، صفحه 7-31 اصل مقاله (1.75 M) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jpt.2024.68205.2095 | ||
| نویسنده | ||
| حبیب اله بابایی* | ||
| دانشیار، پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 06 دی 1402، تاریخ بازنگری: 03 اسفند 1402، تاریخ پذیرش: 17 اسفند 1402 | ||
| چکیده | ||
| سکولاریسمِ گزینه‌ای، سکولاریسم برآمده، نه از حذف دین، بلکه از قبول دین به مثابۀ یک گزینه در کنار هزاران گزینه دیگر است. گوناگونی و تکثر گزینه‌های دینی و شبه‌دینی و غیردینی - در مقام نظر و در مقام زیست فردی و اجتماعی - نوع جدیدی از سکولاریسم را در جهان امروز و نیز در جهان اسلام رقم می‌زند که مواجهه با آن بسیار متفاوت است از سکولاریسم به معنای حذف دین از قلمرو زندگی اجتماعی و سیاسی. سکولاریسم گزینه‌ای در یک فرایند روان‌شناختی و فرهنگی رخ می‌دهد؛ درحالی‌که سکولاریسم کلاسیک در یک فرایند فلسفی و گاه سیاسی واقع می‌شود. حال پرسش این است که آیا تحلیل چارلز تیلور در عصر سکولار را می‌توان دربارۀ تحولات عرفی‌شدن در جهان اسلام نیز پی گرفت؟ نگارنده در این مقاله، با تمرکز بر متن‌خوانی عصر سکولار تلاش می‌کند با طرح امکان سکولاریزاسیونِ گزینه‌ای در تحولات فرهنگی جهان اسلام، به تفاوت‌های دنیای اسلام و دنیای غرب در این نوع از سکولارشدگی تأکید کند و دشواری‌های سکولاریزاسیون در جهان اسلام را برشمارد. از این منظر، دین و دین‌داری در جوامع اسلامی نه یک فرایند سهل و آسان بلکه فرایندی پیچیده، ریشه‌ای، و بسیار تودرتو را طی می‌کند؛ به‌گونه‌ای که عرفی‌کردن آن در عرصه‌های فردی و اجتماعی بسیار دشوار و گاه ناممکن به نظر می‌رسد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| چارلز تیلور؛ سکولاریسمِ گزینه‌ای؛ ایمان؛ جهانِ اسلام | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| “Alternative Secularism” in the Islamic World: A Study of Charles Taylor’s View of the Secularization of Islamic Societies | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Habibollah Babaei | ||
| . Associate professor, Islamic Studies of Society and Civilization Research Center, Islamic Sciences and Culture Academy, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Alternative secularism is a version of secularism that does not seek to eliminate religion but rather embraces it as one among many alternatives. The diversity and plurality of religious, pseudo-religious, and non-religious options, both in theory and in individual and social life, give rise to a new form of secularism in today’s world and within the Islamic world. This version of secularism differs from the traditional concept, which aims to exclude religion from the social and political domains. Alternative secularism emerges through psychological and cultural processes, while classical secularism is rooted in philosophical and sometimes political processes. The question arises whether Charles Taylor’s analysis in A Secular Age can be applied to secularization developments within the Islamic world. In this article, I undertake a textual analysis of A Secular Age to explore the potential for alternative secularization in the cultural developments of the Islamic world. I highlight the distinctions between Islamic and Western approaches to secularization and enumerate the challenges facing secularization in the Islamic context. From this perspective, religion and religiosity in Islamic societies are not straightforward processes but rather complex, deeply rooted, and highly convoluted, making their secularization in individual and social dimensions exceedingly difficult and sometimes impossible. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Charles Taylor, alternative secularism, faith, Islamic world | ||
| مراجع | ||
|
بابائی، حبیب‌اله. (1399). تنوع و تمدن در اندیشۀ اسلامی (چاپ اول). قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
اسمیت، جیمز کی ای. (1401). چگونه سکولار نباشیم؟ (چاپ اول). تهران: ترجمان.
حقیقی، شاهرخ. (1391). گذار از مدرنیته (چاپ ششم). تهران: انتشارات آگه.
طباطبایی، محمدحسین. (1417ق/1997م). المیزان (ج2 و 18). بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
طوسی، خواجه نصیر. (1376). اوصاف‌الاشراف (به کوشش ایرج گلسرخی، چاپ دوم). تهران: نشر علم.
لاجوردی، هاله. (1380). دربارهٔ تضاد فرهنگ مدرن، ارغنون، پاییز(18).
لوفان بومر، فرانکلین. (1382). جریانات بزرگ در تاریخ اندیشۀ غربی (مترجم: حسین بشیریه، چاپ اول). تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
نصر، حسین. (1401). دین و سکولاریسم، معنا و نحوهٔ ظهور آنها در تاریخ اسلام، سکولاریسم از ظهور تا سقوط (چاپ اول). قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
یزدان‌پناه، یداله. (1395-1396). سلسله درس‌های عرفان در وادی عمل، موضوع ایمان و عمل صالح (شماره‌های 197 تا 229).
Bolduc, Josée. (2013). Putting the Apolitical into Question: A Critique of Fullness in the Work of Charles Taylor, Prepared for delivery at the 2013 Annual Meeting of the Canadian Political Science Association, June 4-6, Victoria, BC, Canada. Bultmann, Rudolf. (2012). Jesus Christ and Mythology. Norwich: Hymns Ancient & Modern Ltd; Reprint edition. Hodgson, Marshall G. S. (1977).The Venture of Islam, Conscience and History in a World Civilization, The Classical Age of Islam (Vol 1). New York: Oxford University Press. Hunter, James Davision. (2010). To Change the World, the Irony, Tragedy, & Possibility of Christianity in the Late Modern World (Vol 1). New York: Oxford University Press. Taylor, Charles. (2007). A Secular Age. Cambridge: Harvard University Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 444 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 498 |
||