تعداد نشریات | 54 |
تعداد شمارهها | 2,385 |
تعداد مقالات | 34,309 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,958,281 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,687,820 |
اثباتپذیری اتحاد عاقل و معقول با صدق مشتق بر مبدأ و بازکاوی ایرادها | ||
پژوهشهای عقلی نوین | ||
دوره 8، شماره 16، بهمن 1402، صفحه 97-110 اصل مقاله (255.26 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/nir.2024.62628.1340 | ||
نویسنده | ||
محمدرضا ارشادی نیا* | ||
فلسفه و حکمت اسلامی/دانشده الهیات و معارف اسلامی/ دانشگاه حکیم سبزواری | ||
تاریخ دریافت: 16 آذر 1400، تاریخ بازنگری: 22 خرداد 1401، تاریخ پذیرش: 29 اسفند 1402 | ||
چکیده | ||
حکیم سبزواری با احاطۀ خاص خود بر مبانی و مواضع اصیل حکمت متعالیه چندین برهان مبتکرانه بر اتحاد عقل و عاقل و معقول اقامه نموده است که برهان صدق مشتق بر مبدأ از جملۀ آنها میباشد. این برهان که ماده و محتوای آن برگرفته از عناصر وثیق حکمت صدرایی است، در دلالت بر مقصود، تام میباشد و استحکام خود را نیز از مبانی و رهیافتهای صدرایی در مواضع هستیشناسانه و معرفت نفس به دست آورده است. در واقع، برهان یادشده استنتاجی از استلزامات عناصر متقن و مستدل در حکمت متعالیه است. از مهمترین اصول بنیادی این برهان، توجه به سیر تکاملی و تحولی نفس از مبدأ جسمانیت تا مقصد عقلیت و اتحاد با معقولات و وصول به تجرد و روحانیت است. همچنین اعتباری بودن تفاوت مبدأ و مشتق بهنوبۀ خود، نقشی بزرگ در توجیه این برهان برعهده دارد و روایی آن را تسهیل نموده است. عدم توجه به این نکات، برخی را به توهم خدشه بر این برهان کشانده است که در نتیجه، برای تمامیت و بازسازی آن به راههای انحرافی همانند استفاده از قیاس مساوات توسل جستهاند که به معنای نابودی این برهان خواهد بود. توجه به کاربست منطق استوار حکیم سبزواری در تقریر این برهان، کافی است تا اینگونه پیرایههای زائد را دفع کند و راه برهان را به سوی اثبات نتیجه یعنی اثبات اتحاد عاقل و معقول بگشاید. | ||
کلیدواژهها | ||
اتحاد عاقل و معقول؛ صدق مشتق بر مبدأ؛ اتحاد عرض و عرضی؛ اعتبار لابشرط؛ اعتبار بشرط لا | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Provability of the Unification of the Intelligent and the Intelligible with the Truth Derived from the Origin and the Exploration of the Objections | ||
نویسندگان [English] | ||
Mohammadreza Ershadinia | ||
فلسفه و حکمت اسلامی/دانشده الهیات و معارف اسلامی/ دانشگاه حکیم سبزواری | ||
چکیده [English] | ||
Ḥakīm Sabzivārī, with his special mastery over the principles and original positions of transcendental philosophy, has come up with several innovative arguments on the unification of the intelligent and intelligible (ittiḥād-i āqil va ma‘qūl). The argument of the truth derived from the origin (ṣidq-i mushtaq bar mabda’) is one of these innovations. This argument is complete in indicating the purpose, and its substance and content are derived from the consolidated elements of Mullā Ṣadrā's philosophy, and it has gained its strength from Ṣadrā's principles and approaches in ontological positions and self-knowledge. In fact, the above-mentioned argument is a conclusion of the requirements of the conclusive and well-reasoned elements in transcendental philosophy. One of the most important fundamental principles of this argument is to pay attention to the evolution and transformation of the soul from the origin of physicality to the destination of rationality and unification with the intelligible and achieving immateriality and spirituality. Also, the validity of the difference between origin and derivative, in turn, plays a significant role in justifying this argument and has facilitated its permissibility. Failure to pay attention to these issues has led some people to the illusion of infringing this argument, which, as a result, for its completeness and reconstruction, they have resorted to deviant ways such as using the analogy of equality, i.e., the destruction of this argument. Paying attention to the application of the established logic of Ḥakīm Sabzivārī in the presentation of this argument suffices to eliminate such unnecessary arguments and open the way of the argument toward the proof of the conclusion, that is, the proof of the unification of the intelligent and intelligible. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
unification of the intelligent and intelligible, truth derived from the origin, unification of accident and accidental, unconditioned credit, negatively conditioned credit | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 75 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 99 |