آمار
| تعداد نشریات | 48 |
| تعداد شماره‌ها | 2,293 |
| تعداد مقالات | 33,215 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,848,220 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,033,316 |
ارزیابی تحلیلی دیدگاه «مصونیت کیفری (حدود) مجرمان پناهنده به مشاهد مشرفه» | ||
| جستارهای فقهی و اصولی | ||
| مقاله 3، دوره 9، شماره 4 - شماره پیاپی 33، اسفند 1402، صفحه 1-1 | ||
| نوع مقاله: پژوهشی (داوری سریع) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jrj.2023.65592.2593 | ||
| نویسندگان | ||
| مصطفی امیری1؛ محمد امامی* 2؛ محمد حسن قاسمی3؛ محمد علی وطن دوست4 | ||
| 1دانشجوی دکتری دانشگاه علوم اسلامی رضوی و استاد سطوح عالی حوزه علمیه خراسان؛ مشهد- ایران: mostafaamiri993@gmail.com | ||
| 2دانشیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی؛ مشهد-ایران (نویسنده مسئول) dr.imami@razavi.ac.ir | ||
| 3استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی؛ مشهد-ایران؛ ghsemimohammadhasan@yahoo.com | ||
| 4استادیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد و استاد سطوح عالی حوزه علمیه خراسان؛ مشهد-ایران؛ ma.vatandoost@um.ac.ir | ||
| تاریخ دریافت: 06 دی 1401، تاریخ بازنگری: 20 دی 1401، تاریخ پذیرش: 06 فروردین 1402 | ||
| چکیده | ||
| بر اساس دیدگاه مشهور فقها، مجرمی که در خارج از حرم مکی دچار خطا شده و به این مکان مقدس پناهنده شود، مشمول رأفت اسلامی قرار می‌گیرد و تا زمانی که در حرم ساکن است، از مجازات مصونیت مییابد. با توجه به این که مشاهد مشرفه در برخی از احکام همانند حرم مکی هستند و از دیگر سوی تاخیر در اجرای حدود روا و نمی باشد این مسئله رخ می نماید که آیا می‌توان حکم «مصونیت کیفری مجرمان ساکن حرم» را به مشاهد مشرفه نیز سرایت داد یا خیر؟ برخی از فقها مشاهد مشرفه را همانند حرم می‌دانند و برای اثبات ادعای خود چهار دلیل ذکر می‌کنند ولی گروهی دیگر آن را نمی‌پذیرند و دراین‌باره به «نبود دلیل خاص» و نیز «تمسک به اصل» استناد می‌نمایند. در جستار حاضر به شیوه توصیفی–تحلیلی و با رویکردی انتقادی، مسئله مورد بازکاوی قرار گرفته و با توجه به نقدهای وارد بر دیدگاه نخست، دیدگاه دوم تایید شده و در پایان این نتیجه به دست آمده است که دیدگاه گروه دوم (عدم الحاق) صحیح است ولی اگر مصونیت مجرمان پناهنده به حرم، بر اساس امنیت حرم باشد؛ چنان‌که نصوص دینی بر این امر تصریح دارند، به دلیل وجود نص خاص در مورد امنیت حرم امام حسین (علیه‌السلام)، از بین مشاهد مشرفه، تنها این حرم مقدس را می‌توان به حرم مکی ملحق نمود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مشاهد مشرفه؛ حرم مکی؛ مصونیت مجرمان؛ مجرمان پناهنده؛ اجرای حدود؛ حرم سیدالشهدا (علیه‌السلام) | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analytical Assessment of the Viewpoint of the Criminal Immunity (Legal Punishments) of Criminals Who Take Refuge in Holy Shrines | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mostafa Amiri1؛ Mohammad Emami2؛ Mohammadhasan qasemi3؛ Mohammad Ali Vatandoost4 | ||
| 1university | ||
| 2Razavi University of Islamic Sciences | ||
| 3unieversity | ||
| 4Assistant Professor, Department of Islamic Philosophy and Wisdom, Ferdowsi University of Mashhad | ||
| چکیده [English] | ||
| According to the opinion of well-known jurists, a criminal who commits a crime outside the Sacred Mosque (Masjid al-Ḥarām) in Makkah and then takes refuge in this holy place, is subject to Islamic treatment and is immune from punishment as long as he/she resides in the holy shrine. The important question is raised whether it is possible to extend the ruling of “criminal immunity for criminals who reside in the Sacred Mosque” to other holy shrines as well or not. In response to that, some jurists consider holy shrines to be the same as the Sacred Mosque and cite four reasons to prove their claims, but another group does not accept the association of other holy shrines with the Sacred Mosque. In this regard, they citing to this evidence that “there is no special reason” and “adhering to the principle.” Using the descriptive-analytical method and with a critical approach, this study strengthens the second group’s point of view and analyses and criticizes the first group’s point of view. Therefore, in the end, the conclusion has been reached that the view of the second group is correct. But, if the immunity of criminals who take refuge in the Sacred Mosque is based on the security of the shrine, as the religious texts clearly state this matter, due to the existence of a special text (naṣṣ) regarding the security of the Holy Shrine of Imām al-Ḥusayn’s (ʻa), only this holy shrine can be associated with the Sacred Mosque and not the other holy shrines. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Holy Shrines, Sacred Mosque, immunity of criminals, refugee criminals, implementation of ḥudūd, Holy Shrine of Imām Ḥusayn (ʻA) | ||
| اصل مقاله | ||
|
به فایل PDF مراجعه نمایید. | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
ابن ابى جمهور، محمد بن على. (1405ق). عوالی اللئالی العزیزیة. قم: دار سیدالشهداء للنشر.
ابن ادریس حلّى، محمد بن منصور. (1410ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى. چاپ دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه قم.
ابن براج طرابلسى، قاضى عبدالعزیز. (1406ق). المهذب. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه قم.
ابن حزم، أبی محمّد علی بن أحمد بن سعید. (1422ق). المحلّی شرح المُجلّی. تحقیق: احمد محمّد شاکر، چاپ دوم، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
ابن داود حلّى، حسن بن على. (1383). رجال ابن داود. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ابن عابدین، محمد أمین بن عمر بن عبدالعزیز عابدین الدمشقی الحنفی. (1386). رد المحتار على الدر المختار. چاپ دوم، بیجا: شرکة مکتبة ومطبعة مصطفى البابی الحلبی و أولاده بمصر.
ابن فارس، احمد. (1404ق). معجم مقائیس اللغة. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه قم.
ابن قُدامه، أبی محمّد عبدالله بن احمد. (بیتا). المغنی و الشرح الکبیر علی متن المقنع فی فقه الامام احمد بن حنبل. بیروت: دارالفکر.
ابن قولویه قمّى، ابوالقاسم. (1398). کامل الزیارات. نجف اشرف: دار المرتضویة.
ابن منظور، ابوالفضل جمال‌الدین محمد. (1414ق). لسان العرب. چاپ سوم، بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع - دار صادر.
ابو اسحاق برهان‌الدین، ابراهیم بن محمد. (1418ق). المبدع فی شرح المقنع. بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابو سعیدة، السید حسین. (1433ق). المشاهد المشرفة. بیروت: مؤسسه البلاغ.
الأسدی الشافعی، بدر الدین أبو الفضل محمدبنأبی بکر. (1432ق). بدایة المحتاج فی شرح المنهاج. جده: دار المنهاج للنشر والتوزیع، جدة-المملکة العربیة السعودیة.
اصفهانى (مجلسى دوم)، محمدباقر. (1410ق). بحار الأنوار. بیروت: مؤسسه الطبع و النشر.
آل صفوان، عبد المعطى جعفر- مسباع، ناصر محمد. (1422ق). مذاکرة الأصول فی کتاب الحلقة الاولى و الثانیة. قم: بینا.
انصارى دزفولى، مرتضى. (1410ق). کتاب المکاسب (المحشّى). چاپ سوم، قم: مؤسسه مطبوعاتى دار الکتاب.
بحرانى (آل عصفور)، یوسف بن احمد. (1405ق). الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه قم.
برقى (ابو جعفر)، احمد بن محمد. (1383). رجال البرقی-الطبقات. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
بغوى، حسین بن مسعود. (1420ق). معالم التنزیل فى تفسیر القرآن. بیروت: داراحیاء التراث العربى.
بهجت گیلانى، محمد تقى. (1426ق). جامع المسائل. چاپ دوم، قم: دفتر معظم‌له.
تبریزى، جواد. (1428ق). تنقیح مبانی الأحکام-کتاب الدیات. قم: دار الصدیقة الشهیدة (س).
ثعلبى نیشابورى، ابواسحاق احمدبنابراهیم. (1422ق). الکشف و البیان عن تفسیر القرآن. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
جُرّ، خلیل. (1375). فرهنگ عربی – فارسی ترجمه کتاب المعجم العربی الحدیث. مترجم: سیدحمید طبیبیان، چاپ پنجم، تهران: انتشارات امیرکبیر.
جزائرى، سید نعمة الله. (1408ق). کشف الأسرار فی شرح الاستبصار. قم: مؤسسه دار الکتاب.
جزیرى، عبدالرحمن، غروى، سید محمد، یاسر مازح. (1419ق). الفقه على المذاهب الأربعة و مذهب أهل البیت (ع). بیروت: دار الثقلین.
جعفری لنگرودی، محمّدجعفر. (1394). ترمینولوژی حقوق. چاپ بیست و هفتم، تهران: چاپ رهنما، انتشارات گنج دانش.
جمعى از پژوهشگران زیر نظر شاهرودى، سیدمحمود هاشمى. (1426ق). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع). قم: مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت (ع).
حر عاملى، محمد بن حسن. (1409ق). وسائل الشیعة. قم: مؤسسه آل البیت (ع).
حر عاملى، محمد بن حسن. (1412ق). هدایة الأمة إلى أحکام الأئمة - منتخب المسائل. مشهد: مجمع البحوث الإسلامیة.
حسینى استرآبادى (میرداماد)، محمّدباقر. (1397). التعلیقة على الاستبصار. تهران: سیدجمال‌الدین میرداماد.
حسینى روحانى قمّى، سید صادق. (بیتا). منهاج الصالحین. بیجا: بینا.
حسینى روحانى قمّى، سیدصادق. (1412ق)، فقه الصادق (ع). قم: دار الکتاب - مدرسه امام صادق (ع).
حسینى عاملى، سیدجواد. (بیتا). مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلاّمة. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
حمیرى، نشوان بن سعید. (1420ق). شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم. بیروت: دار الفکر المعاصر.
الخلیلی، جعفر. (1407ق). موسوعة العتبات المقدسة. چاپ دوم، بیروت: مؤسسه الأعلمی للمطبوعات.
راغب اصفهانى، حسین. (1412ق). مفردات ألفاظ القرآن. لبنان–سوریه: دار العلم-الدار الشامیة.
الرحیبانى، مصطفى بن سعد. (1415ق). مطالب أولی النهى فی شرح غایة المنتهى. چاپ دوم، بیجا: المکتب الإسلامی.
الزحیلی، محمّد. (1417ق). المهذّب فی فقه الامام الشافعی لأبی اسحاق الشیرازی. دمشق: دارالقلم.
الزرکشی المصری الحنبلی، شمس الدین محمدبنعبد الله. (1413ق)، شرح الزرکشی. بیجا: دار العبیکان.
الزرکشی، محمد بن عبدالله. (1416ق). إعلام الساجد بأحکام المساجد. چاپ چهارم، تحقیق المراغی، ابو الوفا مصطفی، القاهره: جمهوریة مصر العربیة وزارة الاوقاف.
سبحانی تبریزی، جعفر. (بیتا). موسوعة طبقات الفقهاء. قم: مؤسسه امام صادق (ع).
سبزوارى، سیدعبد الأعلى. (1413ق). مهذّب الأحکام. چاپ چهارم، قم: مؤسسه المنار- دفتر حضرت آیة الله.
السهلانی، حیدر. (1387). فقه العتبات المقدسة. قم: دلیل ما.
سیفى مازندرانى، علیاکبر. (1425ق). مبانی الفقه الفعال فی القواعد الفقهیة الأساسیة. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه قم.
الشربینی الشافعی الخطیب، محمّد. (بیتا)، مغنی المحتاج إلی معرفة الفاظ المنهاج. تصحیح: علی عاشور، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
شهرکانى، ابراهیم اسماعیل. (1430ق). المفید فی شرح أصول الفقه. قم: بینا.
شهید اول، محمد بن مکى. (1419ق). ذکرى الشیعة فی أحکام الشریعة. قم: مؤسسه آل البیت (ع).
شهید ثانى، زین الدین. (1410ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (المحشّى - کلانتر). قم: کتابفروشى داورى.
شهید ثانى، زین الدین. (1413ق). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام. قم: مؤسسه المعارف الإسلامیة.
شهید ثانى، زین الدین. (1420ق). الحاشیة الأولى على الألفیة. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه قم.
شهید صدر، سید محمدباقر. (1408ق). مباحث الأصول. قم: بینا.
شهید صدر، سید محمدباقر. (1420ق). ما وراء الفقه. بیروت: دار الأضواء للطباعة و النشر و التوزیع.
شیخ مفید، محمّد بن محمد. (1413ق). المقنعة. قم: کنگره جهانى هزاره شیخ مفید.
شیخ مفید، محمّد بن محمد. (1413ق). کتاب المزار. قم: کنگره جهانى هزاره شیخ مفید.
صالحى مازندارنى، اسماعیل. (1382). شرح کفایة الأصول. قم: بینا.
صیمرى، مفلح بنحسن. (1420ق). غایة المرام فی شرح شرائع الإسلام. بیروت: دار الهادی.
طباطبایى حائرى، سیدعلى. (1418ق). ریاض المسائل. قم: مؤسسه آل البیت (ع).
طباطبایى حائرى، سیدمحمد مجاهد. (بیتا). کتاب المناهل. قم: مؤسسه آل البیت (ع).
طباطبایى حکیم، سید محمد سعید. (1416ق). حواریات فقهیة. بیروت: مؤسسه المنار.
طباطبایى حکیم، سیدمحسن. (1416ق). مستمسک العروة الوثقى. قم: مؤسسه دار التفسیر.
طریحى، فخر الدین. (1416ق). مجمع البحرین. چاپ سوم، تهران: کتابفروشى مرتضوى.
طوسى، محمد بن حسن. (1407ق). الخلاف. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه قم.
طوسى، محمد بن حسن. (1387). المبسوط فی فقه الإمامیة. چاپ سوم، تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.
طوسى، محمد بن حسن. (1400ق). النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوى. چاپ دوم، بیروت: دار الکتاب العربی.
طوسى، محمد بن حسن. (1407ق). تهذیب الأحکام. چاپ چهارم، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
طوسى، محمد بن حسن. (1427ق). رجال الشیخ الطوسی – الأبواب. چاپ سوم، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه قم.
طوسى، محمد بن حسن. (بیتا). الفهرست. نجف اشرف: المکتبة الرضویة.
عاملى، یاسین عیسى. (1413ق). الاصطلاحات الفقهیة فی الرسائل العملیة. بیروت: دار البلاغة للطباعة و النشر و التوزیع.
علامه حلّى، حسن بن یوسف. (1381). رجال العلامة - خلاصة الأقوال. چاپ دوم، نجف اشرف- عراق: منشورات المطبعة الحیدریة.
علامه حلّى، حسن بن یوسف. (1411ق). تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین. تهران: مؤسسه چاپ و نشر وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى.
علامه حلّى، حسن بن یوسف. (1420ق). تحریر الأحکام الشرعیة على مذهب الإمامیة. قم: مؤسسه امام صادق (ع).
عوده، عبدالقادر. (1402ق). التشریع الجنائی الإسلامی فی المذاهب الخمسة مقارناً بالقانون الوضعی. چاپ دوم، تحقیق: سید اسماعیل صدر، بیجا: قسم الدراسات اسلامیة فی مؤسسه البعثة.
غروى، مولى على على‌یارى. (1421ق). منهاج الملة فی بیان الوقت و القبلة. قم: بنیاد فرهنگ اسلامى.
فخر المحققین حلّى، محمد بن حسن. (1387). إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
فراهیدى، خلیل بن احمد. (1410ق). کتاب العین. چاپ دوم، قم: نشر هجرت.
فیومى، احمد بن محمد. (بیتا). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی. قم: منشورات دار الرضی.
قاسمى، محمد جمال‌الدین. (1418ق). محاسن التاویل. بیروت: دار الکتب العلمیه.
قرشى، سیدعلى اکبر. (1412ق). قاموس قرآن. چاپ ششم، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
کشّى (ابو عمرو)، محمد بن عمر. (1490). رجال الکشی. مشهد: مؤسسه نشر دانشگاه مشهد.
کلینى، محمد بن یعقوب. (1407ق)، الکافی. چاپ چهارم، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
کلینى، محمد بن یعقوب. (1429ق). الکافی. قم: دار الحدیث للطباعة و النشر.
مجلسى اول، محمدتقى. (1406ق). روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه. چاپ دوم، قم: مؤسسه فرهنگى اسلامى کوشانبور.
محسنی، محمد آصف. (1419ق). الارض فی الفقه. قم: بینا.
محقق اردبیلى، احمد بن محمد. (1403ق). مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه قم.
محقق حلّى، جعفر بن حسن. (1408ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام. چاپ دوم، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
محقق سبزوارى، محمدباقر. (1427ق). ذخیرة المعاد فی شرح الإرشاد. قم: مؤسسه آل البیت (ع).
محمود عبدالرحمان. (بیتا). معجم المصطلحات و الألفاظ الفقهیة. بیجا: بینا.
مدنى کاشانى، حاج آقا رضا. (1408ق). کتاب الدیات. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
مشکینى، میرزا على. (بیتا). مصطلحات الفقه. بیجا: بینا.
مصطفوى، حسن. (1402ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: مرکز الکتاب للترجمة و النشر.
مظفر، محمدرضا. (1430ق). أصول الفقه. چاپ پنجم، قم: انتشارات اسلامى.
مکارم شیرازى، ناصر. (1418ق). أنوار الفقاهة - کتاب الحدود و التعزیرات. قم: انتشارات مدرسة الإمام علی بن أبی طالب (ع).
موسوى بجنوردى، سید حسن. (1419ق). القواعد الفقهیة. قم: نشر الهادی.
موسوى خمینى، سید روح اللّه. (1425ق)، تحریر الوسیلة – ترجمه. مترجم: على اسلامى، چاپ بیست و یکم، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه قم.
موسوى خویى، سید ابوالقاسم. (1416ق). صراط النجاة. قم: مکتب نشر المنتخب.
موسوى خویى، سید ابوالقاسم. (1418ق). التنقیح فی شرح العروة الوثقى. قم: تحت اشراف آقاى لطفى.
موسوى خویى، سید ابوالقاسم. (1418ق). موسوعة الإمام الخوئی. قم: مؤسسه إحیاء آثار الإمام الخوئی.
موسوى خویى، سید ابوالقاسم. (1422ق). مبانی تکملة المنهاج. قم: مؤسسه إحیاء آثار الإمام الخوئی.
موسوى خویى، سید ابوالقاسم. (بیتا). معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرجال. بیجا: بینا.
موسوى عاملى، محمد. (1411). مدارک الأحکام فی شرح عبادات شرائع الإسلام. بیروت: مؤسسه آل البیت (ع).
موسوى گلپایگانى، سید محمدرضا. (1412ق). الدر المنضود فی أحکام الحدود. قم: دار القرآن الکریم.
موسوى گلپایگانى، سید محمدرضا. (1413ق)، هدایة العباد. قم: دار القرآن الکریم.
نجاشى، ابوالحسن. (1407ق). رجال النجاشی - فهرست أسماء مصنفی الشیعة. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه قم.
نجفى (صاحب الجواهر)، محمدحسن. (1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. چاپ هفتم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
نجفى (کاشف الغطاء)، جعفر. (1422ق). کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغراء. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه قم.
نجفى اصفهانى، محمد تقى رازى. (1427ق). تبصرة الفقهاء. قم: مجمع الذخائر الإسلامیة.
نراقى، مولى احمد. (1415ق). مستند الشیعة فی أحکام الشریعة. قم: مؤسسه آل البیت علیهم‌السلام.
واسطى (زبیدى)، سیدمحمد مرتضى حسینى. (1414ق). تاج العروس من جواهر القاموس. بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع.
وجدانى فخر، قدرت الله، (1426ق). الجواهر الفخریة فی شرح الروضة البهیة. چاپ دوم، قم: انتشارات سماء قلم. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 22 |
||