آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,388 |
| تعداد مقالات | 34,329 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,030,186 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,725,656 |
بررسی عوامل و زمینه‌های مشارکت اجتماعی در منابع اسلامی | ||
| مطالعات فرهنگی اجتماعی حوزه | ||
| دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 14، مهر 1402، صفحه 121-143 اصل مقاله (1.68 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/scs.2024.64627.1171 | ||
| نویسندگان | ||
| سید محمد طباطبائی* 1؛ نصرالله آقاجانی2 | ||
| 1سطح چهار حوزه علمیه قم؛ کارشناسی ارشد دانش اجتماعی مسلمین، دانشگاه باقرالعلوم(ع)، قم، ایران | ||
| 2استادیار، گروه علوم اجتماعی، دانشگاه باقرالعلوم(ع)، قم، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 22 مرداد 1401، تاریخ بازنگری: 18 خرداد 1403، تاریخ پذیرش: 18 خرداد 1403 | ||
| چکیده | ||
| هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل و زمینه‌های مشارکت اجتماعی در منابع اسلامی بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که، ایجاد مشارکت اجتماعی تابع عوامل و زمینه‌های چهارده‌گانه «رضایت عمومی»، «اعتماد عمومی»، «نظم»، «امنیت»، «آزادی سیاسی»، «وجود اشتراک در ارزش‌های بنیادین»، «شفاعت اجتماعی»، «احساس تهدید منافع»، «عدالت»، «شفافیت»، «تأمین حقوق عمومی»، «تعامل میان حاکمیت و ناظران»، «مذاکره با مخالفان» و «حمایت از مشارکت‌کنندگان» است. همچنین میان مشارکت اجتماعی و تغییرات اجتماعی رابطه معکوسی وجود دارد. به هر میزان مشارکت اجتماعی افزایش یابد، سازگاری افزایش یافته و امکان تغییرات اجتماعی کاهش می‌یابد؛ و به هر میزان مشارکت کاهش یابد، امکان تغییرات اجتماعی بالا می‌رود. با توجه به روایات امیرالمؤمنین(ع) از علل تغییرات اجتماعی و شکل‌گیری انقلاب، گسترش نارضایتی‌ها و شکاف میان مردم و حاکمیت است، که احتمال دارد واقعی و براساس ظلم باشد، یا بر اثر سوء مدیریت و عدم شفافیت در ارتباط با مردم باشد، که سبب کاهش مشارکت می‌شود. به عبارت روشن‌تر، با افزایش نارضایتی‌ها، نسبت مردم با حاکمیت، نسبت سلبی می‌شود که تغییرات اجتماعی در بلندمدت را به دنبال دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مشارکت اجتماعی؛ سرمایه اجتماعی؛ هویت اجتماعی؛ آزادی سیاسی؛ امنیت؛ حاکمیت؛ نظم | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Examining the Factors and Contexts of Social Participation in Islamic Sources | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sayyed Mohammad Tabatabaee1؛ Nasrollah Aghajani2 | ||
| 1Level four of Qom Seminary; Master of Muslim Social Science, Baqir al-Olum University, Qom, Iran | ||
| 2Assistant Professor, Department of Social Sciences, Baqir al-Olum University, Qom, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The present study aims to examine the factors and contexts of social participation in Islamic sources. The research method is descriptive-analytical, and the results indicate that the creation of social participation is contingent upon fourteen factors and contexts: "public satisfaction," "public trust," "order," "security," "political freedom," "shared fundamental values," "social intercession," "perceived threat to interests," "justice," "transparency," "protection of public rights," "interaction between governance and observers," "negotiation with opponents," and "support for participants." Additionally, there is an inverse relationship between social participation and social changes. As social participation increases, adaptation also increases, reducing the possibility of social changes; conversely, as participation decreases, the possibility of social changes rises. According to the narrations of Amir al-Mu'minin (peace be upon him), the causes of social changes and the formation of revolutions include the expansion of dissatisfaction and the gap between the people and the governance, which may be real and based on oppression, or due to mismanagement and lack of transparency in communication with the people, leading to a decrease in participation. In other words, as dissatisfaction increases, the relationship between the people and the governance becomes negative, resulting in long-term social changes. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Social Participation, Social Capital, Social Identity, Political Freedom, Security, Governance, Order | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
نهج‌البلاغه. محمّد بن حسین رضی؛ شرح محمّد عبده؛ تخریج مصادر فاتن محمّد خلیل اللبون. بیروت: مؤسسة التّاریخ العربی، 1429ق.
آرون، ریمون (1390). مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه‌شناسی. ترجمه باقر پرهام. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دهم.
آزاد ارمکی، تقی (1386). تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام: از آغاز تا دوره معاصر. تهران: علم، چاپ دوم.
آذر، عادل؛ امیرخانی، طیبه (1397). بودجه‌ریزی عمومی: نهادهای بودجه‌ریزی و بودجه محلّی. تهران: سمت، چاپ سوم.
ابن‌شعبه حرّانی، حسن بن علی (1404ق). تحف العقول. تحقیق و تصحیح: علی‌اکبر غفّاری. قم: جامعه مدرسین، چاپ دوم.
ابن فارس، ابوالحسین احمد (بی‌تا). معجم مقاییس اللغة. تحقیق و تصحیح: عبدالسّلام محمّد هارون. قم: مکتب الإعلام الإسلامی.
باتامور، بی‌تی (1392). نخبگان و جامعه. ترجمه علیرضا طیّب. تهران: پردیس دانش.
بیرو، آلن (1375). فرهنگ علوم اجتماعی. ترجمه باقر ساروخانی. تهران: کیهان.
جوادی آملی، عبدالله (1389). جامعه در قرآن. قم: اسراء، چاپ سوم.
چلبی، مسعود (1382). جامعه‌شناسی نظم: تشریح و تحلیل نظم اجتماعی. تهران: نشر نی، چاپ دوم.
حرّعاملی، محمد بن حسین (1409ق). وسائل الشّیعة. بیروت: آل‌البیت، ج5، 10.
دارمی، عبدالله بن عبدالرحمن (1421ق). سنن دارمی. تحقیق: حسین سلیم دارانی. ریاض: دارالمغنی.
دوورژه، موریس (1367). جامعه‌شناسی سیاسی. ترجمه ابوالفضل قاضی. تهران: دانشگاه تهران.
راش، مایکل (1383). جامعه و سیاست: مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی سیاسی. ترجمه منوچهر صبوری. تهران: سمت، چاپ سوم.
طوسی، محمد بن محمد (1413ق). اخلاق ناصری. تهران: علمیه اسلامیه.
عالم، عبدالرحمن (1398). بنیادهای علم سیاست. تهران: نشر نی، چاپ سی و یکم.
غفاری، غلامرضا؛ نیازی، محسن (1386). جامعه‌شناسی مشارکت اجتماعی. تهران: نزدیک.
فارابی، محمد بن محمد (1995م). آراء أهل المدینه الفاضلة و مضاداتها. شرح علی بوملحم. بیروت: دار و مکتبة الهلال.
قاضی، سید ابوالفضل (1396). بایسته‌های حقوق اساسی. تهران: میزان، چاپ پنجاه و پنجم.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی. تحقیق و تصحیح: علی اکبر غفّاری و محمّد آخوندی. تهران: دارالکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، ج2، 5، 8.
کوئن، بروس (1391). مبانی جامعه‌شناسی. ترجمه و اقتباس: غلام‌عباس توسلی و رضا فاضل. تهران: سمت، چاپ بیست و چهارم.
مجلسی، محمدباقر (1403ق). بحار الأنوار. بیروت: دارإحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ج72-71، 32، 20-23، 33. محسنی، منوچهر (1396). بررسی در جامعه‌شناسی فرهنگی ایران. تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
مدرس وحید، احمد (بی‌تا). شرح نهج‌البلاغه. بی‌جا: بی‌نا، ج20.
مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (1375). پیام امام امیرالمؤمنین(ع). تهران: دارالکتب الإسلامیة، ج10.
موسوی، میرطاهر (1391). درآمدی بر مشارکت اجتماعی. تهران: جامعه‌شناسان.
هاشمی خوئی، حبیب‌الله (1400ق). منهاج البراعة فی شرح نهج‌البلاغه. تحقیق و تصحیح: ابراهیم میانجی. تهران: مکتبة الإسلامیة، چاپ چهارم، ج20.
هاشمی، سید محمد (1393). حقوق بشر و آزادی‌های اساسی. تهران: میزان، چاپ سوم. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 80 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 70 |
||