آمار

تعداد نشریات54
تعداد شماره‌ها2,398
تعداد مقالات34,482
تعداد مشاهده مقاله13,204,928
تعداد دریافت فایل اصل مقاله5,827,689
فخلعی, محمد تقی, حسینی یار, حسن, عابدی سرآسیا, علی رضا. (1403). چالش‌های استناد به وهن دین در فرآیند استنباط فقهی. اسلام و مطالعات اجتماعی, 10(1), 111-138. doi: 10.22034/jrj.2024.66436.2652
محمد تقی فخلعی; حسن حسینی یار; علی رضا عابدی سرآسیا. "چالش‌های استناد به وهن دین در فرآیند استنباط فقهی". اسلام و مطالعات اجتماعی, 10, 1, 1403, 111-138. doi: 10.22034/jrj.2024.66436.2652
فخلعی, محمد تقی, حسینی یار, حسن, عابدی سرآسیا, علی رضا. (1403). 'چالش‌های استناد به وهن دین در فرآیند استنباط فقهی', اسلام و مطالعات اجتماعی, 10(1), pp. 111-138. doi: 10.22034/jrj.2024.66436.2652
فخلعی, محمد تقی, حسینی یار, حسن, عابدی سرآسیا, علی رضا. چالش‌های استناد به وهن دین در فرآیند استنباط فقهی. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1403; 10(1): 111-138. doi: 10.22034/jrj.2024.66436.2652

چالش‌های استناد به وهن دین در فرآیند استنباط فقهی

جستارهای فقهی و اصولی
مقاله 4، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 34، خرداد 1403، صفحه 111-138    اصل مقاله (787.68 K)
نوع مقاله: پژوهشی (داوری سریع)
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jrj.2024.66436.2652
نویسندگان
محمد تقی فخلعی* 1؛ حسن حسینی یار2؛ علی رضا عابدی سرآسیا3
1استاد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد
2دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد.مشهد - ایران
3استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد. مشهد-ایران
تاریخ دریافت: 22 خرداد 1402،  تاریخ بازنگری: 09 دی 1402،  تاریخ پذیرش: 25 بهمن 1402 
چکیده
وهن دین به معنای حکم یا رفتاری که دین و مذهب را در منظر عرف امری سست و سبک جلوه می‌دهد، ازجمله عناوینی است ‌که بعد از انقلاب اسلامی ابتدا در فتاوای امام خمینی(ره) به شکلی جدی موردتوجه و استناد قرار گرفت و سپس در بسیاری از مسائل، مبنا و مدرک فتاوای معاصر واقع شده است، به‌گونه‌ای‌که می‌توان از حرمت وهن دین به‌عنوان یک قاعده فقهی نام برد. وهن دین به‌عنوان ثانوی از ظرفیت طرح در قالب قاعده فقهی برخوردار است اما عدم توجه به آثار چالش‌برانگیز‌ استناد به وهن دین در فرآیند استنباط فقهی، سبب شده است که به‌کارگیری وهن دین در فرآیند استنباط فقهی با تردیدهایی توأم شود. این نوشتار با تکیه بر روش توصیفی تحلیلی‌ بر آن است تا ‌چالش‌هایی نظیر ناسازگاری قاعده وهن دین با اصل ثبات احکام و یا مغایرت لزوم صلابت در اجرای احکام دینی با به‌کارگیری قاعده وهن دین و نیز تخصیص اکثر حاصل از اجرای قاعده وهن دین را به‌درستی تبیین کند و بابیان علمی عدم مغایرت وهن دین را با موارد ذکر شده به اثبات رساند.
کلیدواژه‌ها
وهن دین؛ قاعده حرمت وهن؛ قاعده اصطیادی؛ عنوان اولی؛ عنوان ثانوی؛ فرآیند استنباط فقهی
عنوان مقاله [English]
Challenges of Referring to Weakening Religion in the Process of Jurisprudential Inference
نویسندگان [English]
Mohammad Taghi Fakhlaei1؛ Hasan Hosseiniyar2؛ Alireza Abedi Sarasiya3
1Professor Department of Jurisprudence Faculty of Theology Ferdowsi University Of Mashhad.
2PhD student of Fiqh and Fundamentals of Islamic Law at Ferdowsi University of Mashhad
3Assistant Professor, Department of Education, Faculty of Theology, Ferdowsi University of Mashhad; Mashhad-Iran. a-abedi@um.ac.ir
چکیده [English]
Weakening the religion, which means a ruling or behaviour that makes religion look weak and frivolous in the eyes of society’s custom, is one of the titles that after the Islamic revolution was first seriously considered and cited in Imam Khumaynī’s fatwās. Then, in many issues, it is the basis and proof of contemporary fatwās, so that the prohibition of weakening the religion can be mentioned as a principle of jurisprudence. Weakening religion as a secondary has the capacity of planning in the form of a jurisprudential principle. However, not paying attention to the challenging effects of referring to weakening the religion in the process of jurisprudential inference has caused the use of weakening the religion in the process of jurisprudential inference to be accompanied by doubts. Using the descriptive and analytical method, this study aims to correctly explain challenges such as the incompatibility of the principle of weakening the religion with the principle of stability of rulings, or the contradiction of the necessity of firmness in the implementation of religious rules by applying the rule of weakening the religion, and also by the allocation of the majority of the results of the implementation of weakening the religion. With a scientific expression, it proved the non-contradiction of weakening the religion with the mentioned cases. 
کلیدواژه‌ها [English]
Weakening Religion, the Principle of Prohibition of Weakening, the Principle of Iṣṭīyādī, Primary Title, Secondary Title, Jurisprudential inference Principle
اصل مقاله

به فایل PDF مقاله مراجعه نمایید

مراجع
  • قرآن کریم. ترجمه‌: مکارم شیرازی
  • نهج‌البلاغه. (1387). ترجمه: جعفر شهیدی، تهران: انتشارات قلم.
  1. ابن اثیر جزرى، مبارک بن محمد. (1367). النهایة فی غریب الحدیث و الأثر. قم: بی‌نا.
  2. ابن بابویه، محمد بن على.(1385)، علل الشرائع. ج2، قم: بی‌نا.
  3. ابن سیده، على بن اسماعیل. (بی‌تا)، المحکم و المحیط الأعظم. ج4، بیروت: بی‌نا.
  4. ابن شعبه حسن بن علی.(1363ق)، تحف العقول. قم: بی‌نا.
  5. ابن شهرآشوب مازندرانى، رشیدالدین محمد بن على.(1369ق)، متشابه القرآن و مختلفه. ج2، ، قم: دار البیدار للنشر.
  6. ابن فارس، احمد بن فارس.(بی‌تا)، معجم مقاییس اللغه. ج6، قم: بی‌نا.
  7. ابن قولویه، جعفر بن محمد.(1356)، کامل الزیارات. نجف اشرف: بی‌نا.
  8. ابن منظور، محمد بن مکرم. (بی‌تا)، لسان العرب. ج13، بیروت: بی‌نا.
  9. ازدى، عبدالله بن محمد.(1387)، کتاب الماء. ج3، ، تهران: بی‌نا.
  10. ازهرى، محمد بن احمد.(بی‌تا)، تهذیب اللغة. ج7، ، بیروت: بی‌نا.
  11. افضلی، محمدعلی.(1394)، قمه‌زنی زخمی بر چهره تشیع. قم: موسسه بوستان کتاب.
  12. آمدى، عبدالواحد بن محمد.(1410ق)، غرر الحکم و درر الکلم. قم: بی‌نا .
  13. انصارى، مرتضى بن محمدامین.(1415ق)، کتاب المکاسب. ج1، ، قم: کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى.
  14. بجنوردی، سید محمدحسن.(1410ق)، القواعد الفقهیة. ج5، ، قم، اسماعیلیان.
  15. بحرانى، آل عصفور، حسین بن محمد.(1421ق)، سداد العباد و رشاد العباد. قم: کتاب‌فروشی محلاتى.
  16. بحرانى، آل عصفور، حسین بن محمد.(بی‌تا)، الأنوار اللوامع فی شرح مفاتیح الشرائع. ج11، قم: مجمع البحوث العلمیة.
  17. بحرانى، آل عصفور، یوسف بن احمد بن ابراهیم.(1405ق)، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة. ج18، ، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  18. بدرى، تحسین.(1428ق)، معجم مفردات أصول الفقه المقارن. تهران: بی‌نا.
  19. بستانى، فواد افرام.(1375)، فرهنگ ابجدى. تهران: بی‌نا.
  20. بهجت، محمدتقی.(1424ق)، مناسک حج و عمره. قم: انتشارات شفق.
  21. تبریزى، جواد بن على.(بی‌تا)، استفتاءات جدید. ج1، قم: بی‌نا.
  22. ثلایى، یوسف بن احمد.(1423ق)، تفسیر الثمرات الیانعه و الاحکام الواضحه القاطعه. ج5، ، یمن: مکتبة التراث الإسلامی.
  23. جوهرى، اسماعیل بن حماد.(بی‌تا)، الصحاح. ج2، ، بیروت: بی‌نا.
  24. حرّ عاملى، محمد بن حسن.(1409ق)، وسائل الشیعة. ج17، قم: مؤسسه آل البیت علیهم‌السلام.
  25. حسینى مراغى، سید میر عبد الفتاح بن على. (1417ق)، العناوین الفقهیة. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  26. حسینی‌یار، حسن(1402). مفهوم شناسی وهن دین و گونه‌شناسی حکم آن. سایت فصلنامه علمی فقه و اصول.
  27. حکیم، محمدتقی بن محمد سعید.(1418ق)، الأصول العامة فی الفقه المقارن. قم: بی‌نا.
  28. حمیرى، نشوان بن سعید.(بی‌تا)، شمس العلوم. ج11، دمشق: بی‌نا.
  29. حیدرى، محمد.(1381)، معجم الأفعال المتداولة. قم: بی‌نا.
  30. خامنه‌اى، سید على بن جواد حسینى.(1420ق)، أجوبة الاستفتاءات. ج2، بیروت: الدار الإسلامیة.
  31. خمینى، سید روح اللّه موسوى.(1422ق)، استفتاءات، ج3، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  32. خمینى، سید روح اللّه موسوى.(بی‌تا)، تحریر الوسیلة. ج1، قم: مؤسسه مطبوعات دار العلم.
  33. خمینى، سید روح اللّه موسوى.(بی‌تا)، مناسک حج. بی‌جا: بی‌نا.
  34. خوانسارى، سید احمد بن یوسف.(1405ق)، جامع المدارک فی شرح مختصر النافع. ج3، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
  35. خویى، سید ابوالقاسم موسوى.(1418ق)، موسوعة الإمام الخوئی. ج1، قم: مؤسسه إحیاء آثار الإمام الخوئی ره.
  36. راسخ، عبد المنان.(1424ق)، معجم اصطلاحات أصول الفقه. بیروت: بی‌نا.
  37. راغب اصفهانى، حسین بن محمد.(بی‌تا)، مفردات ألفاظ القرآن. بیروت: بی‌نا.
  38. زمخشرى، محمود بن عمر.(1386)، مقدمة الأدب. تهران: بی‌نا.
  39. زمخشرى، محمود بن عمر.(بی‌تا)، أساس البلاغة. بیروت: بی‌نا.
  40. سیفى مازندرانى، علی‌اکبر.(1425ق)، مبانی الفقه الفعال فی القواعد الفقهیة الأساسیة. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  41. سیفی مازندرانى، علی‌اکبر.(1428ق)، دلیل تحریر الوسیلة. ج2، ، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى قدس سره.
  42. شاکری، بلال.(1393)، «نگاهی دیگر به وهن دین و مذهب». سایت اجتهاد.
  43. شاهرودى، سید مرتضى موسوى.(1428ق)، جامع الفتاوى، ج6، قم: نشر مشعر.
  44. شبیری زنجانى، سید موسى.(1427ق)، مناسک زائر. قم: شهاب‌الدین.
  45. شهید ثانى، زین‏الدین بن على.(1416ق)، تمهید القواعد. قم: بی‌نا.
  46. صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد.(بی‌تا)، المحیط فی اللغة. ج4، ، بیروت: بی‌نا.
  47. طباطبایى، محمدحسین.(1374)، تفسیر المیزان. ج1و2، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  48. طبرسى، حسن بن فضل.(1385ق)، مجمع البیان. قم: بی‌نا.
  49. طبرسى، على بن حسن.(1385ق)، مشکاة الأنوار فی غرر الأخبار. نجف: بی‌نا.
  50. طریحى، فخر الدین بن محمد.(1375)، مجمع البحرین. ج6، تهران: بی‌نا.
  51. طوسی، محمد بن حسن.(بی‌تا)، التبیان فی تفسیر القرآن. ج3، بیروت: دار إحیاء تراث العربی.
  52. عدالت نژاد، سعید.(1384)، اندر باب اجتهاد. تهران: انتشارات طرح نو.
  53. عسکرى، حسن بن عبدالله.(بی‌تا)، الفروق فی اللغة. بیروت: بی‌نا.
  54. فاضل لنکرانى، محمد.(1425ق)، جامع المسائل. قم: انتشارات امیر قلم.
  55. فاضل مقداد، ابوعبدالله مقداد بن عبدالله.(1373)، کنز العرفان فى فقه القرآن. تهران: مرتضوی.
  56. فراهیدى، خلیل بن احمد.(بی‌تا)، کتاب العین. ج3، قم: بی‌نا.
  57. فیومى، احمد بن محمد.(بی‌تا)، المصباح المنیر. ج2، قم: بی‌نا.
  58. کاشف الغطاء، حسن بن جعفر بن خضر.(1422ق)، أنوار الفقاهة. نجف: مؤسسه کاشف الغطاء.
  59. کاشف الغطاء، مهدى.(1423ق)، أحکام المتاجر المحرمة. نجف: مؤسسه کاشف الغطاء.
  60. کلینى، محمد بن یعقوب.(1407ق)، الکافی. ج4، تهران: بی‌نا.
  61. کاوس روحی، برندق. آذر 1395، تبارشناسی عرف در فقه امامیه و حقوق ایران. فصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی، دوره8، شماره 15، 201-224.
  62. محمدی، سید باقر.(1399)، بررسی فقهی موانع و نهادهای جانشین اقامه حدود در عصر غیبت. قم: پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی.
  63. مرتضى زبیدى، محمد بن محمد.(بی‌تا)، تاج العروس. ج18، بیروت: بی‌نا.
  64. مصطفوى، حسن.(بی‌تا)، التحقیق فى کلمات القرآن الکریم. بیروت: بی‌نا.
  65. مظفر، محمدرضا.(بی‌تا)، اصول الفقه. ج2، قم: اسماعیلیان.
  66. مکارم شیرازی، ناصر.(1427ق)، الفتاوى الجدیدة، ج3، ، قم: انتشارات مدرسه امام على بن ابی‌طالب علیه‌السلام، ناصر.
  67. مکارم شیرازی، ناصر.(1427ق)، دائرة المعارف فقه مقارن. قم: انتشارات مدرسه امام على بن ابی‌طالب علیه‌السلام.
  68. مکارم شیرازی، ناصر.(1425ق)، أنوار الفقاهة. قم: انتشارات مدرسة الإمام علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام.
  69. مکارم شیرازی، ناصر.(1426ق)، مناسک جامع حج. قم: انتشارات مدرسة الإمام علی بن أبی طالب علیه‌السلام.
  70. مکارم شیرازی، ناصر.(1427ق)، استفتاءات جدید. ج1، قم: انتشارات مدرسه امام على بن ابی‌طالب علیه‌السلام.
  71. منتظرى، حسین‌علی.(بی‌تا)، رساله استفتاءات. ج2، قم: بی‌نا. بی‌تا.
  72. مهنا، عبدالله على.(بی‌تا)، لسان اللسان. ج2، بیروت: بی‌نا.
  73. موسوى اردبیلى، سید عبدالکریم.(1423ق)، فقه القضاء. ج2، قم: بی‌نا.
  74. موسوى خویى، سید ابوالقاسم.(1418ق)، موسوعة الإمام الخوئی. ج1، قم: مؤسسه إحیاء آثار الإمام الخوئی ره.
  75. موسوى قزوینى، سید على.(1424ق)، ینابیع الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام. ج2، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  76. موسى، حسین یوسف.(بی‌تا)، الإفصاح. ج1، قم: بی‌نا.
  77. مؤمنی، عابدین. پاییز و زمستان 1396، مؤلّفه های تأثیرگذار در اجرای حدود. فصلنامه مطالعات فقه و حقوق اسلامی، دوره 9، شماره 17، 235-256
  78. نجفى، محمدحسن.(1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. ج22، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  79. نراقى، مولى احمد بن محمدمهدی.(1415ق)، مستند الشیعة فی أحکام الشریعة. ج14، قم: مؤسسه آل البیت علیهم‌السلام.
  80. نوبهار، رحیم.(1390)، اهداف مجازات‌ها در جرایم جنسی. قم: پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی.
  81. نورانى، مصطفی.(1392ق)، قواعد الأصول. قم: بی‌نا.
  82. هنرمند، علی‌اصغر.(1399)، «واکاوی ادله عقلی و نقلی وهن دین». دو فصلنامه علمی- تخصصی فقه و اجتهاد، سال هفتم، شماره سیزدهم، 73-98.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 158
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 43


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب