آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,388 |
| تعداد مقالات | 34,316 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,995,025 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,706,700 |
واقع‌گرایی اخلاقی از منظر علامه طباطبایی | ||
| فصلنامه علمی پژوهشی آیین حکمت | ||
| دوره 15، فروردین 1402 مسلسل 55، خرداد 1402، صفحه 30-47 اصل مقاله (345.69 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/pwq.2023.76031 | ||
| نویسنده | ||
| محمد سربخشی* | ||
| استادیار و عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی | ||
| تاریخ دریافت: 01 مرداد 1400، تاریخ بازنگری: 19 تیر 1401، تاریخ پذیرش: 14 تیر 1402 | ||
| چکیده | ||
| علامه طباطبایی1 از بنیان‌گذاران فلسفه‌های مضاف در حوزه اندیشه اسلامی است. فلسفه اخلاق یکی از فلسفه‌های مضاف است که ایشان در کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم، تفسیر المیزان و رسائل خود مسائل مربوط به آن را تحت عنوان اعتباریات بحث کرده است. ظاهر دیدگاه‌های علامه در باب احکام اخلاقی غیر واقع‌گرایانه است. اما دقت در زوایای اندیشه ایشان روشن می‌سازد که وی واقع‌گرا بوده و علی‌رغم اعتباری دانستن الزامات و حسن و قبح اخلاقی، آنها را مبتنی بر واقعیت تلقی کرده است. به همین دلیل، ایشان را باید جزء واقع‌گرایان تلقی کنیم. از نظر علامه، حسن و قبح براساس الزام اخلاقی اعتبار می‌شود و الزام اخلاقی براساس درک لزوم واقعی میان فعل و غایت اعتبار می‌گردد. غایت اخلاق سعادت است و قصد به‌دست آوردن سعادت تابع سلیقه و قرارداد و امر و نهی نیست. لذا مطلوبیت آن واقعی است و چون به‌دست آوردن غایت بدون انجام فعل ممکن نیست، انسان ناگزیر می‌شود میان خود و افعالی که برای غایت لازمند، ضرورتی را اعتبار کند که آن را الزام اخـلاقی می‌نامیم. به این ترتیب، اعتباریت الزامات اخلاقی مبتنی بر مطلوبیت واقعی غایت اخـلاق و لزوم واقعی میان فعل و آن غایت است. واقعی بودن مبنای اعتبار حسن و قبح نیز به همین شکل تبیین می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اخلاق؛ واقع‌گرایی؛ علامه طباطبایی؛ الزام اخلاقی؛ حسن و قبح؛ اعتبار | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Ethical Realism from the Perspective of ‘Allāmah Ṭabāṭabā’ī | ||
| نویسندگان [English] | ||
| محمد Sarbakhshi | ||
| Assistant Professor and Faculty Member of Imam Khomeini Institute for Education and Research. | ||
| چکیده [English] | ||
| ‘Allāmah Ṭabāṭabā’ī is one of the founders of the branches of philosophy in the realm of Islamic thought. Philosophy of ethics is one such branch that he has discussed in his book "The Principles of Philosophy and the Method of Realism", Tafsīr al-Mīzān, and in his other treatises, under the title of "subjective considerations" (i’tibāriyāt). ‘Allāmah’s perspective in the field of ethical judgments seems non-realistic. However, careful examination of different aspects of his thought reveals that he is a realist. Despite considering ethical obligations and the moral goodness and evil as subjective, he interprets them based on reality. For this reason, he should be considered among the realists. According to ‘Allāmah, the goodness and evil are considered based on ethical obligations and the ethical obligations are considered based on the real necessity between action and the goal. The goal of ethics is felicity, and the motive to achieve felicity is not subject to taste, agreement, command, or prohibition. Therefore, its desirability is real, and since achieving the goal is not possible without performing an action, a person has to inevitably consider the necessity between oneself and the actions essential for the goal, which is termed as ethical obligation. In this way, the subjective consideration of the ethical obligations is based on the real desirability of the ethical goal, and the real necessity between action and that goal. The basis of the subjective consideration of goodness and evil to be real, is also explained in this manner. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ethics, Realism, ‘Allāmah Ṭabāṭabā’ī, Ethical Obligation, Goodness and Evil, Subjective Consideration (i’tibār) | ||
| مراجع | ||
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 67 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 103 |
||