آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,388 |
| تعداد مقالات | 34,316 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,995,458 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,706,832 |
جاری نبودن برهان لمی در علوم حقیقی از نظر علامه طباطبایی و انحصار جریان برهان انی مطلق از نوع سوم در آنها | ||
| فصلنامه علمی پژوهشی آیین حکمت | ||
| دوره 15، تیر1402 مسلسل 56، تیر 1402، صفحه 28-49 اصل مقاله (369.54 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/pwq.2024.76048 | ||
| نویسنده | ||
| عسکری سلیمانی امیری* | ||
| داور فصلنامه ، استاد و عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی | ||
| تاریخ دریافت: 20 خرداد 1402، تاریخ بازنگری: 19 تیر 1402، تاریخ پذیرش: 01 آبان 1402 | ||
| چکیده | ||
| در منطق، هر چند برهان به لمی و اقسام آن و به انی و اقسام آن تقسیم می‌شود و انی هم خود به انی مطلق و دلیل تقسیم می‌پذیرد، ولی درستی همه اقسام و معتبر بودن آنها به‌گونه بالذات نیست. بلکه گاه برخی از اقسام بالعرض توجیه‌پذیر و معتبرند. ازاین‌رو با مداقه در قواعد برهان معلوم می‌شود که تنها برهان لمی و برهان انی مطلق از نوع سوم بالذات برهانند و سایر اقسام برهان نیستند، جز به‌نحو بالعرض. در این تحقیق با روش تحلیلی برهانی نشان می‌دهیم که برهان لمی از نظر علامه طباطبایی در فلسفه و سایر علوم که در صدد اثبات اعراض ذاتیه موضوعند، جاری نیست. عرض ذاتی در این مبنا آن است که «با وضع موضوع وضع و با رفع آن رفع» می‌شود. البته با برهان لمی می‌توان برای موضوعات علوم، محمولاتی را به‌عنوان عرض غریب اثبات کرد. ولی در فلسفه ممکن نیست با برهان لمی محمولی را به‌عنوان عرض ذاتی یا عرض غریب برای موضوعش که موجود بما هو موجود است اثبات کرد؛ چراکه موجود معلول علتی نیست. بنابراین تنها برهان جاری در فلسفه و سایر علوم برهان انی مطلق از نوع سوم است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| برهان لمی؛ برهان انی از نوع سوم؛ لوازم عامه؛ علوم برهانی؛ علامه طباطبایی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Non-Validity of a Priori Proof in Real Sciences According to ‘Allāmah Ṭabāṭabā’ī and the Exclusivity of the “Absolute a Posteriori Proof of the Third Kind” in it | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Askari Soleymani Amiri | ||
| Professor and Faculty Member of Imam Khomeini Institute for Education and Research | ||
| چکیده [English] | ||
| In logic, a proof is categorized into a priori and its types, as well as a posteriori and its types, which further divides into absolute a posteriori and argument. But the validity and credibility of all these types is not inherent, as some are accidentally justifiable and valid. Through an examination of the rules of proof (burhān), it becomes apparent that only the ‘a priori proof’ and ‘the absolute a posteriori proof of the third kind’ are proofs by essence, and other types are not proofs (burhān), except in an accidental sense. This research, providing proofs and utilizing an analytical approach, demonstrates that, according to ‘Allāmah Ṭabāṭabā’ī, a prior proof is not applicable in philosophy and other sciences that deal with the establishment of essential accidents of the subject. Based on this foundation, an essential accident is that which is posited by positing the subject and removed by removing it. A priori proof can prove predicates as non-essential accidents for the subjects in the sciences. But, through a priori proof, it is not possible in philosophy to prove a predicate as an essential or non-essential accident for its subject which is existent in so far as it is an existent. This is because the existent is not the effect of a cause. Therefore, the only valid proof in philosophy and other sciences is the absolute a posteriori proof of the third kind. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| a Priori Proof, Absolute a Posteriori Proof of the Third Kind, General Concomitants, Demonstrative Sciences, ‘Allāmah Ṭabāṭabā’ī | ||
| مراجع | ||
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 113 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 110 |
||