آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,387 |
| تعداد مقالات | 34,316 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,989,944 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,703,559 |
فراترکیب نگرش جامعه ایرانی به پوشش و حجاب در پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی | ||
| مطالعات فرهنگی اجتماعی حوزه | ||
| دوره 8، شماره 1، فروردین 1403، صفحه 43-64 اصل مقاله (1.1 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/scs.2024.65838.1212 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا آبیار* 1؛ محسن نیازی2؛ محمد مهرابی کوشکی3 | ||
| 1استادیار، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران | ||
| 2استاد، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران | ||
| 3دانشجوی دکتری، گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 09 بهمن 1401، تاریخ بازنگری: 10 مهر 1402، تاریخ پذیرش: 26 شهریور 1403 | ||
| چکیده | ||
| امروزه پوشش و حجاب، آشکارترین نشانه هویتی زن مسلمان در عرصه ملی و بین‌المللی بوده و به‌عنوان یک رسانه ارتباطی، نقشی نمادین در عرصه ارتباطات میان‌فردی برای آن، جایگاهی یافته است. با توجه به اینکه حجاب و پوشش بعد از انقلاب در میان صدر مسائل زنان قرار گرفته، شاهد مطالعات و پژوهش‌های گسترده کمی و کیفی در این زمینه هستیم. بررسی یکپارچه این پژوهش‌ها برای به دست آوردن نگرش به وضعیت حجاب و پوشش از طریق مطالعات کیفی هدف پژوهش حاضر است. از این‌رو با استفاده از روش فراترکیب مطالعات دو دهه اخیر که به‌نوعی بیانگر نگرش به حجاب و پوشش زنان در جامعه ایران بود، واکاوی گردید. جامعه مورد بررسی مقالات و پایان‌نامه‌های نمایه شده در پایگاه‌های علمی بود. بیش از 500 مقاله و 300 پایان‌نامه کارشناسی ارشد و حدود 15 رساله دکتری در این موضوع مطالعه گردید. از این تعداد 17 مقاله، پایان‌نامه کارشناسی ارشد و رساله دکتری تا سال 1400 که نتایج آن منعکس‌کننده نگرش به حجاب و پوشش بود، بررسی و کدگذاری شد. مطابق نتایج حاصل، از میان 170 واحد معنادار، 163 کد محوری استخراج گردید و در یک خوانش رفت‌وبرگشت مورد مطالعه چندباره قرار گرفت و 16 مقوله به دست آمد. «نارسائی شناختی، سیاست‌گذاری دوگانه، کنش ناکارآمد» به‌عنوان عوامل زمینه‌ای در نگرش به پدیده حجاب و پوشش در تحقیقات به دست آمد. «شعارزدگی، اهرم مقاومت دوگانه، شیءوارگی زن» از عوامل تأثیرگذار و ضرورت «بازنگری تنگناهای قانونی و تغییر شیفت گفتمانی» از مقوله راهبردها به دست آمد. پیامدها و اثراتی چون «چالش‌های نسلی، تظاهر توسعه‌یافته، ابزارمندی حجاب، ظهور بدیل‌های خوانشی، چرخش معنایی، حجاب کارکردی» در سنتز فراترکیب مقالات و پایان‌نامه‌های مرتبط، نگرش به مقوله حجاب و پوشش را برساخته کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پوشش؛ حجاب؛ عفاف؛ پژوهش‌های اجتماعی؛ جامعه ایرانی. | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Meta-Synthesis of Iranian Society's Attitude Towards Dress and Hijab in Cultural and Social Studies | ||
| نویسندگان [English] | ||
| zahra Abyar1؛ Mohsen Niazi2؛ Mohammad Mehrabi3 | ||
| 1Assistant Professor, Isfahan Branch (Khorasgan), Islamic Azad University, Isfahan, Iran | ||
| 2Professor, Kashan University, Kashan, Iran | ||
| 3PhD student, Department of Sociology, Kashan University, Kashan, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Today, dress and hijab are the most visible identity markers of Muslim women in both national and international arenas, serving a symbolic role in interpersonal communication. Given that hijab and dress have become central issues for women post-revolution, extensive quantitative and qualitative studies have been conducted on this subject. The present study aims to provide a comprehensive examination of these studies to understand societal attitudes toward hijab and dress through qualitative research. Using the meta-synthesis method, studies from the past two decades that reflect attitudes towards hijab and dress in Iranian society were analyzed. The research scope included articles and theses indexed in academic databases. Over 500 articles, 300 master's theses, and approximately 15 doctoral dissertations on this topic were reviewed. From this, 17 articles, master's theses, and doctoral dissertations up to the year 2021 that reflected attitudes towards hijab and dress were selected for coding and analysis. Based on the findings, 163 core codes were extracted from 170 meaningful units and were repeatedly examined in a back-and-forth reading, resulting in 16 categories. "Cognitive Deficiency, Dual Policy-Making, Ineffective Action" were identified as underlying factors influencing attitudes towards the phenomenon of hijab and dress in the research. "Sloganism, Dual Resistance Mechanism, Objectification of Women" were recognized as influential factors, and the necessity of "Revising Legal Constraints and Shifting Discourse" emerged as a strategic category. Consequences and effects such as "Generational Challenges, Developed Manifestation, Hijab as a Tool, Emergence of Alternative Interpretations, Semantic Shift, Functional Hijab" were synthesized from the meta-analysis of relevant articles and theses, shaping the understanding of attitudes towards hijab and dress. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Dress, Hijab, Modesty, Social Research, Iranian Society | ||
| مراجع | ||
|
آبیار، زهرا (1398). پنداشت زنان ایرانی درباره حجاب براساس کنش متقابل نمادین. رساله دکتری. دانشگاه ادیان و مذاهب قم.
آقایانی چاوشی، اکبر؛ طالبیان، داوود؛ حبیبی، مهدی؛ دهاقین، وحیده؛ انوری، سمیه سادات (1389). دیدگاه جوانان و میان‌سالان در مورد حجاب برتر. علوم رفتاری، 4(1)، ص 81-77.
اخلاصی، ابراهیم (1386). بررسی جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر مدیریت بدن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان.
باکاک، روبرت (1381). مصرف. ترجمه خسرو صبری. تهران: نشر شیرازه.
الیاسی سرزلی، فاضل (1391). تحلیل معانی و دلالت‌های پوشش نزد زنان طبقه متوسط: مطالعه زنان 15-30 ساله شهر کرمانشاه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه کردستان.
پاشا امیری، مسعود (1395). پژوهش کیفی در باب دلالت‌های معنایی حجاب در میان دختران جوان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه هرمزگان.
تقی‌زاده، صبا (1397). بررسی جامعه‌شناختی نگرش شهروندان در مورد حجاب (مورد مطالعه شهروندان بالای 18 سال شهرستان خرم‌آباد سال 1397). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آیت‌الله العظمی بروجردی.
جلالی‌پور، بهناز (1398). تحلیل بازنمود پوشش زنان محجبه مشهور (چهره) اینستاگرام. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه سوره.
جهانگیری بابادی، لیلا (1396). بررسی تجربه زیسته دبیران زن از آموزش عفاف و حجاب به دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسط شهر اهواز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید چمران اهواز.
خوشگویان‌فرد، علیرضا؛ زرگر، طیبه؛ تجاری، فرشته (1388). شناسایی نگرش بانوان ورزشکار نسبت به حجاب در ورزش به کمک روش کیو. اسلام و علوم اجتماعی، شماره 1، ص 125-136.
داوری معینی، زهره (1393). تحلیل پدیدارشناسی تن‌پوش حجاب در ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علم و فرهنگ تهران.
ذکائی، محمدسعید (1386). نظریه و روش در تحقیقات کیفی. علوم اجتماعی، 9(17)، ص 41-69.
سهرابی، بابک؛ اعظمی، امیر؛ یزدانی، حمیدرضا (1390) آسیب‌شناسی پژوهش‌های انجام شده در زمینه مدیریت اسلامی با رویکرد فراترکیب. چشم‌انداز مدیریت دولتی، 6(4)، ص 9-24.
شویره، کریستیان؛ فونتن، اولیویه (1385). واژگان بوردیو. ترجمه مرتضی کتبی. تهران: نشر نی.
عباس‌زاده، محمد؛ موسوی، سید حکیمه؛ زردموی، شاپور (1394). فهم استفاده از چادر ملی با رویکرد پدیدارشناسی. زنان و خانواده، 10(31)، ص 37-57.
عرب، نصیبه (1391). الگوهای تفسیر قواعد فرهنگی: مطالعه شیوه‌های معنابخشی به پوشش. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه الزهراء.
فاضلی، محمدصادق (۱۳۸۲). مصرف و سبک زندگی. قم: صبح صادق.
فاضلی، نعمت‌الله؛ مزین، فرشته (1392). خوانش دانش‌آموزان دختر از کدهای پوشش مدرسه در دبیرستان‌های دخترانه تهران. جامعه‌شناسان ایران، 14(2)، ص 123-152.
کرم اللهی، نعمت‌الله؛ آقاسی، محمد (1391). بررسی گرایش دختران دانشجو به حجاب و بدحجابی. مطالعات و تحقیقات اجتماعی، 1(2)، ص 139-172.
لوپز، خوزه؛ اسکات، جان (1385). ساخت نظریه اجتماعی. ترجمه حسین قاضیان. تهران: نشر نی.
ناظمیان علائی، مطهره (1399). مطالعه ماهیت و چگونگی مفهوم‌سازی حجاب نوجوانان دختر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه غیردولتی-غیرانتفاعی خاتم.
نوری، علی‌اصغر (1388). تعیین رابطه بین رویکردهای تربیتی (مستبدانه و دموکراتیک) و نگرش دانش‌آموزان دختر مدارس متوسط نواحی 1 و 6 شهر مشهد نسبت به حجاب در سال تحصیلی 1387-1388. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه بوعلی سینا همدان.
هاشمی، سید محبوبه (1396). بررسی نقش تعدیل‌گرانه استفاده از حجاب کامل (چادر) در رابطه بین نگرانی و نارضایتی از تصویر بدنی و اضطراب اجتماعی دانشجویان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه گیلان.
وبلن، تورستاین (1386). نظریه طبقه تن‌آسا. ترجمه فرهنگ ارشاد. تهران: نشر نی.
Beck, C. (2002). Mothering Multiples: a Meta-Synthesis of the Qualitative Research, MCN. The American Journal of Maternal /Child Nursing, 28(2), p. 93-99.
Bourdieu, P. (1984). Distinction: A social Critique of the judgment of taste. Routledge.
Cooper, H. (2016). Research Synthesis and MetaAnalysis: A Step-by-Step Approach. London: SAGE.
Erwin, E.J., Brotherson, M.J. & Summers, J.A. (2011). Understanding Qualitative Metasynthesis: Issues and Opportunities in Early Childhood Intervention Research. Journal of Early Intervention,33(3), p. 186- 200.
Finfgeld, D.L. (2003). Metasynthesis: The state of the art so far. Qualitative Health Research, Vol.13, p. 893-904.
Finlayson, K. & Dixon, A. (2008). Qualitative meta-synthesis: a guide for the novice. Nurse Research, 15(2), p. 59-71.
Sandelowski, M., Docherty, S. & Emden, C. (1997). Focus on qualitative methods. Qualitative metasynthesis: issues and techniques. Research Nurs Health, 20(4), p. 365-71.
Shilling, Ch. (1993). Body and Social Theory. London: Sage.
Walsh, D. & Downe, S. (2005). Meta-synthesis Method for Qualitative Research: a Literature Review. Journal of Advanced Nursing, 50(2), p. 204-211.
Zimmer, L. (2006). Qualitative meta-synthesis: A question of dialoguing with texts. Journal of Advanced Nursing, 53(3), p. 311– 318.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 54 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 57 |
||