آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,387 |
| تعداد مقالات | 34,316 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,990,506 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,703,953 |
معرفی و وضعیت‌سنجی جریان‌های اسلامی «طریقت منزل» و «هدا پار» در استان‌های «وان، ایغدیر، حکّاری، آغری» ترکیه | ||
| مطالعات فرهنگی اجتماعی حوزه | ||
| دوره 8، شماره 1، فروردین 1403، صفحه 189-209 اصل مقاله (1.14 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/scs.2024.67383.1269 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد دین محمدی* 1؛ حمید پارسا نیا2؛ مهدی فرمانیان3 | ||
| 1دکتری، اندیشه اجتماعی معاصر مسلمین، جامعه‌المصطفی العالمیه، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 3دانشیار، دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی، قم، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 26 شهریور 1402، تاریخ بازنگری: 26 شهریور 1403، تاریخ پذیرش: 26 شهریور 1403 | ||
| چکیده | ||
| جوامع اسلامی شدیداً متأثر از جریان‌های دینی فعال خود بوده و شناخت این جریان‌ها می‌تواند نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای در نحوه تعامل با آن جوامع داشته باشد. کشور ترکیه یکی از مهم‌ترین همسایگان استراتژیکی ایران است که با فعالیت بیش از 50 جریان اسلامی در خود، یکی از اثرگذارترین کشورهای مسلمان در معادلات جهانی به‌شمار می‌رود. دو جریان اسلامی «منزل» و «هدا پار» ازجمله جریان‌های مشهور اسلامی ترکیه است که با توجه به ناشناخته بودن این جریان‌ها در ایران، پژوهش حاضر درصدد معرفی بیشتر آن‌ها به جامعه علمی ایران و وضعیت‌شناسی حضور آن‌ها در مناطق مرزی با ایران است. این تحقیق با رویکرد «توصیفی-تطبیقی» و با روش «تحلیل مضمون» اقدام به تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده به روش «کتابخانه‌ای» و «مصاحبه نیمه‌ساختار یافته» با بیش از 30 متخصص و یا فعال در فضای فرهنگی-دینی ترکیه نموده است و علاوه‌بر معرفی این دو جریان و مقایسه اجمالی آن‌ها، وضعیت حضور این دو جریان در چهار استان مرزی ترکیه با ایران یعنی وان، ایغدیر، آگری و حکّاری را مورد بررسی قرار داده است. براساس یافته‌های پژوهش، طریقت منزل حضور پررنگ‌تری در استان وان و آغری نسبت به استان‌های ایغدیر و حکاری دارد و گروه هدی پار در تمامی مناطق مرزی حضور پررنگی داشته، ولی با حرکت به سمت شمال ترکیه و کم‌رنگ شدن سویه «کردینگی»، از فعالیت آن‌ها کاسته می‌شود. عنوان «منزل» عنوان مشترکی مابین یکی از زیرشاخه‌های گروه «هدا پار» و «طریقت منزل» است، در حالی‌که این دو جریان اسلامی از حیث منشأ مکانی، رهبران و اولویت‌های سیاسی و دینی کاملاً با هم تفاوت دارند. طریقت منزل دارای ساختاری دینی‌تر، سازمانی‌تر و اقتصادی‌تر از گروه هداپار است. هداپار در اولین انشقاق به دو گروه «منزل» ، «عیلیم » تقسیم شد، که هم اکنون یکی از زیرشاخه‌های گروه «عیلیم» داعیه‌دار عنوان «هداپار» بوده و به لحاظ مناسبات سیاسی به ایران نزدیک است. توجه به دغدغه‌های دینی، توجه به اصل کردینگی، گستردگی در تمامی مناطق استان‌های مرزی در قالب درنک، خوابگاه و کتابخانه ازجمله وجوه مشترک دو جریان «طریقت منزل» و «هداپار» است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| طریقت منزل؛ طریقت هدا پار؛ منزل جی لر؛ جریان‌های اسلامی؛ ترکیه؛ ایران | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Introduction and Assessment of the Islamic Movements "Tarikat Manzil" and "Hüda-Par" in the Provinces of "Van, Iğdır, Hakkâri, Ağrı" in Turkey | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Dinmohammadi1؛ Hamid Parsania2؛ Mahdi Farmanian3 | ||
| 1Ph.D., Contemporary Muslim Social Thought, Al-Mustafa International University, Tehran, Iran | ||
| 2Associate Professor, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| 3Associate Professor, University of Islamic Religions and Religions, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Islamic societies are significantly influenced by their active religious movements, and understanding these movements can play a crucial role in determining how to interact with such societies. Turkey, one of Iran’s most strategically important neighbors, is home to over 50 active Islamic movements, making it one of the most influential Muslim countries in global affairs. The two Islamic movements, "Manzil" and "Hüda-Par," are among the well-known Islamic currents in Turkey. Given the unfamiliarity of these movements in Iran, the present research aims to introduce them more comprehensively to the Iranian academic community and assess their presence in regions bordering Iran. This study, with a "descriptive-comparative" approach and using the "thematic analysis" method, analyzes data collected through "library research" and "semi-structured interviews" with over 30 experts and cultural-religious activists in Turkey. In addition to introducing and briefly comparing these two movements, the study examines their presence in the four Turkish provinces bordering Iran: Van, Iğdır, Ağrı, and Hakkâri. According to the research findings, the Manzil movement has a stronger presence in the Van and Ağrı provinces compared to Iğdır and Hakkâri, while the Hüda-Par group has a significant presence in all border regions. However, as one moves toward northern Turkey, where the "Kurdish identity" diminishes, their activities also decrease. The term "Manzil" is shared between a sub-branch of the "Hüda-Par" group and the "Manzil" movement, although these two Islamic movements differ significantly in terms of geographical origin, leadership, and political and religious priorities. The Manzil movement has a more religious, organizational, and economic structure than the Hüda-Par group. Hüda-Par initially split into two groups: "Manzil" and "Ilim." Currently, one of the sub-branches of the Ilim group claims the title of "Hüda-Par" and is politically closer to Iran. Common features of the "Tarikat Manzil" and "Hüda-Par" movements include their focus on religious concerns, attention to the principle of Kurdish identity, and their widespread presence in all border provinces in the form of religious centers, dormitories, and libraries. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Tarikat Manzil, Tarikat Hüda-Par, Manzil Group, Islamic Movements, Turkey, Iran | ||
| مراجع | ||
|
ابراهیمی‌پور، قاسم (1۳۹۷). جریان‌شناسی اندیشه معاصر ایران. تهران: شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران.
اطهری، سید اسدالله؛ پیروزفر، مهدی (1394). وضعیت مطالعات ترکیه‌شناسی در دانشگاه‌های ایران- مطالعه موردی: دانشگاه‌های امام صادق. دانش سیاسی، شماره22، ص 5 -52.
بازدید زکریا یاپیچی اوغلو رهبر هداپار از سفارت ایران در آنکارا (1403 ب). خبرگزاری کردپرس. قابل دسترس در:
تقدیر هداپار از اقدام حسن ساکلانان در حمله به افسر اسرائیلی (1403 الف). خبرگزاری کردپرس. قابل دسترس در:
خسروپناه، عبدالحسین (1388). جریان‌شناسی فکری ایران معاصر. قم: مؤسسه فرهنگی حکمت نوین اسلامی.
خسروپناه، عبدالحسین (بی‌تا). درسنامه جریان‌شناسی فکری فرهنگی سیاسی. حوزه مجازی علوم اسلامی دانشگاهی.
خلج منفرد، ابوالحسن؛ دلبری‌پور، اصغر (1389). جریان‌شناسی تحولات، روندها و موقعیت جریان فکری - فرهنگی ترکیه. رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ترکیه.
خنیفر، حسین؛ مسلمی، ناهید (1395). اصول و مبانی روش‌های پژوهش کیفی. تهران: نگاه دانش، ج1.
زکریا یاپیجی اوغلو: می توانیم درباره دولت خودمختار به بحث بنشینیم (1402). خبرگزاری کردپرس. قابل دسترس در:
شرف‌الدین، سید حسین (1395). مصاحبه جریان‌شناسی اجتماعی با رویکردی جامعه‌شناختی. پایگاه اطلاع‌رسانی دکتر شرف‌الدین.
طالقانی، سید علی (1382). ترمینولوژی جریان‌شناسی فرهنگی. حوزه، شماره 119، ص 62-9.
طباطبایی، سید محمدحسین (1374). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی (وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم).
کجاداغ، ابوالفضل (1400). طریقت‌ها و جماعت‌های مهم در ترکیه. قم: مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی.
گولپینارلی، عبدالباقی (1400). مذهب‌ها و طریقت‌ها در ترکیه. ترجمه داوود وفایی. تهران: انتشارات مولی.
مهدی‌پور، فرشاد (1393). گونه‌شناسی جریان‌شناسی‌های فکری - فرهنگی در ایران معاصر. دین و سیاست فرهنگی، شماره 2.
ناظمی اردکانی، مهدی؛ شعبانی سارویی، رمضان (1392). طراحی مدل جریان‌شناسی فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران. پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی، 2(8)، ص 116 – 85.
نوری، محمد (1390). خزانه اسناد موقوفات دوره عثمانی. وقف میراث جاودان، شماره 74، ص 134-146.
هدا پار از اردوغان حمایت می کند (1401). خبرگزاری کردپرس. قابل دسترس در:
Ayverdi, S. (1999). Türk Tarihinde Osmanlı Asır/arı, baskı. İstanbul.
Ceyhan, S. (2015). Türkiye’de Tarikatlar Tarih ve Kültür“Tarikat ve Tekke Kavramlarına Dair”. İSAM Yayıncılık/İstanbul.
Halaçoğlu, Y. (1991). XIV-XVII. Yüzyıllarda Osmanlılarda Devlet Teşkilatı ve Sosyal YapıT.Türk Tarih Kurumu, Ankara.
Kara, M. (2002). Günümüz Tasavvuf Hareketleri. Dergah Yayınları / İstanbul.
Ocak, A.Y. (2011). Ortaçağlar Anadolu'sunda İslam'ın Ayak izleri: Selçuklu Dönemi. Kitap Yayınevi, İstanbul.
Peçe, H. (2016). Çeşitliliğin Artması: Dinî Grupları Sınıflandırma Sorunu Bağlamında Tarikat-Cemaat Ayrımı. İlem ilmi etüdler derneği, İstanbul. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 33 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 25 |
||