آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,530 |
| تعداد مقالات | 35,886 |
| تعداد مشاهده مقاله | 15,512,939 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,103,083 |
بررسی تطبیقی معیار صدق گزاره‌های اولی از دیدگاه علامه مصباح یزدی و آیت‌الله عابدی شاهرودی | ||
| آیین حکمت | ||
| دوره 15، مهر1402 مسلسل 57، مهر 1402، صفحه 82-107 اصل مقاله (655.69 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/pwq.2024.67673.1153 | ||
| نویسندگان | ||
| رضا پوراسمعیل* 1؛ حسن عبدی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری فلسفه اسلامی دانشگاه باقرالعلوم و طلبه | ||
| 2دانشیار دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام | ||
| تاریخ دریافت: 06 آبان 1402، تاریخ بازنگری: 13 فروردین 1402، تاریخ پذیرش: 31 اردیبهشت 1403 | ||
| چکیده | ||
| در رویکرد مبناگرایی برای توجیه معرفتی، اولیّات گزاره‌های ضروری‌اند که پایه و اساس گزاره‌های دیگر قرار می‌گیرند. اشکالی درباره ضرورت صدق اولیات مطرح شده است. همین امر موجب توجه فیلسوفان مسلمان از جمله علامه مصباح یزدی و آیت‌الله عابدی شاهرودی به مسئله تبیین ضرورت صدق این گزاره‌هاست. این نوشتار در تلاش است با مقایسه تطبیقی نظرات این دو اندیشمند، تبیین رویکرد و بیان اشتراکات و تفاوت‌های دو نظریه، به این سؤال پاسخ دهد که کدام یک از دو روش اتقان بیشتری داشته و کارآمدی لازم برای توجیه ضرورت صدق اولیات را دارند؟ روش تحقیق در این مقاله توصیفی- تحلیلی بوده، از منابع کتابخانه‌ای بهره خواهد برد. با بررسی نظریات این نتیجه قابل طرح است که روش علامه مصباح با ابتنا بر علم حضوری است. اگرچه تکیه بر اتقان شهود و علم حضوری می‌تواند راهکاری مناسب برای تبیین مطابقت با واقع باشد، چالش‌هایی نیز دارد. درمقابل نظریه آیت‌الله عابدی شاهرودی از راه تحلیل ساختار شناخت به ضروری‌بودن این قضایا برای شناخت می‌رسد. ضمن اینکه شباهت‌هایی مثل توجه به علم حضوری در هر دو نظریه وجود دارد، اشکالاتی به نظریه علامه مصباح قابل طرح است که به نظریه استاد عابدی شاهرودی وارد نیست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مبناگـرایی؛ اولـیّات؛ معـیار صدق؛ ارجـاع معـرفتی؛ مصـباح یزدی؛ عابدی شاهرودی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Comparative Study of the Criterion of Truth of the Fundamental Statements from the Point of View of Allameh Misbah Yazdi and Ayatollah Abedi Shahroudi | ||
| نویسندگان [English] | ||
| reza pouresmaeil1؛ Hasan Abdi2 | ||
| 1Phd student, Baqer Al-Olum University | ||
| 2Associate Professor of Baqer-al- oloum University, | ||
| چکیده [English] | ||
| In the foundationalist approach to epistemic justification, the fundamental are the necessary propositions that are the basis of other propositions. A problem has been raised about the necessity of the truth of the fundamentals. This is the reason why Muslim philosophers, including Allameh Mesbah Yazdi and Ayatollah Abedi Shahroudi, paid attention to the problem of explaining the necessity of the truth of these propositions. By comparing the opinions of these two thinkers, explaining the approach and expressing the commonalities and differences of the two theories, this article is trying to answer the question, which of the two methods has more mastery and has the necessary efficiency to justify the necessity of the truth of the principles? The research method in this article is descriptive-analytical and library-based. By examining the theories, it can be concluded that Allameh Misbah's method is based on intuitive knowledge. Although relying on the mastery of intuition and hands-on science can be a suitable solution to explain the correspondence with reality, it also has challenges. On the other hand, the theory of Ayatollah Abedi Shahroudi, by analyzing the structure of cognition, reaches the necessity of these cases for cognition. While there are similarities in both theories, such as paying attention to intuitive knowledge, there are problems with Allameh Misbah's theory, while they may not be found in Professor Abedi Shahroudi's theory. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Fundamentalism, a priori, criterion of truth, epistemic reference, Misbah Yazdi, Abedi Shahroudi | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌سینا، حسین بن‌عبدالله (1381)، الإشارات و التنبیهات، تحقیق مجتبی زارعی، قم: بوستان کتاب.
ابن‌سینا، حسین بن‌عبدالله (1405ق)، الشفاء: المنطق، قم: مکتبة آیةالله العظمی المرعشی النجفی.
احمدخان‌بیگی، مهدی (1395)، نظریه استاد مصباح درباره ارجاع اولیات به علم حضوری. پایان‌نامه دوره دکتری تخصصی رشته فلسفه تطبیقی، قم: مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی.
احمدخان‌بیگی، مهدی (1397)، تبیین محکی و معیار صدق اولیات از منظر آیت‌الله مصباح در مقایسه با نظریه قدما، مجله معرفت فلسفی، سال 15، شماره 3 (پیاپی 59)، بهار، 69-78.
احمدخان‌بیگی، مهدی (1402)، نظریه علامه مصباح درباره ارجاع اولیات به علم حضوری و تاثیر آن در مبانی علوم انسانی، فصلنامه حکمت اسلامی، دوره 10، شماره 1، پیاپی 36، بهار، 181-203.
ارسطو (1980م)، منطق ارسطو، چاپ 1، بیروت: دار القلم.
حسین‌زاده، محمد (1390)، پژوهشى تطبیقى در معرفت شناسى معاصر، قم: مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی.
حسین‌زاده، محمد (1393)، مؤلفهها و ساختارهاى معرفت بشرى؛ تصدیقات یا قضایا، قم: مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى.
حسین‌زاده، محمد (1394)، درآمدى بر معرفت‌شناسى و مبانى معرفت دینى، قم: مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى.
سهروردی، یحیی بن‌حبش (1385)، المشارع و المطارحات، تصحیح مقصود محمدی و اشرف عالی‌پور، تهران: نشر حق یاوران.
صدرالدین شیرازی، محمد بن‌ابراهیم (1378)، التنقیح فی المنطق، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
طباطبایی، محمدحسین (1387)، برهان، ترجمه مهدی قوام‌صفری، قم: بوستان کتاب.
طباطبایی، محمدحسین (1386)، نهایة الحکمة، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
عابدی شاهرودی، علی (1385)، نقد عقل به عقل، فصلنامه حوزه و دانشگاه: روش‌شناسی علوم انسانی، سال ۱۲، شماره ۴۷، تابستان، 10-41.
عابدی شاهرودی، علی (1385)، نقد قوه شناخت، به کوشش محمدعلی اردستانی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
عارفی، عباس (1388)، مطابقت صور ذهنی با خارج، چاپ 1، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
فارابی، محمد بن محمد (1408ق)، المنطقیات للفارابی، تصحیح محمود مرعشی و محمدتقی دانش‌پژوه، قم: کتابخانه عمومی حضرت آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی.
مصباح، مجتبی و محمدی، عبدالله (1398)، معرفت‌شناسی، سلسله دروس مبانی اندیشه اسلامی ۱ (ویراست دوم)، چاپ 1، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1391)، آموزش فلسفه، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مظفر، محمدرضا (1366)، المنطق، قم: نشر اسماعیلیان.
موزر، پل، و مولدر و تروت (1385)، درآمدی موضوعی بر معرفت‌شناسی معاصر، ترجمه رحمت‌الله رضایی، چاپ 1، قم: مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی.
Gettier, Edmund L. (1963), Is Justified True Belief Knowledge. Analysis, Volume 23, Issue 6, June, 121-123. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 486 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 301 |
||