آمار

تعداد نشریات54
تعداد شماره‌ها2,522
تعداد مقالات35,774
تعداد مشاهده مقاله15,180,763
تعداد دریافت فایل اصل مقاله6,870,454
حیدری اغجیوان, سرور, افکاری, فرشته, اسلامی, ادریس. (1403). تبیین برنامه درسی تربیت اخلاقی در دوره دوم ابتدایی براساس آرا و اندیشه های ابن سینا. اسلام و مطالعات اجتماعی, 20(2), 79-105. doi: 10.22081/jare.2024.69608.1941
سرور حیدری اغجیوان; فرشته افکاری; ادریس اسلامی. "تبیین برنامه درسی تربیت اخلاقی در دوره دوم ابتدایی براساس آرا و اندیشه های ابن سینا". اسلام و مطالعات اجتماعی, 20, 2, 1403, 79-105. doi: 10.22081/jare.2024.69608.1941
حیدری اغجیوان, سرور, افکاری, فرشته, اسلامی, ادریس. (1403). 'تبیین برنامه درسی تربیت اخلاقی در دوره دوم ابتدایی براساس آرا و اندیشه های ابن سینا', اسلام و مطالعات اجتماعی, 20(2), pp. 79-105. doi: 10.22081/jare.2024.69608.1941
حیدری اغجیوان, سرور, افکاری, فرشته, اسلامی, ادریس. تبیین برنامه درسی تربیت اخلاقی در دوره دوم ابتدایی براساس آرا و اندیشه های ابن سینا. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1403; 20(2): 79-105. doi: 10.22081/jare.2024.69608.1941

تبیین برنامه درسی تربیت اخلاقی در دوره دوم ابتدایی براساس آرا و اندیشه های ابن سینا

فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات اخلاق کاربردی
دوره 20، شماره 2 - شماره پیاپی 76، شهریور 1403، صفحه 79-105    اصل مقاله (689.07 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jare.2024.69608.1941
نویسندگان
سرور حیدری اغجیوان1؛ فرشته افکاری* 2؛ ادریس اسلامی3
1دانشجوی دکتری گروه علوم تربیتی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2استادیار گروه علوم تربیتی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3دانشیار گروه علوم تربیتی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران
تاریخ دریافت: 07 مرداد 1403،  تاریخ بازنگری: 17 مرداد 1403،  تاریخ پذیرش: 29 شهریور 1403 
چکیده
تربیت اخلاقی در ساختار نظام‌ آموزشی و پرورش، بسیار مهم و حیاتی است چرا که اخلاق و تربیت اخلاقی، پایه و اساس مبانی رشد اجتماعی است. هدف پژوهش حاضر، تبیین برنامه درسی تربیت اخلاقی در دوره دوم ابتدایی براساس آرا و اندیشه‌های ابن‌سینا بود. تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر نوع روش، کیفی بود. با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، مبانی و عناصر برنامه درسی تربیت اخلاقی مبتنی بر آراء و اندیشه‌های ابن‌سینا استخراج شده است و با توجه به چند رشته‌ای بودن برنامه درسی تربیت اخلاقی، رویکرد کیفی در شناسایی موضوع مورد مطالعه انتخاب گردید. تمام محتوای کتابهای «اشارات و تنبیهات»، «تدبیر منزل» و «برهان شفا» مطالعه و قسمتهایی که میتوان از آن برای طراحی برنامه درسی تربیت اخلاقی استفاده کرد، استخراج شدند. مطابق با یافته‌های تحقیق، در ارتباط با مبانی تربیت اخلاقی در آرا و اندیشه‌های ابن‌سینا، در مجموع 7 معیار مالکیت و تسلط بر نفس، صبر راهگشا، توجه به تشویق و تنبیه در تربیت اخلاقی، نیل به کمال حقیقی، اعتدال در قوای نفسانی، تأکید بر تواضع در بالندگی شخصیت و توجه به عیب پوشی به‌عنوان یکی از مکارم اخلاقی، شناسایی گردیدند. الگوی برنامه درسی تربیت اخلاقی به‌عنوان الگوی مطلوب در واکنش به کاستی‌هایی که در فرایند تربیت اخلاقی در حال حاضر وجود دارد و پیشنهاد می‌کند که برای تربیت اخلاقی کارآمد، باید از ظرفیت یادگیری موجود در یک برنامه درسی مانند آموزش جمعی، ملاحظه معلمی به‌عنوان حرفه‌ای برای رضای خداوند و توجه به توانایی شناختی دانش‌آموزان، بهره برد.
کلیدواژه‌ها
برنامه درسی؛ تربیت اخلاقی؛ دوره دوم ابتدایی؛ ابن سینا؛ تحلیل محتوا؛ مالکیت و تسلط بر نفس
عنوان مقاله [English]
Explaining the curriculum of moral education in the second grade of elementary school based on Ibn Sina's thoughts and opinions
نویسندگان [English]
Soroor Heydari Aghjivan1؛ Fereshte Afkari2؛ Edris Islami3
1PhD Student, Department of Educational Sciences, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2Assistant Professor, Department of Educational Sciences, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3Associate Professor, Department of Educational Sciences, Mahabad Branch, Islamic Azad University, Mahabad, Iran
چکیده [English]
Moral education is very important and vital in the structure of the educational system because ethics and moral education are the foundation of social development. The purpose was to explain the curriculum of moral education in the second year of elementary school based on Ibn Sina's opinions and thoughts. The current research was applied in terms of purpose and qualitative in terms of method. Using the qualitative content analysis method, the foundations and elements of the moral education curriculum have been extracted, and due to the multidisciplinary nature of the moral education curriculum, a qualitative approach was chosen to identify the subject under study. In this regard, all the contents of the books "Hints and Punishments", "Tadbir Menzel" &"Barhan Shefa" were studied and the parts that can be used to design the curriculum of moral education were extracted. According to the findings of the research, there are a total of 7 criteria of self-ownership and self-mastery, path-breaking patience, attention to encouragement and punishment in moral education, achieving true perfection, moderation in sensual powers. Emphasis on humility in character growth and attention to covering up flaws were identified as one of the moral virtues. The moral education curriculum model as a desirable model in response to the shortcomings in the moral education process and suggests that for effective moral education, one should consider teaching as a profession from the learning capacity in a curriculum such as collective education. For the pleasure of God and attention to the cognitive ability of students.
کلیدواژه‌ها [English]
Curriculum, Moral Education, Second Grade, Ibn Sina, Content analysis, ownership and self-mastery
مراجع
منابع

  1. ابن­سینا، حسین بن عبدالله (1319)، تدبیر منزل، ترجمۀ محمد نجمی زنجانی، تهران: نشریات مجمع نشر کتاب.
  2. ابن­سینا، حسین بن عبدالله (1373)، برهان شفاء، ترجمۀ مهدی قوام سفری، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
  3. ابن­سینا، حسین بن عبدالله (1399)، اشارت و تنبیهات، ترجمۀ احسان یارشاطر، تهران: سروش.
  4. اعرافی، علیرضا (1399)، آراء دانشمندان مسلمان در تعلیم‌وتربیت و مبانی آن، تهران: سمت.
  5. افکاری، فرشته (1393)، نقد و بررسی رویکردهای تربیت اخلاقی در دورۀ ابتدایی در کتاب­های درسی بخوانیم و بنویسیم، قرآن، هدیه­های آسمانی، تعلیمات اجتماعی و طراحی الگوی برنامه­ریزی، رسالۀ دکتری برنامه­ریزی درسی، دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
  6. باقری، خسرو (1395)، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، تهران: مؤسسۀ فرهنگی مدرسۀ برهان.
  7. بهلولی فسخودی، محسن (1402)، «تحلیل نسبت میان تربیت اخلاقی و تلقین»، تأملات اخلاقی، ش3، ص27-49.
  8. حاجی ده‌آبادی، محمدعلی (1399)، درآمدی بر نظام تربیتی اسلام، قم: مرکز بین­المللی ترجمه و نشر المصطفی.
  9. حسنی، محمد (1395)، «بررسی رویکرد تربیت اخلاقی در نظام تربیت رسمی و عمومی دورۀ ابتدایی»، تربیت اخلاقی، س11، ش22، ص25-51.
  10. حسنی، محمد و فاطمه وجدانی (1396)، «تحلیل محتوای کیفی کتاب­های مطالعات اجتماعی دورۀ ابتدایی از منظر تربیت اخلاقی»، تربیت اسلامی، س12، ش25، ص29-54.
  11. خلیلی، سمیه، لیلا افشار و محمود عباسی (1401)، «بررسی تعلیم‌وتربیت در اخلاق از دیدگاه ابن­سینا»، فصلنامۀ تاریخ پزشکی، ش8، ص141-172.
  12. دانیال، زهرا (1399)، طراحی الگوی آموزش مبتنی بر شایستگی برای گردشگری پزشکی ایران، رسالۀ دکتری برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
  13. دهقانی، مرضیه، مقصود امین خندقی، حسین جعفری ثانی و محسن نوغانی دخت‌بهمنی (1390)، »واکاوی الگوی مفهومی در حوزۀ برنامۀ درسی؛ نقدی بر پژوهش‌های انجام‌شده با رویکرد طراحی الگو در برنامۀ درسی مشهد»، پژوهش‌نامۀ مبانی تعلیم‌وتربیت، ش1، ص99-126.
  14. سجادی، سیدمهدی (1400)، «رویکردها و روش­های تربیت اخلاقی و ارزشی»، پژوهش­های فلسفی‌کلامی، ش3، ص144-165.
  15. شجاعی‌فرد، محمد (1401)، بررسی میزان توجه به مؤلفه­های تربیت اخلاقی در کتب ادبیات فارسی دورۀ متوسطۀ اول، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد برنامه­ریزی درسی، دانشکدۀ علوم تربیتی روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
  16. عالم‌گرد خطبه‌سرا، گلناز، کامران جباری و قاسم محمدیاری (1399)، «تعلیم‌وتربیت اخلاقی از دیدگاه ابن‌سینا و هربارت»، پژوهش در مسائل تعلیم‌وتربیت اسلامی، دوره25، ش37، ص37-28.
  17. علی­پور مقدم، خدیجه و حسن ملکی (1401)، «شناسایی و اعتباریابی مبانی و اهداف الگوی برنامۀ درسی تربیت اخلاقی»، راهبردهای آموزش (راهبردهای آموزش در علوم پزشکی)، دوره15، ش3، ص280-289.
  18. محمدباقر، راحله و زهرا تقوی (1401)، «تحلیل محتوای کتاب­های فارسی دورۀ ابتدایی براساس میزان توجه به مؤلفه‌های تربیت اخلاقی»، پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی، ش6، ص82-106.
  19. ملکی، حسن (1395)، مقدمات برنامه‌ریزی درسی، تهران: سمت.
  20. مهرمحمدی، محمود، (1393)، برنامۀ درسی؛ نظرگاه­ها، رویکردها و چشم‌اندازها، تهران: به‌نشر.
  21. میرزامحمدی، محمدحسن (1401)، فارابی و تعلیم‌وتربیت، تهران: یسطرون.
  22. همت بناری، علی (1379)، «تربیت اخلاقی و ضرورت نگاهی دوباره به آن»، مسائل کاربردی تعلیم‌وتربیت اسلامی، ش2، ص166-192.
  23. Berkowits, M. W. (2022). “Integrating structure and content in moral education”. paper presented in developmental perspectives and approaches to character education, symposium conducted at meeting of the American educational research association, Chicago.
  24. Bull, N. J. (2020). Moral education. London: Routledge & Kegan Paul.
  25. Caroline, K. (2021). “moral Development and student Motivation in Moral Education: A Singapore study”. Australian Journal of Education, No. 56, p. 34-49.
  26. Catalano, R. F., Berglund, M. L., Ryan, J. A. M., Lonczak, H. S. & Hawkins, J. D. (2021). “Positive youth development in the United States: Research findings on evaluations of positive youth development programs”. Prevention and Treatment, The Annals of the American Academy, 591, p. 1-29.
  27. k.& Hower, R. (2022). “Moral education through this Rs: Rights, Respect and Responsibility”. journal education, No. 30, p. 29-41.
  28. Keung Ma, H. (2021). “The affective and cognitive aspects of moral development of the Chinese people: A seven-stage development theory”. Indigenous Psychological Research in Chinese Societies, No.7, p. 166–212.
  29. Lu, J. & Gao, D. (2023). “New directions in moral education curriculum in Chinese primary schools”. Journal of Moral Education, No. 33, p. 495-510.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 424
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 296


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب