آمار

تعداد نشریات54
تعداد شماره‌ها2,388
تعداد مقالات34,317
تعداد مشاهده مقاله13,013,817
تعداد دریافت فایل اصل مقاله5,716,849
اسعدی, علیرضا. (1403). مبانی قرآن‌شناختی مرجعیت علمی قرآن در کلام و فلسفه اسلامی. اسلام و مطالعات اجتماعی, 29(111), -. doi: 10.22081/jqr.2024.69894.4091
علیرضا اسعدی. "مبانی قرآن‌شناختی مرجعیت علمی قرآن در کلام و فلسفه اسلامی". اسلام و مطالعات اجتماعی, 29, 111, 1403, -. doi: 10.22081/jqr.2024.69894.4091
اسعدی, علیرضا. (1403). 'مبانی قرآن‌شناختی مرجعیت علمی قرآن در کلام و فلسفه اسلامی', اسلام و مطالعات اجتماعی, 29(111), pp. -. doi: 10.22081/jqr.2024.69894.4091
اسعدی, علیرضا. مبانی قرآن‌شناختی مرجعیت علمی قرآن در کلام و فلسفه اسلامی. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1403; 29(111): -. doi: 10.22081/jqr.2024.69894.4091

مبانی قرآن‌شناختی مرجعیت علمی قرآن در کلام و فلسفه اسلامی

پژوهش های قرآنی
دوره 29، شماره 111، شهریور 1403
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jqr.2024.69894.4091
نویسنده
علیرضا اسعدی*
استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران
تاریخ دریافت: 24 شهریور 1403،  تاریخ پذیرش: 15 شهریور 1403 
چکیده
از مسائل مهم در مرجعیت علمی قرآن، به‌معنای اثرگذاری آن در یک حوزه دانشی، بررسی مبانی آن است. مراد از «مبانی مرجعیت علمی قرآن»، آن دسته آموزه‌ها و قضایایی در حوزه‌های مختلفی نظیر انسان‌شناسی، معرفت‌شناسی، علوم قرآن و... است که اثبات و پذیرش مرجعیت علمی قرآن بر آنها استوار است؛ به‌گونه‌ای که انکار آنها به انکار مرجعیت علمی قرآن انجامیده و آن را بی‌اعتبار می‌سازد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی، به بررسی مبانی قرآن‌شناختی مرجعیت علمی قرآن در کلام و فلسفه اسلامی پرداخته و به این پرسش پاسخ می‌دهد که پذیرش مرجعیت علمی قرآن در عرصه کلام و فلسفه اسلامی بر چه باورهایی درباره خود قرآن استوار است.
بر اساس یافته‌ها و دستاوردهای این پژوهش، مبانی قرآن‌شناختی مرجعیت علمی قرآن، در دو دسته مبانی ناظر به وجود و حقیقت قرآن نظیر اصالت و حقانیت، حیات، جاودانگی و جهان­شمولی، جامعیت و قلمرو مشترک، ساختار چندمعنایی قرآن؛ و مبانی ناظر به زبان و معرفت قرآن نظیر فهم‌پذیری و تفسیر، معرفت‌بخشی و واقع‌نمایی، جواز و اعتبار معرفت عقلی و فلسفی قرآن جای گرفته و اثبات می‌شوند.
کلیدواژه‌ها
مرجعیت علمی قرآن؛ فلسفه اسلامی؛ کلام اسلامی؛ قرآن کریم؛ مبانی مرجعیت علمی قرآن
عنوان مقاله [English]
The Qur'anologic Foundations of the Scientific Authority of the Qur'an in Islamic Theology and Philosophy
نویسندگان [English]
Alireza As'adi
Assistant Professor, Islamic Sciences and Culture Academy, Qum, Iran
چکیده [English]
One of the important issues in the scientific authority of the Qur'an, in the sense of its effectiveness in a field of knowledge, is to study of its foundations. What is meant by "the foundations of the scientific authority of the Qur'an" is those doctrines and propositions in various fields such as anthropology, epistemology, the sciences of the Qur'an, etc., on which the proof and acceptance of the scientific authority of the Qur'an is based; in such a way that denying them leads to denying the scientific authority of the Qur'an and makes it invalid. Using a descriptive-analytical method, this article examines the Qur'anic foundations of the scientific authority of the Qur'an in Islamic theology and philosophy, and answers the question, "What beliefs about the Qur'an itself is the acceptance of the scientific authority of the Qur'an in the field of Islamic theology and philosophy based on?"
According to the findings and achievements of this research, the Qur'anologic foundations of the scientific authority of the Qur'an are included and proved in two categories: the foundations regarding the existence and truth of the Qur'an such as authenticity and rightfulness, life, immortality and universality, inclusiveness and common territory, and multiple-meaning structure of the Qur'an; and the foundations regarding the language and knowledge of the Qur'an, such as comprehensibility and interpretation, knowledge provision and realization, permissibility and validity of the intellectual and philosophical knowledge of the Qur'an.
کلیدواژه‌ها [English]
scientific authority of the Qur'an, Islamic philosophy, Islamic theology, Holy Qur'an, foundations of scientific authority of the Qur'an
مراجع
  1. قرآن کریم.
  2. ابن ابی العز(2005م). شرح العقیده الطحاویه. بغداد: دار الکتاب العربی.
  3. ابن ابی جمهور، محمد بن زین الدین(1985م). عوالی اللئالی. قم: مطبعه سید الشهدا.
  4. ابن خلدون(1988م). تاریخ ابن خلدون. تحقیق خلیل شحاده. بیروت: دارالفکر.
  5. ابن فارس(1404ق). معجم مقاییس اللغة. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
  6. ابن منظور، محمد بن مکرم(1414ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
  7. أزهری، محمد بن احمد(1421ق). تهذیب اللغه. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  8. استرآبادی، محمد امین. (1422ق). الفوائد المدنیه. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  9. اسعدی، علیرضا (1391). آغاز حکمت. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  10. اسعدی، علیرضا (پاییز و زمستان ۱۴۰۱). «تاثیرپذیری فیلسوفان مسلمان از قرآن کریم در برخی مباحث عالم طبیعت». پژوهش های هستی شناختی. ش۲۲. ص723-746.
  11. اسعدی، علیرضا(1399). ملاصدرا و مسئله معاد. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  12. اسعدی، علیرضا(1401). «بررسی و تحلیل چیستی، امکان، شرایط و ضرورت فهم فلسفی قرآن». نقد و نظر، ش106، ص139-164.
  13. اسعدی، علیرضا(بهار1401). «بررسی نقش قرآن کریم در ساحت خداشناسی فلسفی». خردنامه صدرا. ش107. ص13-26.
  14. امین، محمدرضا و واعظی، احمد( 1395). «واقع نمایی گزاره های خبری قرآن کریم: نحوه اثبات و ادله». قرآن شناخت، ش17. ص43-66.
  15. بحرانی،‌ یوسف(1405ق). الحدائق الناضره. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین.
  16. بحرانی، یوسف(1423ق). الدرر النجفیه. بیروت: دار المصطفی لاحیاء التراث.
  17. برقی، احمد بن محمد بن خالد(1371ق). المحاسن. تصحیح جلال الدین محدث. قم: دارالکتب الاسلامیه.
  18. تفتازانی، سعد الدین، شرح المقاصد، تحقیق: عبدالرحمن عمیره، الشریف الرضی، قم، 1409ق.
  19. جباری، کریم( 1400). «مبانی معرفتی پویایی فهم و تدبر در قرآن کریم برای بهره مندی نسل امروز از آن»، قرآن و طب. دوره 6، ش1، بهار 1400، ص10-19.
  20. جرجانی، علی بن محمد(1325ق). شرح مواقف. قم: الشریف الرضی.
  21. حر عاملی، محمد بن الحسن( 1391ق). وسائل الشیعه. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  22. حویزى، عبد على(1415ق). تفسیر نورالثقلین. قم: اسماعیلیان.
  23. دهخدا، علی اکبر( 1373). لغت نامه. تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
  24. راد، علی(1390). مبانی کلامی امامیه در تفسیر قرآن. تهران: سخن.
  25. راغب اصفهانی، حسین بن محمد(1412ق). مفردات الفاظ القرآن. بیروت: دار الشامیه.
  26. رضائی اصفهانی، محمد علی. «مرجعیت علمى قرآن کریم». نرم افزار کنگره بین المللی قرآن و علوم انسانی، مجموعه مقالات روش شناسى قرآن و علوم انسانى. ص1-13.
  27. سادات فخر، سیدعلی( 1398). «درآمدی بر مبانی علوم قرآنی مرجعیت علمی قرآن از دیدگاه آیت الله معرفت». مطالعات علوم قرآن. ش1. ص89-111.
  28. سعیدی روشن، محمدباقر(1391). تحلیل زبان قرآن و روش های فهم آن. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  29. سعیدی‌روشن، محمدباقر(1389). زبان قرآن و مسائل آن. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  30. سیوطی، جلال الدین(1421ق). الاتقان فی علوم القرآن. بیروت: دار الکتاب العربی.
  31. سیوطی، جلال الدین(2007م). الاکلیل فی استنباط التنزیل. بیروت: دار الکتب العلیمه.
  32. شاکر، محمدکاظم(1376). روش های تاویل قرآن. قم: بوستان کتاب.
  33. شریف، میرمحمد (1362). تاریخ فلسفه در اسلام. ترجمه زیر نظر نصر الله پورجوادی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  34. شیخ صدوق(1376). الامالی. تهران: کتابچی.
  35. شیخ صدوق(1378). عیون اخبار الرضا. تهران: نشر جهان.
  36. شیخ صدوق(1403ق). معانی الاخبار. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  37. شیخ صدوق، ابوجعفر(1398ق). التوحید. تحقیق هاشم حسینی. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  38. صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم(1363). مفاتیح الغیب. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  39. صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم(1378). المظاهر الالهیه. تصحیح: سید محمد خامنه ای. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
  40. صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم(1981م). الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  41. طباطبائی، محمد حسین(1388). قرآن در اسلام. قم: بوستان کتاب.
  42. طباطبائی، محمد حسین(1972-1974م). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
  43. طوسی، محمد حسن و عالمی، عبدالرئوف(1396). « رابطه مرجعیت علمى قرآن با جهانى، جاودانگى و جامعیت قرآن»، نرم افزار کنگره بین المللی قرآن و علوم انسانی، ‏مجموعه مقالات روش شناسى قرآن و علوم انسانى‏، ص237-252.
  44. عبدلی مهرجردی، حمیدرضا(1389). تفسیر فلسفی قرآن. قم: دلیل ما.
  45. عبودیت، عبدالرسول(1380). درآمدى بر فلسفه اسلامى. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
  46. عظیمی، محمد شریف(1396). «چیستى و چگونگىّ مرجعیت قرآن در علوم انسانى». نرم افزار کنگره بین المللی قرآن و علوم انسانی، مجموعه مقالات روش شناسى قرآن و علوم انسانى، ص 475-502.
  47. عیاشی، محمد بن مسعود(1380ق). التفسیر . تهران: مکتبه العلمیه الاسلامیه.
  48. غزالی، ابوحامد(1409ق). جواهر القرآن و درره. بیروت: دار الکتب العلمیه.
  49. غزالی، ابوحامد(بیتا). احیاء العلوم. بیروت: دار الکتاب العربی.
  50. فیاض لاهیجی( بیتا). شوارق الالهام. اصفهان: انتشارات مهدوی.
  51. فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی(1415ق). تفسیر صافی. تهران: مکتبه الصدر.
  52. قاسمی، محمدعلی و بهروزی لک، غلامرضا(1400). «مبانی انسان شناختی مرجعیت علمی قرآن کریم در علوم سیاسی». سیاست متعالیه. ش35. ص41-62.
  53. قمی مشهدی، محمد بن‌ محمدرضا(1368). کنزالدقائق‌ و بحرالغرائب. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  54. مجلسی، محمد باقر(1403ق). بحار الانوار بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  55. مصباح یزدی، محمدتقی( 1392). قرآن شناسی، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
  56. مصباح، محمد تقی( 1366). آموزش فلسفه. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
  57. مصباح، محمد تقی(1392). قرآن شناسی. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
  58. مطهری، مرتضی(1372). مجموعه آثار استاد شهید مطهری. قم: صدرا.
  59. نیازمند، رضا(۱۳۷۵). «تفسیر قرآن و علوم جدید». بینات. ش۱۰، ص20-46.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 95


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب