آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,388 |
| تعداد مقالات | 34,317 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,011,453 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,715,875 |
اصول فقه حکومتی، به‌‌مثابه منطق استنباط فقه حکومتی | ||
| علوم سیاسی | ||
| دوره 27، شماره 2 - شماره پیاپی 106، تیر 1403، صفحه 40-63 اصل مقاله (497.13 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/psq.2024.69387.2894 | ||
| نویسندگان | ||
| سیدسجاد ایزدهی* 1؛ مصطفی رضایی2 | ||
| 1استاد، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران، ایران | ||
| 2سطح چهار، حوزه علمیه قم، قم، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 01 تیر 1403، تاریخ بازنگری: 19 آبان 1403، تاریخ پذیرش: 06 آبان 1403 | ||
| چکیده | ||
| امروزه با تکامل نظامات اجتماعی و توسعۀ روزافزون زندگی بشری و پیچیده‌شدن مسائل، موضوعات انبوهی پیش روی فقه قرار گرفته است که پاسخ‌گویی به آنها در راستای اداره و سرپرستی نظام اجتماعی جامعۀ دینی، نیازمند تغییر نگاه به فقه در مقیاسی حکومتی خواهد بود. با تغییر رویکردها به فقه و حرکت به سمت فقهی کلان، پایا و پویا، نیازمندی به اصول فقهی در این قامت بیش‌ازپیش احساس خواهد شد؛ اما با این حال تاکنون به‌‌‌رغم پردازش‌‌هایی نسبت به فقه حکومتی، سخن چندانی در خصوص اصول فقه در این مقیاس به میان نیامده است؛ درحالی‌که دستیابی به فقه حکومتی از رهگذر تحصیل اصولی در مقیاس اصول فقه حکومتی خواهد گذشت. این تحقیق در راستای تبیین اصول فقه حکومتی به‌مثابۀ منطق استنباط در رویکرد فقه حکومتی، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی ناظر به فلسفه اصول فقه، به این باور رسیده است که اصول فقه حکومتی، ضمن اینکه جدا از معیارهای اصول فقه سنتی نیست، رویکردی ناظر به چگونگی استنباط احکام در تراز ادارۀ جامعۀ کلان دارد و ازهمین‌رو می‌تواند تمایزهایی اساسی با اصول فقه سنتی داشته باشد؛ بنابراین تدوین مناسب این ابزار و روش استنباط در تراز ادارۀ فقه ادارۀ نظام اسلامی، مستلزم تدوین اصول فقهی است که فقه را همواره چند گام جلوتر از نیازهای جامعه پیش ببرد؛ نه اینکه محکوم شرایط اجتماعی باشد. چنان‌‌که شایسته است موضوعات را نه جدا از موضوعات دیگر، بلکه در قالبی نظام‌واره، مجموعه‌‌ای منسجم از موضوعات مرتبط را در نظر می‌گیرد و به فهم شریعت در همۀ سطوح جامعه توجه می‌کند؛ بنابراین اصول فقه حکومتی، نقش زیربنایی، زمینه‌‌ساز، طراح و تسهیل‌‌گر در مسیر استخراج فقه حکومتی خواهد داشت که بدون فهم صحیح و شامل نسبت به فقه حکومتی، تحصیل آن ممکن نخواهد بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حکومت؛ فقه حکومتی؛ اصول فقه؛ فلسفۀ اصول فقه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Principles of Governmental Jurisprudence as the Logic of Deducing Governmental Jurisprudence | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sayez Sajad Izdehi1؛ Mostafa Rezaei2 | ||
| 1Professor, Institute for Culture and Islamic Thought, Qom, Iran | ||
| 2Level Four, Qom Seminary, Qom, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Today, with the evolution of social systems, the continuous development of human life, and the growing complexity of issues, a vast array of subjects has emerged for jurisprudence to address. Responding to these issues, in line with managing and overseeing the social system of a religious community, requires a shift in perspective toward a governance-oriented jurisprudence. As approaches to jurisprudence evolve toward a more comprehensive, enduring, and dynamic framework, the need for jurisprudential principles at this level becomes increasingly essential. However, despite previous discussions on governance jurisprudence, there has been little focus on its foundational principles. Achieving governmental jurisprudence requires establishing principles that align with this framework. This research, which aims to define governance-oriented jurisprudential principles as the logic of deduction in the governance approach to jurisprudence, utilizes a descriptive-analytical method centered on the philosophy of jurisprudential principles. It concludes that governance-oriented principles, while not entirely separate from traditional jurisprudential standards, adopt a perspective geared toward deriving rulings suited to the administration of a larger society. Consequently, these principles may differ significantly from traditional principles of jurisprudence. Therefore, effectively crafting this methodology and deductive framework for managing an Islamic governance system necessitates principles of jurisprudence that not only keep jurisprudence ahead of societal needs but also prevent it from becoming subordinate to social conditions. Ideally, these principles should consider issues not in isolation but as part of a cohesive network of interconnected topics, accounting for the understanding of Sharia across all levels of society. Governance-oriented jurisprudential principles thus play an essential foundational role, facilitating, structuring, and supporting the derivation of governance-oriented jurisprudence—a process that is unattainable without a thorough and comprehensive grasp of governance jurisprudence. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Government, Governmental Jurisprudence, Principles of Jurisprudence or Jurisprudential Principles, Philosophy of Jurisprudential Principles | ||
| مراجع | ||
|
جعفری، م.ت. (1372). تحقیقی در فلسفه علم. تهران: دانشگاه صنعتی شریف.
جوادی آملی، ع. (24/9/1390). مراسم اختتامیه کنگره بین‌‌المللی بزرگداشت یکصدمین سال رحلت ملامحمدکاظم آخوند خراسانی. قابل دسترس در: https://news.esra.ir/fa/w/290927.
خامنه‌‌ای، س.ع. (31/6/1370). بیانات در درس خارج فقه. قابل دسترس در: https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?id=2491&nt=2&year=1370&tid=1037
خامنه‌‌ای، س.ع. (24/8/1371). پیام به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. قابل دسترس در: https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?id=2642&nt=4&year=1371&tid=2220
خامنه‌‌ای، س.ع. (14/3/1376). بیانات در مراسم هشتمین سالگرد رحلت امام خمینی&. قابل دسترس در: https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=2220
خامنه‌‌ای، س.ع. (18/2/1398). بیانات در دیدار طلاب حوزه‌های علمیه. قابل دسترس در: https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=42463
خمینی، س. ر. ا. (1380). کتاب البیع (ج.2). تهران: مرکز حفظ و نشر آثار امام خمینی&.
خمینی، س. ر. ا. (1382). صحیفه امام (ج.1، 12، 19 و 21). تهران: مرکز حفظ و نشر آثار امام خمینی&.
خمینی، س. ر. ا. (1385) تحریرالوسیله (ج.1). تهران: مرکز حفظ و نشر آثار امام خمینی&.
خمینی، س. ر. ا. (1390). منشور روحانیت. تهران: مرکز حفظ و نشر آثار امام خمینی&.
راغب اصفهانی، ح. (1416ق). مفردات الفاظ القرآن. بیروت: ذوی‌‌القربی.
سروش، ع. (1385). بسط تجربه نبوی. تهران: صراط.
شهید ثانی، ز. (1390). معالم الدین و ملاذ المجتهدین. قم: جامعه مدرسین.
صدر، م.ب. (1359). همراه با تحول اجتهاد. تهران: روزبه.
صدر، م.ب. (1379). دروس فی علم الأصول. قم: نشر اسلامی.
عمید زنجانى، ع.ع. (1367). فقه سیاسى (ج.1). تهران: امیرکبیر.
فروند، ژ. (1384). سیاست چیست؟. تهران: آگه.
فیومی، ا. (1412ق). المصباح المنیر (ج.1). بیروت: داراحیاء التراث.
قاضی‌‌شریعت‌‌پناهی، س.ا. (1395). حقوق اساسى و نهادهاى سیاسى. تهران: میزان.
کلینی، م. (1387). کافی (ج.1). قم: جامعه مدرسین.
محقق کرکی، ع. (1367). رسائل المحقق الکرکی (ج.2). قم: کتابخانه عمومی آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی&.
ملاصدرا، م. (1383). اسفار (ج.1). تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
نایینی، م.ح. (1393). تنبیه الامه و تنزیه المله. قم: بوستان کتاب. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 70 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 76 |
||