آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,426 |
| تعداد مقالات | 34,764 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,487,024 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,911,655 |
بررسی تطبیقی آزادی از منظر قرآن کریم و اسناد بین‌المللی حقوق بشر | ||
| علوم سیاسی | ||
| مقاله 8، دوره 27، شماره 1 - شماره پیاپی 105، فروردین 1403، صفحه 229-258 اصل مقاله (678.07 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/psq.2024.66975.2814 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدمهدی صدیقی* 1؛ محمدتقی دشتی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری رشته حقوق بین‌الملل عمومی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران | ||
| 2استادیار، دانشگاه امام باقر×، تهران، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 24 تیر 1402، تاریخ بازنگری: 21 بهمن 1402، تاریخ پذیرش: 06 آبان 1403 | ||
| چکیده | ||
| حق آزادی در آموزه‌‌های اسلام و اسناد بین‌المللی حقوق بشر از بنیادی‌‌ترین حقوق انسان‌‌ها و حیات اجتماعی او شمرده می‌‌شود. این مقاله به بررسی تطبیقی آزادی و تبیین آن در اسناد بین‌المللی و مطابقت آن با گفتمان اسلام می‌پردازد تا به بخشی از هجمه‌‌های ناروای جوامع غربی پاسخ گوید و ناکافی‌بودن اسناد حقوق بشری که گاه ابزاری برای به اسارت‌کشیدن انسانیت است، مبرهن گردد. مقاله با روش تحلیلی- توصیفی و رویکرد تطبیقی بر آن است تا با کاویدن در مرزهای کلان آزادی در قرآن کریم و اسناد بین‌المللی حقوق بشر و موازنۀ آنها، حدود آزادی را بررسی کند. اسناد بین‌المللی حقوق بشر که بیشتر پس از جنگ جهانی دوم تدوین یافته‌اند، به‌طور‌عمده بر آرمان آزادی انسان استوار است که مهم‌‌ترین آنها «اعلامیه حقوق بشر» (1948م.) می‌‌باشد. دربارۀ رابطه آزادی در قرآن کریم و مهم‌‌ترین اسناد بین‌المللی حقوق بشر، محور مناقشه حدود آزادی است. در اسلام رهایی مطلق معنا و جایگاهی واقعی ندارد و خود به معنای بردگی است و افراد یا حکومت نمی‌توانند به عقاید و افکار بی‌‌تفاوت باشند؛ چه‌بسا عقیده‌‌ی نادرست جامعه‌‌ای را به فساد و تباهی بکشاند و از‌‌این‌رو قرآن بی‌اعتنایی به دین را بر نمی‌‌تابد. از سوی دیگر دربارۀ نسبت میان مؤلفه‌‌های آزادی، گروهی به واگرایی و تعارض باور دارند و عده‌‌ای دیگر آنها را هم‌‌گرا می‌‌دانند؛ اما وجود مشابهت و مشاکلت میان بسیاری از مواد اسناد حقوق بشر و آیات قرآن کریم در مورد آزادی امری یقینی است؛ همانند تلقی‌شدن آزادی از مهم‌‌ترین حقوق بنیانی، حق مساوات و برابری انسان‌‌ها در برابر قانون و کرامت ذاتی انسان. قرآن کریم دربردارندۀ بسیاری از مواد اعلامیه حقوق بشر و همچنین مهم‌‌ترین سند دینی در مورد داشتن حق آزادی‌‌های گوناگون برای انسان است؛ هرچند در مبانی و اصول با آن همخوان نیست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آزادی؛ حق؛ حقوق بشر؛ اسناد بین‌المللی و قرآن کریم | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Comparative Study of Freedom from the Perspective of the Holy Quran and International Human Rights Documents | ||
| نویسندگان [English] | ||
| MohammadMahdi Seddighi1؛ Mohammad Taghi Dashti2 | ||
| 1PhD Student in Public International Law, Islamic Azad University, Qom, Iran | ||
| 2Assistant Professor, Imam Baqir University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The right to freedom in Islamic teachings and international human rights documents is considered one of the fundamental rights of individuals and essential to their social existence. This article presents a comparative analysis of the concept of freedom in international human rights documents and examines its alignment with Islamic discourse to address some of the unwarranted criticisms from Western societies. It seeks to highlight the limitations of human rights documents, which are sometimes used as tools to subjugate humanity. Using an analytical-descriptive and comparative approach, the article explores the broader boundaries of freedom in the Holy Quran and international human rights documents, examining the scope of freedom in each. International human rights documents, most notably the Universal Declaration of Human Rights (1948), which emerged largely after World War II, center on the ideal of human freedom. The main point of contention regarding freedom in the Holy Quran and prominent human rights documents lies in the boundaries of this freedom. In Islam, absolute freedom holds no real place or meaning; it is viewed as a form of servitude. Neither individuals nor governments can remain indifferent to beliefs and ideologies, as a misguided ideology could lead a society into corruption and ruin. Thus, the Quran does not condone disregard for religion. Regarding the relationship between freedom’s elements, some believe in divergence and conflict, while others see convergence. However, significant parallels exist between many provisions of human rights documents and Quranic verses on freedom. For example, freedom is seen as a fundamental right, emphasizing equality before the law and intrinsic human dignity. The Holy Quran contains numerous elements reflected in the Declaration of Human Rights and serves as the foremost religious document affirming the various freedoms granted to humanity, even though its foundations and principles may not fully align with those documents. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Freedom, Right, Human Rights, International Documents, the Holy Quran | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
اعلامیه جهانی حقوق بشر.
آقایی، ب. (1376). فرهنگ حقوق بشر، بینا.
ابن‌منظور، م. (1414ق). لسان العرب. (چاپ سوم؛ ج.1). بیروت: دار صادر.
اسحاقی، س.ح. (1384). آزادی در اسلام و غرب. ( چاپ اول). تهران: مرکز پژوهشهای صدا و سیما.
اسعدی، ح. (1375). خانواده و حقوق آن. مشهد: آستان قدس رضوی.
بخشی، ع. (1374). فرهنگ علوم سیاسی. تهران: مؤسسه علم روز.
بستانی، ب. (1980م). دائرة‌المعارف. بیروت: دارالمعرفه.
البعلبکی، م. (1996). المورد الوسیط. (طبعة الاولی). بیروت: دارالعلم للملایین.
تاموشات، ک. (بیتا). حقوق بشر، ترجمه و نگارش: حسین شریفی طرازکوهی، [بینا].
تیندر، گ. (1394). تفکر سیاسی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
حائری، ع. (1374). آزادی‌‌های سیاسی و اجتماعی از دیدگاه اندیشه‌گران: گذری بر نوشته‌‌های پارسی در دو سده پیشین. مشهد: جهاد دانشگاهی.
حقیقت، س.ص. (1377). جایگاه احزاب در اندیشه سیاسی اسلامی. علوم سیاسی، شماره 3، صص. 150-163.
دشتی، م.ت. (1390). حقوق بشر در ترازو. تهران: انتشارات کانون اندیشه جوان.
دورانت، و. (1378). تاریخ تمدن. (ج. 13). ا. آرام (مترجم). تهران: انتشارات اقبال.
دهخدا، ع.ا. (1377). لغت‌نامه دهخدا. (ج.1). تهران: دانشگاه تهران.
سروش، ع. (1375). دین و آزادی. کیان، شماره 33.
سیدقطب، ا. ح. (1412). فی ظلال القرآن. بیروت: دارالشروق.
شیروانی، ع. (1391). شرح لمعه. (ج.5). م. عباسی (مترجم). تبریز: انتشارات فروزش.
صداقت، ق.ع. (1387). تحزّب و مبانی آن در فقه سیاسی. معرفت، 17(2)، صص. 1-26.
طباطبایی مؤتمنی، م. (1382). آزادی‌‌های عمومی و حقوق بشر. تهران: دانشگاه تهران.
طباطبایی، م.ح. (1417). تفسیر المیزان. (ج2). قم: دفتـر انتشـارات اسـلامی جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
عبداللهی، ج. (1386). بررسی تطبیقی حق آزادی بیان از دیدگاه اسلام و اسناد بین‌المللی حقوق بشر. تهران: احسان.
فراهیدی، ع. (بیتا). العین. (ج.3). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
قاری سیدفاطمی، س.م. (1388). حقوق بشر در جهان معاصر (درآمدی بر مباحث نظری: مفاهیم، مبانی، قلمرو و منابع. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوق شهر دانش.
قاضی شریعت‌پناهی، س. ا. (1373). بایسته‌‌های حقوق اساسی. تهران: نشر میزان.
کاتوزیان، ن. و همکاران (1382). آزادی اندیشه و بیان. تهران: دانشکده حقوق.
کریمی‌نیا، م.م. (بیتا). حقوق بشر و قانون اساسی جمهوری اسلامی، بینا.
کوئینتن، آ. (1371). فلسفۀ سیاسی. م. اسعدی. (مترجم). تهران: نشر بین‌المللی هدی.
کولیور، س. (1379). آزادی حق و امنیت. ترجمه: علی‌اکبر آقایی (مترجم). مطالعات راهبردی، شماره 4، 178-191.
محمدی ری‌شهری، م. (1383). میزان الحکمه. (ج21). قم: دارالحدیث.
مصباح یزدی، م.ت. ( 1376). پلورالیسم دینی. کتاب نقد، شماره 4، صص. 323-343.
مطهری، م. (1361). پیرامون انقلاب اسلامی. تهران: انتشارات صدرا.
معین، م. (1377). فرهنگ فارسی معین. (ج1). تهران: مؤسسه انتشارات امیر کبیر.
مقدم، ع. (1344). حاکمیت و هم‌زیستی جهانی ملت‌ها، (ج 2). تبریز: ابن‌سینا.
مکارم شیرازی، ن. (بیتا). پیام امام: شرح تازه و جامعی بر نهج‌البلاغه. (ج.3). قم: انتشارات امام علی بن ابی‌‌طالب.
موسوی اردبیلی، س. ع. (1378). ارتداد، نگاهی دوباره؛ تصویری از مباحث آیت‌الله موسوی اردبیلی. حکومت اسلامی، شماره13، صص. 9-26.
موسویان، س.ا. (1389). دین و آزادی: بحثی دربارۀ آزادی عقیده، جهاد ابتدایی و ارتداد. (چ 1). تهران، صحیفه خرد.
مهرپور، ح. (1377). نظام بین‌المللی حقوق بشر. تهران: انتشارات اطلاعات.
میراحمدی، م. (بیتا). آزادی سیاسی در قرآن، مجموعه‌مقالات چهارمین نشست اندیشه‌های راهبردی.
میرموسوی، س.ع.؛ حقیقت، س.ص. (1388). مبانی حقوق بشر از دیدگاه اسلام و دیگر مکاتب. تهران: سازمان انتشارات فرهنگ و اندیشه اسلامی.
ولایی، ع. (بیتا). ارتداد در اسلام، بینا.
هکّی، ف. (1389). گفتمان حقوق بشر برای همه. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش.
یعقوب، ا.ح. (1429ق). حقوق الانسان عند اهل البیت النبوة و الفکر المعاصر. قم: دارالهدی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 76 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 89 |
||