اسعدی, علیرضا. (1403). مبانی قرآنشناختی مرجعیت علمی قرآن در کلام و فلسفه اسلامی. اسلام و مطالعات اجتماعی, 5(4), 38-67. doi: 10.22081/jqss.2024.69271.1303
علیرضا اسعدی. "مبانی قرآنشناختی مرجعیت علمی قرآن در کلام و فلسفه اسلامی". اسلام و مطالعات اجتماعی, 5, 4, 1403, 38-67. doi: 10.22081/jqss.2024.69271.1303
اسعدی, علیرضا. (1403). 'مبانی قرآنشناختی مرجعیت علمی قرآن در کلام و فلسفه اسلامی', اسلام و مطالعات اجتماعی, 5(4), pp. 38-67. doi: 10.22081/jqss.2024.69271.1303
اسعدی, علیرضا. مبانی قرآنشناختی مرجعیت علمی قرآن در کلام و فلسفه اسلامی. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1403; 5(4): 38-67. doi: 10.22081/jqss.2024.69271.1303
تاریخ دریافت: 22 خرداد 1403،
تاریخ بازنگری: 01 مرداد 1403،
تاریخ پذیرش: 24 شهریور 1403
چکیده
از مسائل مهم در مرجعیت علمی قرآن، به معنای اثرگذاری آن در یک حوزه دانشی، بررسی مبانی آن است. مراد از «مبانی مرجعیت علمی قرآن» آن دسته آموزهها و قضایایی در حوزههای مختلفی نظیر انسانشناسی، معرفتشناسی، علوم قرآن و ... است که اثبات و پذیرش مرجعیت علمی قرآن بر آنها استوار است، بهشکلی که انکار آنها به انکار مرجعیت علمی قرآن میانجامد و آن را بیاعتبار میسازد. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی مبانی قرآنشناختی مرجعیت علمی قرآن در کلام و فلسفه اسلامی میپردازد و به این پرسش پاسخ میدهد که پذیرش مرجعیت علمی قرآن در عرصه کلام و فلسفه اسلامی بر چه باورهایی درباره خود قرآن استوار است. براساس یافتهها و دستاوردهای این پژوهش، مبانی قرآنشناختی مرجعیت علمی قرآن، در دو دسته مبانی ناظر به وجود و حقیقت قرآن نظیر اصالت و حقانیت، حیات، جاودانگی و جهانشمولی، جامعیت و قلمرو مشترک، ساختار چندمعنایی قرآن و مبانی ناظر به زبان و معرفت قرآن نظیر فهمپذیری و تفسیر، معرفتبخشی و واقعنمایی، جواز و اعتبار معرفت عقلی و فلسفی قرآن جای گرفته و اثبات میشوند.
Quranic Foundations of the Scientific Authority of the Quran in Islamic Theology and Philosophy.
نویسندگان [English]
Alireza Asaadi
Associate Professor of the Kalam Department of Islamic Science and Culture Research Institute
چکیده [English]
One of the critical issues regarding the scientific authority of the Quran—meaning its influence within a particular field of knowledge—is the examination of its foundational principles. The term "foundations of the scientific authority of the Quran" refers to the teachings and propositions in fields such as anthropology, epistemology, and Quranic studies that support and validate the Quran’s scientific authority. Denying these foundations leads to the rejection of the Quran’s scientific authority, rendering it invalid. This paper, using a descriptive-analytical approach, explores the Quranic foundations underlying the scientific authority of the Quran in Islamic theology and philosophy, addressing the question: What beliefs about the Quran itself support its scientific authority in these domains? Based on the research findings, the Quranic foundations of its scientific authority fall into two categories: principles related to the existence and truth of the Quran—such as authenticity, truthfulness, life, immortality, universality, comprehensiveness, and shared domains—and principles related to the language and knowledge of the Quran—such as interpretability, knowledge conveyance, representation of reality, and the validity and credibility of the Quran's intellectual and philosophical knowledge.
کلیدواژهها [English]
Scientific Authority of the Quran, Islamic Philosophy, Islamic Theology, Holy Quran, Foundations of Scientific Authority
مراجع
* قرآن کریم.
ابن ابی العز. (2005م). شرح العقیده الطحاویه. بغداد: دار الکتاب العربی.
ابن ابی جمهور، محمد بن زین الدین. (1985م). عوالی اللئالی (ج4). قم: مطبعه سید الشهدا.
ابن خلدون. (1988م). تاریخ ابن خلدون (ج1، محقق: خلیل شحاده). بیروت: دارالفکر.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1412ق). المفردات فی غریب القرآن. بیروت: دار الشامیه.
رضایی اصفهانی، محمدعلی. (1396). مرجعیت علمى قرآن کریم. نرم افزار کنگره بینالمللی قرآن و علوم انسانی، مجموعه مقالات روششناسى قرآن و علوم انسانى. صص 1-13.
سادات فخر، سیدعلی. (1398). درآمدی بر مبانی علوم قرآنی مرجعیت علمی قرآن از دیدگاه آیت الله معرفت. مطالعات علوم قرآن. ش1، صص 89-111.
سعیدی روشن، محمدباقر. (1391). تحلیل زبان قرآن و روشهای فهم آن. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
سعیدیروشن، محمدباقر. (1389). زبان قرآن و مسائل آن. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
سیوطی، جلالالدین. (1421ق). الاتقان فی علوم القرآن (ج2). بیروت: دار الکتاب العربی.
طوسی، محمدحسن؛ عالمی، عبدالرئوف. (1396). رابطه مرجعیت علمى قرآن با جهانى، جاودانگى و جامعیت قرآن، نرم افزار کنگره بینالمللی قرآن و علوم انسانی، مجموعه مقالات روششناسى قرآن و علوم انسانى، صص 237-252.
عبدلی مهرجردی، حمیدرضا. (1389). تفسیر فلسفی قرآن. قم: دلیل ما.
عبودیت، عبدالرسول. (1380). درآمدى بر فلسفه اسلامى. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی&.
عظیمی، محمد شریف. (1396). چیستى و چگونگىّ مرجعیّت قرآن در علوم انسانى. نرمافزار کنگره بینالمللی قرآن و علوم انسانی، مجموعه مقالات روششناسى قرآن و علوم انسانى، صص 475-502.
عیاشی، محمد بن مسعود. (1380ق). التفسیر (2). تهران: مکتبه العلمیه الاسلامیه.
غزالی، ابوحامد. (1409ق). جواهر القرآن و درره. بیروت: دار الکتب العلمیه.
غزالی، ابوحامد. (بیتا). احیاء العلوم (ج3). بیروت: دار الکتاب العربی.