آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,385 |
| تعداد مقالات | 34,309 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,961,266 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,688,950 |
بررسی و تصحیح انتقادی رساله خطی «الإمامة» از آثار کلام سیاسی خواجه نصیر الدین طوسی | ||
| علوم سیاسی | ||
| دوره 27، شماره 2 - شماره پیاپی 106، تیر 1403، صفحه 6-39 اصل مقاله (1.09 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/psq.2024.69997.2908 | ||
| نویسنده | ||
| اکبر اسد علیزاده* | ||
| استادیار، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 08 مهر 1403، تاریخ بازنگری: 19 آبان 1403، تاریخ پذیرش: 18 مهر 1403 | ||
| چکیده | ||
| خواجه نصیرالدین طوسی(597- 672ق)، از جمله متکلمان و فیلسوفان بنام شیعه و بنیان گذار کلام فلسفی است. ایشان تأثیر بسزایی در ترویج کلام سیاسی امامیه داشته است. و آثار متعددی در این زمینه از وی برجای مانده است، علی رغم اینکه بسیاری از آثار محقق طوسی تاکنون تصحیح و تحقیق شده است، لکن برخی از آثار کلامی وی آن گونه که باید تصحیح نشده‌اند. از جملۀ آن، رسالۀ «الإمامة» است. امام به معنای پیشوا، رهبر، ولی، حاکم و حکمران است، یعنی کسی که پیشرو است، زعامت و راهبری اجتماع را به عهده دارد. محقق طوسی در این رساله با تکیه بر مبانی شیعه امامیه بر پایه اصول عقلی و بدون استدلال نقلی، مسئله امامت و رهبری سیاسی و الهی اسلام را در سه فصل مورد بحث قرار داده است. در فصل اول بحث از مبادی وروش شناختی مسئله امامت را مطرح کرده و اذعان دارد که امامت و رهبری طبق نظر شیعه امامیه مترتب بر توحید و عدل و نبوت است و نباید در این موضوع تردید کرد. و در فصل دوم پنج پرسش در ماهیت امام، ضرورت وجود امام در هر زمان، علت وجود امام، صفات امام و چگونگی تعیین امام را مورد بررسی قرار می دهد، و در فصل سوم در خصوص غیبت امام عصر(عج) و علت طولانی شدن غیبت به تفصیل بحث کرده است. استدلال عقلی( بدوین استفاده از ادله نقلى)، پرداختن به صفات امام، و بحث از مهدویت از ویژگی های رساله الامامه است. در تصحیح این رساله هشت نسخه از کتابخانه‌های مجلس شورای اسلامی، دانشگاه تهران، آیت الله مرعشی نجفی، ملک و مرکز احیای آثار قم مورد استفاده قرار گرفته است. در تصحیح این رساله سعی شده است که از شیوه بینابین استفاده شود. در تصحیح این رساله هشت نسخه از کتابخانه‌های مجلس شورای اسلامی، دانشگاه تهران، آیت الله مرعشی نجفی، ملک و مرکز احیای آثار قم مورد استفاده قرار گرفته است. در تصحیح این رساله سعی شده است که از شیوه بینابین استفاده شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| الإمامة؛ امامت؛ کلام سیاسی؛ محقق طوسی؛ خواجه؛ امامیه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| بررسی و تصحیح انتقادی رساله خطی «الإمامة» از آثار کلام سیاسی خواجه نصیر الدین طوسی | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Akbar AsadAlizade | ||
| چکیده [English] | ||
| خواجه نصیرالدین طوسی(597- 672ق)، از جمله متکلمان و فیلسوفان بنام شیعه و بنیان گذار کلام فلسفی است. ایشان تأثیر بسزایی در ترویج کلام سیاسی امامیه داشته است. و آثار متعددی در این زمینه از وی برجای مانده است، علی رغم اینکه بسیاری از آثار محقق طوسی تاکنون تصحیح و تحقیق شده است، لکن برخی از آثار کلامی وی آن گونه که باید تصحیح نشده‌اند. از جملۀ آن، رسالۀ «الإمامة» است. امام به معنای پیشوا، رهبر، ولی، حاکم و حکمران است، یعنی کسی که پیشرو است، زعامت و راهبری اجتماع را به عهده دارد. محقق طوسی در این رساله با تکیه بر مبانی شیعه امامیه بر پایه اصول عقلی و بدون استدلال نقلی، مسئله امامت و رهبری سیاسی و الهی اسلام را در سه فصل مورد بحث قرار داده است. در فصل اول بحث از مبادی وروش شناختی مسئله امامت را مطرح کرده و اذعان دارد که امامت و رهبری طبق نظر شیعه امامیه مترتب بر توحید و عدل و نبوت است و نباید در این موضوع تردید کرد. و در فصل دوم پنج پرسش در ماهیت امام، ضرورت وجود امام در هر زمان، علت وجود امام، صفات امام و چگونگی تعیین امام را مورد بررسی قرار می دهد، و در فصل سوم در خصوص غیبت امام عصر(عج) و علت طولانی شدن غیبت به تفصیل بحث کرده است. استدلال عقلی( بدوین استفاده از ادله نقلى)، پرداختن به صفات امام، و بحث از مهدویت از ویژگی های رساله الامامه است. در تصحیح این رساله هشت نسخه از کتابخانه‌های مجلس شورای اسلامی، دانشگاه تهران، آیت الله مرعشی نجفی، ملک و مرکز احیای آثار قم مورد استفاده قرار گرفته است. در تصحیح این رساله سعی شده است که از شیوه بینابین استفاده شود. در تصحیح این رساله هشت نسخه از کتابخانه‌های مجلس شورای اسلامی، دانشگاه تهران، آیت الله مرعشی نجفی، ملک و مرکز احیای آثار قم مورد استفاده قرار گرفته است. در تصحیح این رساله سعی شده است که از شیوه بینابین استفاده شود. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| الإمامة, امامت, کلام سیاسی, محقق طوسی, خواجه, امامیه | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
آمدی. ع. (1424ق). أبکار الأفکار فی أُصول الدین (ج.5، محقق: أ.ف. مزیدی). بیروت: دارالکتب العلمیة.
آمدی، س. (1391ق). غایة المرام فی علم الکلام. قاهره: المجلس الاعلی شؤون الإسلامیة.
ابن‌خلدون، ع. (1425ق). لباب المحصل فی أصول الدین (ج.5). بیروت: دارالکتب العلمیة.
ابن‌شاکر کتبى، م. (بی‌تا). فوات الوفیات والذیل علیها (محقق: ع. احسان، ج.3). بیروت: دارالصادر.
اشعرى، ا. (1369ق). مقالات الاسلامیین (ج.2). قاهره: مکتبة النهضة المصریة.
باقلانی، ا. (1414ق). تمهید الأوائل و تلخیص الدلائل. بیروت: مؤسسة الکتب الثقافیة.
بحرانی، ا. (1406ق). قواعد المرام فی علم الکلام. قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی&.
برقى، ا. (1371ق). المحاسن (ج.1). قم: دارالکتب الإسلامیة.
بغدادی، ع. (1417ق). أصول الدین. بیروت: دارالفکر.
تفتازانی، س. ( 1409ق). شرح المقاصد (ج.5، محقق: ع. عمره). قم: منشورات شریف رضی.
تفتازانی، س. (1364). شرح العقائد النسفیة. مطبعه مولوی محمد عارف.
جرجانی، م.س.ش. (1412ق). شرح المواقف (ج.8، محقق: ع. عمره. قم: شریف رضی.
حلبی، ا. (1411ق). تقریب المعارف. قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
حلّی، ج.(1414ق). المسلک فی أصول الدین. مشهد: مجمع البحوث الإسلامیة.
حلّی، ح. (1419ق). کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد. قم: مؤسسه نشر اسلامی.
حمصی رازی، س. (1412ق). المنقذمن التقلید (ج.2). قم: مؤسسه نشر اسلامی.
درایتی، م. ( 1439ق). معجم المخطوطات العراقیة (ج.2). تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران؛ با همکاری مؤسسه کاشف الغطاء نجف.
درایتی، م. (1389). فهرستوارۀ دستنوشته‌های ایران (فنخا) (ج.4). تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
رازی، ف. (1986م)، الأربعین فی أُصول الدین (ج.2). قاهره: مکتبة الکلیات الأزهریة.
رضوی، م.ت. (1354). أحوال و آثار نصیرالدین طوسی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
سید مرتضی، ع. (1407ق). الشافی فی الإمامة (ج.1، 3). تهران: مؤسسه صادق.
شهرستانى، م. (1364). الملل والنحل (ج.1). قم: شریف رضی.
شیخ صدوق، م. (1418ق). الهدایة فی الأصول و الفروع. قم: مؤسسه امام هادى×.
شیخ مفید، م. (1413ق). النکت الاعتقادیة. قم: المؤتمر العالمی للشیخ المفید.
صفدى، خ. (1401ق). الوافی بالوفیات (ج. 1)، بیروت: دار النشر فرانز شتاینر.
طوسی، خ.ن. (1405ق). نقد المحصل. بیروت: دارالأضواء.
غزالی، ا.ح. (1409ق). الاقتصاد فی الاعتقاد. بیروت: دارالکتب العلمیة.
فاضل مقداد، ج.(1405ق). ارشاد الطالبین. قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی.
قاضى. ع. (1422ق). شرح الاصول الخمسه. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
قاضى. ع. (1962م). المغنی فی أبواب التوحید والعدل (ج.20، محقق: ج.ج. قنواتی). قاهره: دارالمصریة.
کلینى، م. (1407ق). الکافی. (ج.1، مصحح: ع.ا. غفارى). تهران: دارالکتب الإسلامیة.
لاهیجی، ع. (1363). سرمایه ایمان. قم: الزهراء.
مرعشی، س. م. ( 1387ش). کتابشناسی دست نوشته‌های آثار علامه خواجه نصیرالدین طوسی، قم. کتابخانه آیت‌الله مرعشی&.
نوبختى، ح. (1404ق). فرق الشیعة. بیروت: دار الأضواء. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 42 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 81 |
||