آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,499 |
| تعداد مقالات | 35,584 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,636,463 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,587,847 |
بازنگری در قوانین ناظر به هزینه‌های کارگزار مضاربه در سفر | ||
| جستارهای فقهی و اصولی | ||
| دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 35، تیر 1403، صفحه 185-220 اصل مقاله (775.51 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی (داوری سریع) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jrj.2024.68894.2804 | ||
| نویسندگان | ||
| حسن دلاوری1؛ کاظم ابراهیم زاده بخت آباد2؛ زهرا نیکوزاده* 3 | ||
| 1مدرس سطح عالی حوزه علمیه خراسان و مدرس دانشگاه شهید مطهری. مشهد- ایران | ||
| 2مدرس سطوح عالی حوزه علمیه خراسان. مشهد- ایران. | ||
| 3دانشجوی کارشناسی ارشد فقه و حقوق خصوصی دانشگاه شهید مطهری مشهد. مشهد - ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 04 اردیبهشت 1403، تاریخ بازنگری: 31 تیر 1403، تاریخ پذیرش: 10 مرداد 1403 | ||
| چکیده | ||
| عقد مضاربه، از عقود پرکاربرد در قانون مدنی ایران است و کارگزار ازجمله ارکان اصلی در امر مضاربه است. کارگزار گاهی برای انجام تجارت باید به مسافرت برود و این سفر، اقتضای صرف هزینه‌هایی را دارد که تجارت در حضر و وطن، برای وی بدون صرف آن هزینه‌ها است. به‌جهت اینکه قانون مدنی، مطابق فقه امامیه تدوین شده است برای پیشنهاد هر ماده قانونی جدید، باید مبانی فقهی آن مستند شود. قانون مدنی حاضر، فاقد مسائل مرتبط به هزینه‌های کارگزار مضاربه در شرایط سفر است. این پژوهش بر اساس تحلیل و بررسی آرای فقیهان امامیه از زمان شیخ طوسی تا دوره معاصر تدوین شده است. این مقاله به دنبال دیدگاهی دقیق پیرامون این مسئله است تا بتواند در قانون مدنی تحولی ایجاد نماید و این خلأ قانونی را جبران نماید. یافته‌های این پژوهش که در قالب ماده و تبصره‌های قانونی پیشنهاد می‌شود، به شرح ذیل است. ماده قانونی: هزینه‌های کارگزار مضاربه بر اساس شرطی است که در عقد مضاربه لحاظ شده باشد و چنانچه شرطی در میان نباشد از سرمایۀ تجارت کسر می‌شود. تبصره‌ها: الف) میزان هزینه‌های تعیین‌شده بر اساس عرف است و نظر موردقبول قاضی باید طبق دیدگاه کارشناس بر مبنای عرف تعیین شود. ب) در صورت فسخ مضاربه از سوی کارگزار، درصورتی‌که با عذر عقلایی همراه باشد، وی حق برداشت هزینه‌ها را از سرمایه دارد. ج) در صورت فسخ از ناحیه سرمایه‌گذار، اعم از اینکه با عذر عقلایی همراه باشد یا بدون عذر عقلایی، هزینه‌های سفر از سرمایه تجارت برداشت خواهد شد. د) در صورت انفساخ، اعم از اینکه به‌واسطه سرمایه‌گذار یا کارگزار باشد نیز هزینه‌ها از سرمایه برداشت می‌شود. هـ) در صورت متعدد شدن سرمایه‌گذاران، ملاک استحقاق برداشت از سرمایه تجارت، میزان عمل کارگزار نسبت به هر یک از سرمایه‌گذاران است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| هزینه‌های سفر؛ کارگزار مضاربه؛ کسب سود؛ سرمایه تجارت؛ تعدد سرمایه‌گذاران؛ انحلال مضاربه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Review of the Rules Concerning Travel Expenses of the Muḍāribah Broker | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hasan Dalawari1؛ Kazem Ibrahimzadeh2؛ Zahra Nikoozadeh3 | ||
| 1Instructor of Advanced Level Studies of Mashhad Seminary & Lecturer at Martyr Motahari University of Mashhad . Mashhad-Iran | ||
| 2Instructor of Advanced Level Studies of Mashhad Seminary.Mashhad - Iran. | ||
| 3Master's Student in Jurisprudence and Private Law at Shahid Motahari University of Mashhad. | ||
| چکیده [English] | ||
| Muḍāribah is one of the most commonly used contracts under Iranian civil law. A key component of this contract is the muḍāribah broker, who may occasionally need to travel for business purposes. Travel incurs expenses, which differ from the broker’s costs when operating locally. Since Iranian civil law is based on Imāmī jurisprudence, any development or amendment to the law must be grounded in a thorough examination of these jurisprudential foundations. Currently, civil law does not address the issue of travel expenses for muḍāribah brokers. By analyzing and reviewing the opinions of Imāmīyyah jurists, from Shaykh al-Ṭūsī to contemporary scholars, this study aims to provide a comprehensive perspective on the matter and proposes changes to civil law. The findings, proposed as articles and legal notes, are as follows: Legal Article: The expenses of the muḍāribah broker are determined by the conditions stated in the contract. If no such conditions are specified, the costs are deducted from the business capital. Notes: The amount of expenses is determined by ʻurf (custom), and the judge’s decision must be based on the opinion of an expert in line with customary practice. If the muḍāribah broker terminates the contract with a valid excuse, they have the right to claim travel expenses from the business capital. If the contract is terminated by the investor, whether or not it is for a valid reason, the broker’s travel expenses are to be taken from the business capital. In case of cancellation by either the broker or the investor, travel expenses are also deducted from the capital. If there are multiple investors, the broker’s right to withdraw expenses from the business capital is determined by their performance in relation to each individual investor. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Travel Expenses, Muḍāribah Broker, Earning Profit, Business Capital, Multiple Investors, Termination of Muḍāribah | ||
| اصل مقاله | ||
|
به فایل Pdf مراجعه فرمایید. | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
قانون مدنی ایران، مصوب 18 اردیبهشت 1307 خورشیدی.
آبی، حسن بن ابیطالب. (1408ق). کشف الرموز فی شرح المختصر النافع. محقق: علی پناه اشتهاردی، قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم مؤسسة النشر الإسلامی.
ابن ادریس حلی، فخرالدین. (1410ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی. چ دوم، قم: مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین.
ابن حمزة طوسی، عمادالدین. (1408ق). الوسیلة. تحقیق حسون، محمد، زیر نظر مرعشی، محمود، قم: کتابخانه عمومی آیت‌الله‌مرعشی نجفی(ره).
اشتهاردی، علی پناه. (1416ق). مجموعة فتاوى ابن الجنید. بی‌جا: مؤسسة النشر الإسلامی.
امامی، سیدحسن. (1393). حقوق مدنی، چ بیست و پنجم، تهران: انتشارات اسلامیه.
بحرانی، یوسف بن احمد. (1363). الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة. محقق: محمدتقی ایروانی، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة، قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
توکلی، محمد مهدی. (1398). مختصر حقوق مدنی، چ هفدهم، تهران: مکتوب آخر.
جعفری لنگرودی، محمد جعفر. (1384). مضاربه. تهران: کتابخانه گنج دانش.
جلالی‌زاده، جلال. (1387). مبادی و اصطلاحات علم فقه. تهران: نشر احسان.
امام‌خمینی، سیدروح الله. (1392). تحریرالوسیله. تحقیق مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی(ره)، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار الامام‌خمینی.
امام‌خمینی، سیدروح الله. (1392). العروة الوثقی(امام). نویسنده طباطبایی(سیدیزدی)، سیدمحمدکاظم، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار الامام‌خمینی.
خویی، سید ابوالقاسم. (1418ق). موسوعه الامام‌الخوئی. قم: موسسه‌الخوئی‌الاسلامیه.
زهدرى حلى، نجم الدین جعفر. (1428ق). ایضاح ترددات الشرایع. چ دوم، قم:کتابخانه حضرت آیت الله العظمى مرعشی نجفی.
سبحانی، جعفر. (1396). درس خارج فقه، 14 فروردین‌ماه، قم، لینک : https://eshia.ir/feqh/archive/text/sobhani/feqh/95/960114
سبزواری، سید عبدالاعلی. (1413ق). مهذب‌الاحکام فی بیان حلال و حرام. قم: دارالتفسیر.
سکوتی نسیمی، رضا. (1390). حقوق مدنی (عقود معین -مضاربه)، تهران: میزان.
شبیری زنجانی، سیدموسی. (1395). درس خارج فقه، 8 اردیبهشت‌ماه، قم، لینک: https://eshia.ir/Feqh/Archive/Shobeiry/Feqh/94/
شهید ثانی، زین‌‌الدین بن علی. (1413ق). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام. قم: مؤسسة المعارف الاسلامیة.
طاهری، حبیب الله. (بی‌تا). حقوق مدنی، قم: انتشارات جامعه مدرسین.
طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم. (1419ق). العروۀ‌الوثقی فیما تعم به‌البلوی (المحشی). به تحقیق و تصحیح محسنی سبزواری، احمد، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم. (1393). تنقیح مبانی العروة (الإجارة). قم: دار الصدیقة الشهیدة (سلام الله علیها).
طوسى، ابوجعفر. (1427ق). رجال الطوسی. محقق: جواد قیومی اصفهانی، قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
طوسی، ابوجعفر. (1387ق). المبسوط فی فقه الإمامیة. به تحقیق بهبودی، محمدباقر، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.
طوسی، ابوجعفر. (1407ق). الخلاف. بی‌جا : مؤسسة النشر الإسلامی.
علامة حلی، حسن بن یوسف. (1415ق). مختلف الشیعه. تحقیق مؤسسة النشر الإسلامی، قم: مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین بقم المشرفة.
فاضل موحدی لنکرانی، محمد. (1425ق). تفصیل الشریعة. قم: مرکز فقه الأئمة الأطهار:
قاضی ابن براج، عبدالعزیز. (1406ق)، المهذب. بی‌جا: مؤسسة النشر الإسلامی.
کلینی، محمدبن یعقوب. (1363)، الکافی. به تحقیق غفاری، علی‌اکبر، به تصحیح آخوندی، محمد، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
گلپایگانی، سید محمدرضا. (1409ق). مجمع المسائل. قم: دار القرآن الکریم.
محقق ثانی، علی‌بن الحسین. (1410ق). جامع‌المقاصد فی شرح القواعد. به تحقیق مؤسسة آل البیت (ع) لاحیاء التراث، قم: مؤسسة آل البیت (ع) لاحیاء التراث.
محقق حلى، جعفر بن حسن. (1408ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام. قم: اسماعیلیان.
مدنی، جلال الدین. (1384). حقوق مدنی، تهران: انتشارات پایدار.
مفید، محمدبن محمد. (1413ق). المقنعة. قم: کنگره جهانى هزاره شیخ مفید.
مکارم شیرازی، ناصر. (1394). درس خارج فقه، 6 بهمن‌ماه، قم، لینک: https://eshia.ir/feqh/archive/text/makarem/feqh/94/941106
مکارم شیرازی، ناصر. (1428ق). أنوار‌الأصول. به تنظیم قدسی، احمد، چاپ دوم، قم: مدرسه الامام على بن ابى طالب (ع)
نجاشی، احمد بن علی. (1365). رجال النجاشی. محقق سیدموسی شبیری زنجانی، قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
نجفی، محمدحسن. (1362). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. تحقیق: عباس قوچانی، چاپ هفتم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
هاشمی شاهرودی، سیدمحمود. (1432ق). کتاب‌المضاربه. قم: بنیاد فقه و معارف اهل بیت
سایت ها:
مدرسه فقاهت به آدرس: https://eshia.ir/feqh/archive/text/sobhani/feqh/95/960114.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 212 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 69 |
||