آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,551 |
| تعداد مقالات | 36,131 |
| تعداد مشاهده مقاله | 16,181,780 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,334,768 |
پیکِ معتمد: دربارۀ یکی از اعلام تاریخ بیهقی | ||
| آینه پژوهش | ||
| دوره 35، شماره 209، آذر و دی 1403، صفحه 295-312 اصل مقاله (979.14 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jap.2024.76702 | ||
| نویسنده | ||
| امیرحسین آقامحمدی* | ||
| تاریخ دریافت: 19 آذر 1403، تاریخ پذیرش: 19 آذر 1403 | ||
| چکیده | ||
| احمد بن أبیالاصبع/ الاصبغ دبیر و پیک تنی چند از خلفای عباسی، معتمد، موفق و پسرش معتضد بوده است. نام وی در چند متن فارسی، از جمله تاریخ بیهقی و تاریخ سیستان و تاریخ هرات، آمده است اما با بررسی این آثار فارسی جز نام و اندک اطلاعی به دست نیامد. اگرچه وی فرستادۀ خلیفه‌های عباسی بوده و بارها به ایران آمده است اما مورخان آن‌چنان که بایسته است به وی نپرداخته‌اند.به سبب سکوت مصحّحان تاریخ بیهقی در تعلیقات و نیز ملک‌الشعرای بهار در تاریخ سیستان به گمانِ نویسندۀ مقاله لازم بود به این شخص پرداخته شود. این شخص با اینکه در زمان خود مشهور بوده و کتابها و آثاری تألیف کرده اما دانسته‌هایمان از وی اندک است و اثری از وی در دست نیست. کمبود و نقص منابع در این زمینه سبب شده پژوهشگران دربارۀ این فرد فقط به نوشته‌های ابن ندیم در الفهرست بسنده کنند. الفهرست اگرچه کتابی مهم در زمینۀ کتابشناسی است و صد سال پس از درگذشت احمد بن أبیالاصبع نگاشته شده است اما ابن ندیم اطلاعات زیادی دربارۀ این فرد نمی‌دانسته یا نخواسته است زندگینامۀ مفصلی از وی گزارش کند. در این مقاله تلاش شد تمام دانستهها دربارۀ این شخص از منابع عربی گردآوری و کارنامۀ وی از دل تاریخ بیرون کشیده شود. در سه دسته از منابع ذکری از این شخص دیده می‌شود: تاریخ‌های محلی، تاریخ‌های عمومی و تذکرۀ احوال دبیران و ادبا. سرگذشت این شخص گاهی در منابع با ابوالعباس احمد بن محمد؛ ابن ثوابة (درگذشتۀ ۲۷۷) خلط شده و همچنین ضبط نام وی دچار تصحیف و تحریف گردیده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| احمد بن أبی الاصبع؛ تاریخ بیهقی؛ تاریخ سیستان؛ خلفای عباسی؛ صفاریان؛ معتمد عباسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Trusted Envoy (On One of the Figures in the History of Beyhaqi) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Amir Hossein Aghamohammadi | ||
| چکیده [English] | ||
| Aḥmad ibn Abī al-Asba’/Al-Asbagh was a secretary and envoy to several Abbasid caliphs, including Al-Mu'taḍid, Al-Mu'ayyad, and his son Al-Mu'tazz. His name appears in several Persian texts, including Tārīkh-i Beyhaqī, Tārīkh-i Sīstān, and Tārīkh-i Herāt, but upon examining these works, only limited information is available. Although he was a well-known envoy of the Abbasid caliphs who frequently visited Iran, historians have not given him the attention he deserves. Due to the silence of the editors of Tārīkh-i Bayhaqī in their annotations, as well as the oversight by Malik al-Shu'ara Bahār in Tārīkh-i Sīstān, the author believes that it is necessary to explore this figure further. Although Ahmad was famous in his time and wrote books and works, little is known about him, and no works by him have survived. The scarcity of sources on this matter has led scholars to rely on the writings of Ibn al-Nadim in Al-Fihrist. Although Al-Fihrist is an important bibliographic work written a century after Aḥmad ibn Abī al-Asba's death, Ibn al-Nadim did not seem to know much about this figure or perhaps intentionally avoided providing a detailed biography. This article attempts to gather all available information on this person from Arabic sources and reconstruct his biography based on historical records. His name is mentioned in three categories of sources: local histories, general histories, and biographical dictionaries of secretaries and scholars. Sometimes his story is confused with that of Abul-Abbas Ahmad ibn Muhammad ibn Thawabah (d. 277), and his name has been subject to distortion and corruption in historical records. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ahmad ibn Abi al-Asbah, Tārīkh-i Beyhaqi, Tārīkh-i Sīstān, Abbasid Caliphs, Saffarids, Al-Mu'taḍid Al-Abbasi | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 129 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 116 |
||