آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,388 |
| تعداد مقالات | 34,317 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,016,369 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,718,309 |
بررسی و نقد مبانی ابن‌تیمیه در استنباط عقاید دینی از منابع نقلی | ||
| نقد و نظر | ||
| دوره 29، شماره 115، آذر 1403، صفحه 88-116 اصل مقاله (802.95 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jpt.2024.69958.2156 | ||
| نویسنده | ||
| محمد جواد حسین زاده* | ||
| دکتری کلام امامیه، دانشکدهٔ علوم و معارف اسلامی دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 02 مهر 1403، تاریخ بازنگری: 08 آبان 1403، تاریخ پذیرش: 09 آبان 1403 | ||
| چکیده | ||
| تأثیر ابن‌تیمیه بر برخی جریانات تکفیری روشن است و همین ضرورت شناسایی و نقد مبانی وی را ایجاب می‌کند. به دلیل جایگاه خاص ادلهٔ نقلی در منظومهٔ عقاید دینی ابن‌تیمیه، در این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی به این پرسش پاسخ داده شده که مبانی وی در استنباط عقاید دینی از منابع نقلی چیست و چه نقدهایی بر آن وارد است؟ انواع منابع، نسبت میان منابع و حجیت آنها، حجیت ظهور و حجیت خبر واحد و تواتر موضوعاتی است که در شناخت مبانی ابن‌تیمیه اهمیت دارد؛ همچنین انکار معنای مجازی در قرآن و انکار تأویل‌پذیری ادلهٔ نقلی، ازجمله: مبانی وی است که نقدهایی متعدد بر آن وارد است. مبانی ابن‌تیمیه در قبول خبر واحد نیز بدون اشکال نیست و وی در اطلاق اصطلاح خبر متواتر، بر برخی انواع خبر قطع‌آور دچار مسامحه در تعبیر شده است. بااین‌حال، نباید گمان بُرد نقد ابن‌تیمیه، همچون نقد دیگر سلفیان بدون تکلف است؛ همان‌گونه که نقد او با نقد محمد بن عبدالوهاب که افکارش را به ابن‌تیمیه مستند می‌کند، همسان نیست. ابن‌تیمیه با دیدگاه‌های مخالفانش آشناست و جواب‌هایی را برای پاسخ‌های احتمالی آنها فراهم می‌کند؛ خصوصیتی که بسیاری از سلفیه از آن بی‌بهره هستند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ابن‌تیمیه؛ منابع؛ مبانی؛ نقل؛ عقاید. | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Examination and Critique of Ibn Taymiyya’s Principles in Deriving Religious Beliefs from Textual Religious Sources | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad javad Hoseinzadeh | ||
| PhD, Imami Theology, Faculty of Islamic Studies, University of Quran and Hadith, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Taymiyya's influence on certain excommunicationist (takfīrī) movements is evident, underscoring the necessity of examining and critiquing his foundational principles. Given the special role of transmitted textual (naqli) evidence in Ibn Taymiyya's framework of religious beliefs, this article employs a descriptive-analytical method to address the question: What are Ibn Taymiyya's principles in deriving religious beliefs from textual sources, and what critiques can be made of them? Key areas of focus include the types of sources, the relationship between these sources, their authoritativeness (ḥujjiyya), the validity of apparent meanings (ẓuhūr), the reliability of single-chain (khabar al-wāḥid) and frequently transmitted reports (tawātur). Among Ibn Taymiyya's contested principles are his denial of metaphorical meaning in the Quran and his rejection of esoteric interpretations (taʾwīl) of textual evidence, backed by numerous arguments. These positions have been met with extensive critiques. Additionally, his views on the acceptance of single-chain reports are not without flaws, and he has loosely applied the term mutawātir to certain types of conclusive reports. However, it is incorrect to assume that critiquing Ibn Taymiyya is as straightforward as critiquing other Salafists, just as his critique should not be equated with that of Muhammad b. Abd al-Wahhab, who attributes his ideas to Ibn Taymiyya. Unlike many Salafists, Ibn Taymiyya is well-versed in the perspectives of his opponents and prepares responses to potential objections—a characteristic that sets him apart from many other Salafists. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ibn Taymiyya, sources, principles, transmitted textual evidence, beliefs. | ||
| مراجع | ||
|
*قرآن کریم
ابن‌تیمیه، احمد بن عبدالحلیم. (1416ق «الف»). کتاب‌الایمان. اردن: المکتب الإسلامی.
ابن‌تیمیه، احمد بن عبدالحلیم. (1416ق «ب»). مجموع‌الفتاوی (ج2، 3، 7، 12، 13، 15، 17، 18، 19، 20 و 25). عربستان سعودی: مجمع الملک فهد لطباعة المصحف الشریف.
ابن‌تیمیه، احمد بن عبدالحلیم. (بی‌تا). مجموعة الرسائل الکبری (ج1). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
ابن‌تیمیه، احمد بن عبدالحلیم. (1998م). التفسیر الکبیر (ج2، 5و 7). بیروت: دار الکتب العلمیّة.
ابن‌تیمیه، احمد بن عبدالحلیم. (1419ق). الفتوی الحمویة الکبری. ریاض: دارالصمیعی.
ابن‌تیمیه، احمد بن عبدالحلیم. (1408ق). الفتاوی الکبری (ج1). بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابن‌تیمیه، احمد بن عبدالحلیم. (1411ق). درء تعارض العقل و النقل (ج1و 3). عربستان سعودی: جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامیة.
ابن‌تیمیه، احمد بن عبدالحلیم. (1369ق). إقتضاء الصراط المستقیم (ج1). قاهره: مطبعة السنة المحمدیّة.
جرجانی، علی بن محمد. (1403ق). التعریفات. بیروت: دار الکتب العلمیة.
رضایی اصفهانی، محمدعلی. (1392). منطق تفسیر قرآن (1). قم: پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی|.
رازی، فخرالدین. (1341). البراهین در علم کلام. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
سعدی، عبدالرحمن بن ناصر. (بی‌تا). الطریق الوصول إلی العلم المأمول (مختارات من کتب شیخ‌الإسلام ابن‌تیمیة). مصر: دارالبصیرة.
سمهوری، رائد. (2010م). نقد الخطاب السلفی. بیروت: طوی للنشر و الإعلام.
شاطبی، ابواسحاق ابراهیم بن موسی. (2004م). الموافقات فی أصول‌الشریعة (ج4). بیروت: دارالمعرفة.
شوکانی، محمد بن علی. (بی‌تا). إرشاد الفحول إلی تحقیق الحقّ من علم الأصول. بیروت: دار الکتب العلمیّة.
صدر، محمدباقر. (1427ق). دروس فی علم الأصول (ج1). قم: دارالصدر.
طبری، ابوجعفر. (1423ق). جامع البیان عن تأویل آی القرآن (ج3). بیروت: دار ابن‌حزم.
طریحی، فخرالدین بن محمد. (1375). مجمع‌البحرین (ج6). تهران: مکتبة المرتضویّة.
طوسی، محمد بن الحسن. (1417ق). عدة‌الأصول (ج1). قم: نشر ستاره.
عقیلی، ابراهیم. (1994م). تکامل المنهج المعرفی عند ابن‌تیمیة. ویرجینیا: المعهد العالمی للفکر الإسلامی.
قطیفی، سید منیر. (1414ق). الرافد فی علم الأصول. قم: نشر مکتب آیة اللّه العظمی السید السیستانی.
مازندرانی، محمدصالح. (1429ق). شرح اصول کافی با تعلیقات میرزا أبوالحسن شعرانی و تحقیق سید علی عاشور (ج1). بیروت: مؤسسة التاریخ العربی.
مظفر، محمدرضا. (1415ق). اصول‌الفقه (ج1). قم: بوستان کتاب.
محمدی مظفر، محمدحسن. (1391). سلفیان و انکار مجاز در قرآن. دو فصلنامۀ قرآن شناخت، 5(9). صص 42‑63. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 27 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 12 |
||