آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,408 |
| تعداد مقالات | 34,617 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,341,450 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,871,560 |
رساله «الاضحویّه» ابن‌سینا: تحلیل تاریخی - محتوایی و ارزیابی پژوهش‌ها | ||
| فصلنامه علمی پژوهشی آیین حکمت | ||
| مقاله 6، دوره 15، دی1402 مسلسل 58، دی 1402، صفحه 144-175 اصل مقاله (980.47 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/pwq.2025.68329.1167 | ||
| نویسنده | ||
| مرضیه رمضانی* | ||
| موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران | ||
| تاریخ دریافت: 18 آبان 1402، تاریخ بازنگری: 12 آذر 1402، تاریخ پذیرش: 17 آذر 1402 | ||
| چکیده | ||
| «الأضحویّه»، رساله‌ای است منسوب به ابن‌سینا که به سبب ویژگی‌هایی چون نظریّه خاص مؤلّف در بحث معاد جسمانی و نیز دیدگاه ویژه او درباره گزاره‌های دینی، اثری متفاوت بوده که در تاریخ تألیف آن نیز اختلاف نظرهایی وجود دارد. این مقاله با روشی توصیفی - تحلیلی در دو بخش تنظیم شده است: مسأله بخش نخست، بررسی ادلّه انتساب أضحویّه به ابن‌سینا و تحقیق در تاریخ تألیف آن است که نگارنده در نهایت با ضبط ادلّه کافی، انتساب این رساله به ابن‌سینا را قوی و ضمن بررسی اقوال مختلف در تاریخ تألیف این رساله، با استناد به شواهد برون‌متنی و درون‌متنی، قول با تأخّر را در تاریخ کتابت أضحویّه ارجح می‌داند. در بخش دوم نیز ضمن واکاوی تصحیح‌های انجام گرفته از این رساله، آنها را گرفتار اشکالاتی چون عدم دسترسی به دیگر نسخه‌های ارزشمند موجود در کتابخانه‌ها، گزارشات ناصحیح از نسخه بدل‌هـا و ضبط‌هـای نادرسـت می‌داند؛ به طـوری که تصـحیح‌های موجـود رضـایت‌بخـش نبـوده و تصـحیح انتقـادی این رسـاله همـراه با رفـع کاسـتی‌هـا و نابسامانی‌های موجود برای ارائه متنی منقّح و مورد اعتماد ضمن رعایت اصول و قواعد علمی، امری ضروری می‌نماید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| رسالهٔ الاضحویه؛ فلسفه مشاء؛ فلسفهٔ اسلامی؛ متون فلسفهٔ اسلامی؛ ابن‌سینا | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Ibn Sina's Treatise Al-Aḍḥawiyah: A Historical-Content Analysis and Evaluating Researches | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Marzieh ramezani | ||
| Iranian Institute of Philosophy | ||
| چکیده [English] | ||
| Aḍḥawiyah is a treatise attributed to Ibn Sina, which was a different work due to its characteristics, such as the author's special theory on the discussion of physical resurrection and also his special view on religious propositions, and there are differences of opinion on the date of its compilation. This article is organized in two parts with a descriptive-analytical method: in the first part the evidences for attributing Aḍḥawiyah to Ibn Sina are examined and the date of its authorship is researched. Examining different sayings in the history of the writing of this treatise, citing extra-textual and intra-textual evidence, the late saying is preferable in the history of the writings of Aḍḥawiyah. In the second part, while analyzing the corrections made from this treatise, the corrections are known as being plagued by problems such as lack of access to other valuable copies in libraries, incorrect reports of the replacement version and incorrect recordings. So, the existing corrections are not satisfactory and the critical correction of this treatise along with the elimination of the existing deficiencies and disorders is necessary to present a revised and reliable text | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Al-Aḍḥawiyah, Peripatetic Philosophy, Islamic Philosophy, Islamic Philosophy Texts, Ibn Sina | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌ابی‌اصیبعة، موفّق الدّین احمد بن القاسم (بی‌تا)، عیون الأنباء فی طبقات الأطبّاء، تحقیق دکتور عامر النجّار، مصر: الهیئة المصریّة العامة للکتاب.
ابن البلخی (1384)، فارس‌نامه، تصحیح گای لیسترانج و رینولد الن نیکلسون، تهران: اساطیر.
ابن‌سینا، حسین بن عبداللّه (2007م)، أحوال النفس، تحقیق و دراسة احمد فؤاد الأهوانی، پاریس: دار بیبلیون.
ابن‌سینا، حسین بن عبداللّه (1375)، الإشارات و التنبیهات، مع شرح نصیرالدین طوسی، قم: نشر البلاغه.
ابن‌سینا، حسین بن عبداللّه (1379)، النجاة من الغرق فی بحر الضلالات، تصحیح محمّدتقی دانش‌پژوه، تهران: دانشگاه تهران.
ابن‌سینا، حسین بن عبداللّه (1363)، المبدأ و المعاد، تصحیح عبداللّه نورانی، تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی (مک گیل).
ابن‌سینا، حسین بن عبداللّه ( 1404ق)، الشفاء (الطبیعیات)، تصحیح سعید زاید، قم: مکتبة آیةاللّه المرعشی النجفی.
ابن‌سینا، حسین بن عبداللّه (1350)، اضحویّه، ترجمه مترجمی نامعلوم، تصحیح حسین خدیوجم، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
ابن‌سینا، حسین بن عبداللّه (1382)، الأضحویة فی المعاد، تصحیح حسن عاصی، تهران: شمس تبریزی.
ابن‌سینا، حسین بن عبداللّه (1949م)، الأضحویة فی أمر المعاد، تصحیح سلیمان دنیا، مصر: دار الفکر العربی.
ابن‌سینا، حسین بن عبداللّه (1980م)، اضحویّه، ترجمه مترجمی نامعلوم، تصحیح اکبر باغبان فردوسی، دوشنبه: نشریات عرفان آکادمی علوم جمهوری شوروی سوسیالیتی تاجیکستان.
بیهقی، ظهیرالدین، (1365ق)، تاریخ حکماء الإسلام [تتمّۀ صوان الحکمة]، عنی بنشره و تحقیقه محمّد کرد علی، دمشق: المطبعة الترقی.
جمعی از نویسندگان، (1338)، نامه دانشوران ناصری، ج1، قم: دار العلم.
جهانبخش، جویا، (1378)، راهنمای تصحیح متون، تهران: میراث مکتوب.
خراسانی، شرف الدین، (1370)، «ابن‌سینا» در: سیّد محمّد کاظم بجنوردی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج4، تهران: بنیاد دائرة المعارف بزرگ اسلامی.
درایتی، مصطفی،(1394)، فهرست نسخه‌های خطی ایران (فنخا)، تهران: سازمان اسناد و کتابخانه‌های ملی جمهوری اسلامی ایران.
رازی، فخرالدین (1415 ق)، شرح عیون الحکمة، تهران: مؤسسة الصادق7.
رازی، فخرالدین (1411 ق)، المباحث المشرقیّة فی علم الألهیّات و الطبیعیّات، قم: بیدار.
سهروردی، شهاب‌الدین، (1375)، مجموعه مصنّفات شیخ اشراق، ج1، تصحیح و مقدّمه از هانری کربن و سیّدحسین نصر و نجفقلی حبیبی، تهران: مؤسسه تحقیقات و مطالعات فرهنگی.
الشیرازی، صدرالدین محمّد، (1981 م)، الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیّة، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
شیدان شید، حسینعلی، (1395)، «چهره‌ای متفاوت از ابن‌سینا، مروری بر رساله اضحویّه»، معرفت، شماره 221.
صفا، ذبیح‌اللّه، (1384)، تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی، تهران: مجید.
القفطی، جمال‌الدین یوسف، (1326ق)، إخبار العلماء بأخبار الحکماء، مصر: مطبعة السعادة.
قنواتی، جورج شحاته، ( 1950 م)، مهرجان ابن‌سینا(مؤلّفات ابن‌سینا)، تصدیر للدکتور أحمد بک أمین ومقدمة للدکتور ابراهیم بک مدکور، قاهره: دار المعارف.
مایل هروی، نجیب، (1380)، تاریخ نسخه‌پردازی و تصحیح انتقادی نسخه‌های خطّی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
مجتبایی ، فتح‌اللّه، (1375)، «داستان ملاقات و مکاتبات بوعلی و بوسعید: نقد مآخذ»، نامه فرهنگستان، شماره 6.
مدکور، ابراهیم بیومی، (1361)، درباره فلسفه اسلامی و روش و تطبیق آن، ترجمه عبدالمحمّد آیتی، تهران: امیرکبیر.
مهدوی، یحیی، (1333)، فهرست نسخه‌های مصنّفات ابن‌سینا، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
نفیسی، سعید، (1331)، پورسینا، تهران: انجمن دوستداران کتاب.
Avicenna (1974), The Life of Ibn Sina: A critical edition and annotated translaslatin by William Gohlman, Albany, New York: State university of new York press. Michot, Yahya J. (2003), A Mamluk Theologian٬s Commentary on Avicenna٬s Risala Adhawiyya, jurnal of Islamic studies, Vol.14, No.2, 149-203. Gutas, Dimitri (2014), Avicenna and the Aristotelian Tradition, Leiden- Boston: Brill. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 21 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 19 |
||