آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,502 |
| تعداد مقالات | 35,580 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,783,030 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,655,073 |
موضوع شناسی فقهی حقوقی ثمن شناور در معاملات نوین | ||
| فقه | ||
| دوره 31، شماره 119، مهر 1403، صفحه 74-102 اصل مقاله (1.49 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2025.69621.2829 | ||
| نویسندگان | ||
| فرشته زینلی1؛ احمد مرادخانی(نویسنده مسئول)* 2؛ علیرضا عسگری3 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران. | ||
| 2دانشیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران. | ||
| 3دانشیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 21 مرداد 1403، تاریخ بازنگری: 26 دی 1403، تاریخ پذیرش: 27 دی 1403 | ||
| چکیده | ||
| لزوم تعیین عوضین، شرط صحت بیع است. اکثر فقیهان، چه مبیع دچار ابهام باشد، چه ثمن، به دلیل غرری شدن، حکم به بطلان بیع کردهاند. ماده ۲۱۶ق.م با بهره‌گیری از فقه امامیه و با توجه به نظم قراردادی و مصلحت اجتماعی، علم تفصیلی به مورد معامله را شرط صحت قرارداد دانسته، مگر در موارد خاص که علم اجمالی به آن را کافی می‌داند . یافته تحقیق حاضر که با روش توصیفی تحلیلی و مقارنه‌ای بین فقه و حقوق، تحلیل یافته، بررسی و نقد ادله و تعیین جایگاه فقهی و قانونی این معاملات بوده و این فرضیه را مطرح و مستدل نموده که هرچند با توجه به نقش ویژه عرف در قانون مدنی، تفسیر قواعد حقوقی، طبق عادات و رسوم و نیازمندی‌های جامعه، می‌تواند راهگشا باشد، اما اتکا به عرف تنها، سبب ایجاد رویه‌های متعدد و سلیقه‌ای شده و بازار این معاملات را با تنوع غیرقابل کنترل مواجه می‌سازد و درفرض اختلاف طرفین، امکان اجرای رویه واحد برای رسیدگی به این دعاوی در محاکم نخواهد بود، چنانکه استناد صرف به ماده10قانون‌مدنی، نیز اینگونه است. اما با عنایت به عدم تنافی محاسبه ثمن در آینده با شروط اساسی صحت بیع، توافق بر روش تعیین ثمن در آینده مشخص، (با مقید نمودن به قیدی که موجب جهل به آینده نشود) به عنوان یکی از مصادیق تعیین ثمن و مصحح بیع است و باتوجه به خلأ قانونی موجود در معامله با ثمن شناور و لزوم قانون‌گذاری در این خصوص، بایسته است ماده قانونی با تکیه بر راهکار «تعیین آینده عاری از جهل» تصویب نمود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بیع؛ ثمن؛ معلوم؛ شناور؛ غرر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Jurisprudential thematics of floating price in modern transactions | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fereshteh Zeinali1؛ Ahmad Moradkhani (Corresponding Author)2؛ Alireza Asgari3 | ||
| 1Ph.D. Student, Department of Jurisprudence and Islamic Law Principles, Islamic Azad University, Qom, Iran. | ||
| 2Associate Professor, Department of Jurisprudence and Islamic Law Principles, Islamic Azad University, Qom, Iran. | ||
| 3Associate Professor, Department of Jurisprudence and Islamic Law Principles, Islamic Azad University, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The determination of the price is essential for the validity of a sale, as most jurists assert that ambiguity in either the object of sale or the price renders the transaction invalid due to uncertainty (gharar). Article 216 of the Civil Code, influenced by Imamiyah jurisprudence and social welfare considerations, requires detailed knowledge of the transaction subject for contract validity, except in specific cases where general knowledge suffices. This research employs a descriptive-analytical and comparative approach to examine the legal and jurisprudential status of such transactions. It argues that while customary practices significantly influence civil law, relying solely on these customs can lead to diverse and subjective practices, complicating the market for these transactions. This variability makes it challenging to establish a consistent approach in courts during disputes, an issue also reflected in the reliance on Article 10 of the Civil Code. However, future price determination does not contradict the fundamental conditions for a valid sale. Agreeing on a method for future price determination—provided it does not result in ignorance—can validate the sale. Given the existing legal gap regarding transactions with floating prices, there is a pressing need for legislation that focuses on “future determination free from ignorance.” This would help create a clearer legal framework for such transactions, ensuring both compliance with legal standards and protection for the parties involved. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| sell, price, obviously, floating, Roar | ||
| مراجع | ||
|
*قرآن کریم
ابن‌منظور، محمد. (1414ق). لسان العرب (ج5، چاپ سوم). بیروت: دارالفکر.
اسدی حلی، حسن بن یوسف بن مطهر. (1413ق). مختلف الشیعة فی احکام الشریعة (ج5، چاپ دوم). قم: دفتر انتشارات‌اسلامی.
امام‌خمینی(ره).(1424ق). توضیح المسائل محشای امام خمینی(ره) (ج2، چاپ هشتم). قم: دفتر انتشارات اسلامى.
امینی، عیسی. (1403). روش تعیین ثمن (چاپ اول). تهران: گنج دانش.
انصاری، شیخ مرتضی. (1411ق). المکاسب (ج2، چاپ اول). قم: دار الذخائر.
انصاری، شیخ مرتضی. (1415ق). کتاب المکاسب المحرمة و... (ج4، چاپ اول). قم: کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری.
بحرانی، یوسف. (1405ق). الحدائق الناضرة (ج18، چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
تبریزی، میرزا جواد. (1416ق). ارشاد الطالب (ج3، چاپ سوم). قم: اسماعیلیان.
حلّی، جعفر بن حسن. (1408ق). شرائع الاسلام (ج2، چاپ دوم). قم: مؤسسه اسماعیلیان.
خویی، سید ابوالقاسم. (بی‌تا). مصباح الفقاهة (ج5). بی‌جا، بی‌نا.
داراب‌پور، مهراب. (1377). ثمن شناور. مجله تحقیقات حقوقی، ش21-22، صص 221-283.
دانشور، آیلین. (۱۳۹۹). نگاهی به مشروعیت عقد بیع با ثمن شناور از منظر فقه و حقوق موضوعه ایران. دومین کنگره بین‌المللی تحقیقات بین‌رشته‌ای در علوم انسانی اسلامی، فقه، حقوق و روانشناسی، تهران (10 صفحه).
زحیلی، وهبة. (1418ق). الفقه الاسلامی وادلته (ج4 و 5، چاپ چهارم). دمشق: دارالفکر.
سیستانی، سید على. (1415ق). توضیح المسائل (چاپ چهارم). قم: بی‌نا.
شعاریان، ابراهیم. (1391). ثمن نامعیّن در قراردادهای پیش‌فروش موانع حقوقی و فقهی: راهکارها. مجله مطالعات حقوق تطبیقی معاصر، ۳(۵)، صص 83-121.
طرفی بدیعی، ناصر. (1401). تطبیق جایگاه عرف در تعیین مورد معامله در فقه و حقوق موضوعه ایران و کنوانسیون بین الملل بیع کالا. دومین کنفرانس ملی حقوق، فقه و فرهنگ، شیراز (21صفحه).
طوسی، محمد بن حسن. (1407ق). الخلاف (ج3 و6، چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامی. عاملی، جمال‌الدین. (بی‌تا). معالم الدین وملاذ المجتهدین. قم: مؤسسة النشـرالاسلامی.
عاملی، زین‌الدین بن علی. (1410ق). الروضة البهیة (ج3، چاپ اول). قم: داوری.
عاملی، شیخ حر. (1409ق). وسائل الشیعة (ج17، چاپ اول). قم: مؤسسة آل البیت(علیهم السلام).
عاملی، محمد بن مکی. (1410ق). اللمعة الدمشقیة (چاپ اول). بیروت: دار التراث.
قانون آیین دادرسی مدنی.
قانون مدنی.
کرکی، علی بن حسین. (1414ق). جامع المقاصد (ج4، چاپ دوم). قم: مؤسسة آل البیت(علیهم السلام).
گنجینه استفتائات قضایی. (نرم‌افزار). قم: مرکز تحقیقات فقهی حقوقی قوه قضاییه.
محمدی، محسن. (1392). پایان‌نامه بررسی شرطیت علم به عوضین در بیع. مرکز مدیریت حوزه علمیه، قم.
مراغی، سید میر عبدالفتاح. (1417ق). العناوین الفقهیة (ج2، چاپ اول). قم: انتشارات اسلامى.
مغنیه، محمدجواد. (1421ق). فقه الامام جعفر الصادق(علیه السلام) (ج3، 4، چاپ دوم). قم: انصاریان.
موسوى بجنوردى، حسن. (1377). القواعد الفقهیة (ج1، چاپ اول). قم: الهادی.
نجفی، محمدحسن. (1404ق). جواهر الکلام (ج22 و 23، چاپ هفتم). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
نراقی، مولى احمد. (1415ق). مستند الشیعة (ج14، چاپ اول). قم: مؤسسة آل البیت(علیهم السلام).
نراقی، مولى احمد. (1417ق). عوائد الأیام (چاپ اول). قم: دفتر تبلیغات اسلامى.
نوری، سید مسعود. (1379). بیع با ثمن شناور از دیدگاه فقه. نامه مفید، ۶(2۲)، صص 33-70. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 148 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 120 |
||