آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,551 |
| تعداد مقالات | 36,130 |
| تعداد مشاهده مقاله | 16,175,196 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,333,184 |
بررسی اجرای اصل عدم با شک در حالات مختلف کلمات به‌کار‌رفته در منابع فقهی | ||
| فقه | ||
| دوره 31، شماره 119، مهر 1403، صفحه 170-195 اصل مقاله (1.33 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2025.69307.2815 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد مقتدایی خوراسگانی1؛ محمد رسول آهنگران(نویسنده مسئول)* 2؛ سید علی اکبر موسوی3 | ||
| 1استاد، حوزه علمیه قم و دانش‌آموخته کارشناسی ارشد گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، ایران. | ||
| 2استاد، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، ایران. | ||
| 3دانش‌آموخته سطح 3 حوزه علمیه قم، قم، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 06 تیر 1403، تاریخ بازنگری: 28 مهر 1403، تاریخ پذیرش: 17 بهمن 1403 | ||
| چکیده | ||
| اگر نسبت به کیفیت (از قبیل مدّ، قصر، تشدید و تخفیف) کلمه‌ای شک داشته باشیم، با جریان اصل عدم می توانیم این کیفیت مخصوص را نفی کنیم. این اصل در عبارات تعدادی از فقها جاری شده، و نداشتن این کیفیتِ کلمه را نتیجه گرفته‌اند و در نگاه ابتدایی می‌توان ادعا کرد که جریان این اصل از مصادیق اصل عدم، مسلّم نزد فقها است، ولی علما این مبحث را مورد بحث و بررسی قرار نداده‌اند. ازآنجا‌که این بحث در فرآیند استنباط از اهمیت فراوانی برخوردار است، پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی درصدد پاسخ به این سؤال است که آیا جریان این اصل، حجت است یا خیر. ظاهر کلمات برخی علما مسلّم‌انگاشتن جریان آن است و ظاهر برخی دیگر انکار. با توجه به اینکه کیفیات کلمه با همدیگر متفاوت هستند و از یک قبیل نیستند، پس از مشخص‌ساختن مراد از جریان این اصل و بررسی هریک از احتمالات مطرح، این نتیجه به دست آمده که جریان اصالت عدم برای نفی کیفیات کلمه، از حجیت برخوردار نیست و نمی‌توان آن را در فرآیند استنباط قرار داد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| أصالة عدم التشدید؛ أصالة عدم المدّ؛ أصالة العدم؛ أصالة عدم الزیادة؛ اصول عقلائیّه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Examination of the Implementation of the Principle of Non-existence with Doubt in Different Contexts of Words Used in Jurisprudential Sources | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Moghtadaie Khorasgani1؛ Mohammad Rasoul Ahangaran(Corresponding Author)2؛ Seyed Ali Akbar Mousavi3 | ||
| 1Professor, Qom Seminary, and Master's Degree Graduate in Fiqh and Islamic Legal Foundations, Faculty of Theology, Farabi College, University of Tehran, Iran. | ||
| 2Professor, Department of Fiqh and Islamic Legal Foundations, Faculty of Theology, Farabi College, University of Tehran, Iran. | ||
| 3Graduate of Level 3, Qom Seminary, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| If there is doubt regarding the quality of a word (such as its length, shortening, emphasis, or reduction), the Principle of Non-existence can be applied to negate the specific quality. This principle has been applied in the expressions of some jurists, resulting in the conclusion that the quality of the word is absent. At first glance, it can be claimed that the application of this principle is a settled matter among the jurists, but scholars have not thoroughly examined this issue. Since this topic is crucial in the process of jurisprudential inference, the current research aims to answer whether the application of this principle is valid or not. The apparent words of some scholars accept its application as a certainty, while others reject it. Since the qualities of words are diverse and not of the same kind, after clarifying the meaning of applying this principle and examining the various possibilities, it was concluded that the Principle of Non-existence, in the context of negating the qualities of words, is not valid and cannot be considered in the inference process. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Principle of Non-existence of Emphasis, Principle of Non-existence of Lengthening, Principle of Non-existence, Principle of Non-existence of Addition, Rational Principles | ||
| مراجع | ||
|
*قرآن کریم
آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین. (1406ق). حاشیة المکاسب. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
اراکی، سید محمدعلی. (1414ق). الخیارات (ج1). قم: مؤسسه در راه حق.
اصفهانی، محمدحسین. (1427ق). حاشیة المکاسب (ج4). قم: ذوی‌القربی.
امام خمینی، روح‌الله (1423ق). تهذیب الأصول (ج3، چاپ اول). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
بهبهانی، محمدباقر بن محمداکمل. (1416ق). الرسائل الأصولیّة (چاپ اول). قم: موسسة العلامة المجدد الوحید البهبهانی.
بهبهانی، محمدباقر بن محمداکمل. (1419ق). الحاشیة علی مدارک الأحکام (ج1). قم: مؤسسة آل‌البیت(علیهم السلام) لإحیاء التراث.
حر عاملی، محمد بن حسن. (1416ق). تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة (ج18). قم: مؤسسة آل‌البیت(علیهم السلام) لإحیاء التراث.
حسینی شاهرودی، محمود. (1385). نتائج الأفکار فی الأصول (ج5، چاپ اول). قم: آل مرتضی(علیهم السلام).
حلّی، حسین. (1435ق). الخیارات (مقرّر: سید محمدحسین حسینی تهرانی). مشهد: علّامه طباطبائی(ره).
خلخالی، محمدکاظم. (1407ق). فقه الإمامیة. قم: مکتبة الداوری.
خوئی، سید ابوالقاسم. (1377). مصباح الفقاهة (ج4). قم: داوری.
خوئی، سید ابوالقاسم. (1418ق). موسوعة الإمام الخوئی (ج 39). قم: مؤسسة إحیاء آثار الامام الخوئی(ره).
رضى‌الدین استرآبادى، محمد بن حسن. (بی‌تا). شرح شافیة ابن الحاجب (ج1، چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیة.
روحانی، سیدمحمد. (1378). المرتقی إلی الفقه الأرقی (الخیارات) (ج1). تهران: دار الجلی (مؤسسة الجلیل للتحقیقات الثقافیة).
روحانی، محمدصادق. (1429ق). منهاج الفقاهة (ج6). قم: أنوار الهدی.
روحانی، محمدصادق. (1435ق). فقه الصادق (ج25). قم: آیین دانش.
زرکشی، ابوعبدالله. (1376). البرهان فی علوم القرآن (ج1). بیروت: دار إحیاء الکتب العربیة.
سیفی مازندرانی، علی‌اکبر. (1428ق). دروس فی القواعد التفسیریه (ج1). قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی.
شهید ثانی، زین‌الدین بن علی. (بی‌تا). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (ج1). بی‌جا: بی‌نا.
شهیدی تبریزی، میرفتاح. (بی‌تا). هدایة الطالب إلی أسرار المکاسب (ج3). قم: دار الکتاب.
شیخ انصاری، مرتضی بن محمدامین. (1415ق). کتاب المکاسب (ج5). قم: مجمع الفکر الاسلامی.
شیخ انصاری، مرتضی بن محمدامین. (1428ق). فرائد الأصول (ج3). قم: مجمع الفکر الاسلامی.
صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر. (بی‌تا). جواهر الکلام (ط. القدیمة) (ج9 و 23). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
صدر، محمدباقر. (1417ق «الف»). بحوث فی علم الاصول (مقرّر سید محمود هاشمی شاهرودی) (ج5، چاپ سوم). قم: موسسه دائره المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت(علیهم السلام).
صدر، محمدباقر. (1417ق «ب»). بحوث فی علم الأصول (مقرّر: حسن عبد الساتر) (ج7، چاپ اول). بیروت: الدار الأسلامیّة.
طباطبایی کربلایی، علی بن محمد علی. (1404ق). ریاض المسائل (ج1). قم: مؤسسة آل البیت(علیهم السلام) لإحیاء التراث.
کاشف‌الغطاء، جعفر. (بی‌تا). کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغرّاء (ج7). قم: مکتب الإعلام الإسلامی.
کاشف‌الغطاء، عباس بن حسن. (1424ق). منهل الغمام فی شرح شرائع الإسلام (ج1). نجف اشرف: مؤسسة کاشف الغطاء العامة.
مدنی کاشانی، رضا. (1409ق). تعلیقة شریفة علی بحث الخیارات والشروط من کتاب المتاجر. قم: مکتبة آیة الله العظمی المدنی.
مروج جزایری، محمدجعفر. (1415ق). منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة (ج6، چاپ چهارم). قم: دار الکتاب.
موسوی خوانساری، احمد. (1355). جامع المدارک فی شرح المختصر النافع (ج3 و 5). تهران: مکتبة الصدوق.
نایینی، محمدحسین. (1373). منیة الطالب (ج2). تهران: المکتبة المحمدیة.
یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم .(1410ق). حاشیة المکاسب (ج2). قم: اسماعیلیان. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 170 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 145 |
||