آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,462 |
| تعداد مقالات | 35,184 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,996,288 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,253,364 |
چالش ناقض معرفتی و خاستگاه شکل‌گیری باورهای مهدوی در میان پیروان مدعیان مهدویت | ||
| جامعه مهدوی | ||
| دوره 5، شماره 2 (پیاپی10)، مهر 1403، صفحه 117-150 اصل مقاله (1.29 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jm.2025.70326.1102 | ||
| نویسندگان | ||
| مهرناز باشی زاده مقدم* 1؛ احمد کریمی2 | ||
| 1استادیار گروه علوم و معارف قرآن؛ دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی؛ دانشگاه قرآن و حدیث؛ قم | ||
| تاریخ دریافت: 01 آذر 1403، تاریخ بازنگری: 18 اسفند 1403، تاریخ پذیرش: 21 اسفند 1403 | ||
| چکیده | ||
| نشانه‌ها و علائم ظهور و نیز ویژگی‌های امام موعود که در روایات اسلامی آمده، به‌طور عمده راهی تلقی شده که به موجب آن، افراد مختلف بتوانند ادعای مدعیان را محک زنند. با این حال، مدعیان کم و بیش با اتکا به همین نشانه‌ها و تطبیق‌شان بر خود تلاش کرده‌اند تا ادعاهای خویش را برای پیروانشان باورپذیر کنند. عطف نظر به این مسئله که پیروان متمهدیان، با ناقض‌های معرفتی قابل توجه و پر‌تواتری روبه‌رو هستند، حجیت باورهای این گروه مورد خدشه جدی است. اما از سویی اصرار بر باورهای این پیروان در چنین شرایطی نشان میدهد که منشاء باور این پیروان، همراه با دلایل و قراین کافی نیست؛ زیرا با وجود تضعیف ادله و از دست رفتن پایگاه شواهد، تغییری در موضع معرفتی حاصل نمی‌شود. این پژوهش به روش توصیفی - تحلیلی و با مطالعۀ کتابخانه‌ای، درپی یافتن خاستگاه شکل‌گیری باورهای پیروان مدعیان مهدویت است. نتایج پژوهش نشان میدهد رذیلت‌های معرفتی و فقدان فضایل شناختی همچون خردورزی و استدلال صحیح، ژرف‌اندیشی، تواضع معرفتی، گشودگی نسبت به قراین جدید برای باورمندان به این‌گونه باورهای غیرپایه و متکی بر گواهی، موجب گردیده تا آنان مدعیات تجربه‌گران مهدوی را بپذیرند. درنتیجه از نقطه‌نظر معرفت‌شناختی، پیروان مدعیان مهدویت در صورت اصرار بر باورهای خود با وجود ناقض معرفتی، باید بتوانند از داشتن فضایل معرفتی کافی مطمئن شوند و در صورت غیاب یک یا چندین فضیلت معرفتی، و یا برخورداری از رذایل معرفتی، باور آنان غیرموجه و نامعقول است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ناقض معرفتی؛ تجربه‌های مهدوی؛ مدعیان مهدویت؛ رذیلت‌های معرفتی؛ پیروان متمهدیان. | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Contradictory Epistemological Challenge and the Origin of the Formation of Mahdavi Beliefs Among Followers of Claimants of Mahdaviat | ||
| نویسندگان [English] | ||
| مهرناز Bashizadeh Moghaddam1؛ Ahmad Karimi2 | ||
| 1Assistant Professor of Sciences and Knowledge of the Quran Dep Quran and Hadith University; Qom, Iran. | ||
| 2Associate Professor, Department of Philosophy of Religion, University of Quran and Hadith, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The signs and indicators of the reappearance of the Imam of the Future (Imam Mahdi), as well as the characteristics of the promised Imam mentioned in Islamic narrations, are primarily considered a way through which different individuals can assess the claims of the self-proclaimed Mahdi. However, claimants, to varying degrees, have attempted to convince their followers of their claims by relying on these very signs and aligning them with their own identities. Considering the fact that the followers of these claimants face significant and recurrent epistemological contradictions, the credibility of the beliefs of these groups is seriously questioned. On the other hand, the insistence on the beliefs of these followers in such conditions indicates that the origin of these beliefs is not supported by sufficient reasons and evidence, as despite the weakening of the arguments and the loss of the foundational evidence, no change in their epistemological stance occurs. This research, using a descriptive-analytical method and a library-based study, seeks to find the origins of the formation of beliefs among the followers of the claimants of Mahdaviat. The results show that the epistemological vices and the lack of cognitive virtues, such as reasoning, correct argumentation, deep thinking, epistemological humility, and openness to new evidence, have led these believers to accept the claims of the Mahdavi experiencers. Consequently, from an epistemological perspective, followers of the claimants of Mahdaviat, by insisting on their beliefs despite epistemological contradictions, must be confident in possessing adequate epistemological virtues. In the absence of one or more of these epistemological virtues, or in the presence of epistemological vices, their belief becomes unjustifiable and irrational. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Epistemological contradiction, Mahdavi experiences, Claimants of Mahdaviat, Epistemological vices, Followers of Mahdavi claimants. | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم
** نهج‌البلاغه
ابن‌بابویه، محمد بن علی. (1368). من لایحضرالفقیه (مترجم: محمد جواد غفاری؛ صدرالدین بلاغی). تهران: نشر صدوق.
ابن‌بابویه، محمد بن علی. (1363). کمال‌الدین و تمام النعمه (محقق: علی‌اکبر غفاری). قم : مؤسسه نشر اسلامی.
ابن‌بابویه، محمد بن علی. (1377). معانی الاخبار. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
باشی‌زاده مقدم، مهرناز؛ راد، علی؛ احمد، کریمی. (1401). تبیین انعطاف پذیری نورونی از نگرۀ تجویز قرآن به مناسک عبادی و بازتاب آن در اشتدادپذیری ایمان. فلسفه دین. 19: 2. تمیمى آمدى، عبد الواحد بن محمد. (1404ق). غرر الحکم و درر الکلم (محقق: سیدمهدى رجائى). تهران: دارالکتاب الاسلامی.
زمانی، محسن. (1391). آشنایی با معرفت‌شناسی. تهران: هرمس.
ابن شعبه حرانى، حسن بن على (1404 ق). تحف‌العقول (محقق و مصحح: على اکبر غفارى. قم: جامعه مدرسین.
پویمن، لوئیس پی. (1387). معرفت‌شناسی؛ مقدمه‌ای بر نظریۀ شناخت (محقق و مصحح: رضا محمدزاده). تهران: دانشگاه امام×.
پیترسن، کریستوفر؛ سلیگمن، مارتین. (1400). طبقه‌بندی توانمندی‌های منش و فضیلت‌های انسانی (مترجمان: محسن زندی، لیلا باقری، چاپ اول). تهران: رشد.
جدایی حاجی خواجه لو، حجت. (1398). «همایش پژوهشهای دینی، علوم اسلامی»، فقه و حقوق در ایران و جهان اسلام، دورۀ 2، صص 532 -550.
جدیدی نژاد، محمد‌رضا. (1422). معجم مصطلحات الرجال و الدرایة. قم: دارالحدیث.
جوادپور، غلا‌م‌حسین؛ جوادی، محسن. (1393). ارزیابی معرفتی باور در اندیشه فضیلت‌محورانه زگزبسکی و بررسی آن براساس حکمت متعالیه (پایان‌نامه دکتری، رشتۀ کلام گرایش فلسفه دین و مسائل جدید کلامی).
حجامی، حسین. (1395). شناخت، بررسی و نقد کلامی جریان‌های انحرافی مهدویت. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
دیویس، سی. اف. (1391). ارزش معرفت‌شناختی تجربۀ دینی (مترجم: علی شیروانی ؛ حسینعلی شیدان‌شید). قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
سادات منصوری، سیدمحمد. (1399). معرفت و ذهن؛ درآمدی بر معرفت‌شناسی و فلسفه ذهن (چاپ اول). تهران: ارجمند.
شمس، منصور. (1397). آشنایی با معرفت‌شناسی (چاپ اول). تهران: هرمس.
شهید ثانى، زین الدین بن على. (966). منیة‌المرید. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
صفری‌فروشانی، نعمت‌الله؛ عرفان، امیرحسین. (1393). «گونه‌شناسی مدعیان دروغین مهدویت»، مشرق موعود، شماره 30.
طوسی، محمدبن حسن. (1348). اختیار معرفة الرجال (رجال کشی). مشهد: دانشکده الاهیات. طوسی، محمدبن حسن. (1411). الغیبة. (محقق: عبادالله طهرانی و علی احمد ناصح، چاپ دوم). قم: مؤسسه المعارف الاسلامیه.
عبدالاحدی مقدم، علی اکبر؛ میرتبار، سیدمرتضی. (1399). «چرایی گرایش مردم به مدعیان دروغین مهدویت و راهکارهای رویارویی با آن»، مطالعات معنوی، شماره 29.
عبداللهی، عبدالکریم. (1371). اندیشه و مبنای مبارزات روحانیت شیعه. تهران: نشر نیک.
عرفان، امیرحسین. (1388). «بازخوانی عوامل پیدایش مدعیان دروغین مهدویت و گرایش مردم به آنان»، فصلنامه موعود، شماره 5.
عرفان، امیرحسین. (1394). «شاخصه‌شناسی مواجهه ائمه^ با مدعیان دروغین مهدویت»، انتظار موعود، شماره 50.
عسگرزاده مزرعه، اکرم؛ پیکانی، جلال. (1395). «عناصر معرفتی فضیلت‌محور در بحث اتحاد عالم و معلوم ملاصدرا». اسفار، سال دوم، ش 3، صص 34-38.
کلینی، محمد. (1362). کافی. (محقق و مصحح:علی‌اکبر، غفارى و محمد، آخوندی). تهران: دارالکتب الاسلامیه.
کوچک‌زاده، عبدالله. (1387). حوزه‌های علمیه و مبارزه با انحرافات. تهران: نشر مهر.
مدرسی چهاردهی، مرتضی. (1345). شیخی‌گری، بابی‌گری. تهران: فروغی.
مجلسی، محمدباقر. (1403). بحارالانوار (محقق: محمدباقر بهبودی). بیروت: داراحیاءالتراث العربی.
میراحمدی، صادق؛ دهباشی، مهدی. (1394). «بررسی تفکیک فضایل به دو قسم اخلاقی و عقلانی از نگاه فضیلت‌گرا زاگزبسکی». پژوهشهای اخلاقی، سال ششم.، ش1، صص 63-76. نعمانی، محمد بن ابراهیم. (1422). الغیبة. قم: منشورات انوارالهدی.
همت‌زاده، حسین؛ خزاعی، زهرا؛ جوادی، محسن. (1397). «فضایل معرفتی، شرط لازم حقیقت‌‌جویی و سازنده هویت عقلی». الهیات تطبیقی، سال نهم، ش19، صص 123-146. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 62 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 43 |
||