آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,513 |
| تعداد مقالات | 35,681 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,942,538 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,737,214 |
استخراج مبانی علوم انسانی قرآن‌بنیان مبتنی بر تحلیل معنای ساختاری قضای تکوینی الهی | ||
| پژوهش های قرآنی | ||
| مقاله 4، دوره 29، شماره 113، بهمن 1403، صفحه 65-88 اصل مقاله (534.25 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jqr.2024.68375.3938 | ||
| نویسندگان | ||
| معصومه قنبرپور* 1؛ محمد عترت دوست2 | ||
| 1استادیار گروه علوم قرآن، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، خوی، ایران | ||
| 2دانشیار گروه الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 28 دی 1402، تاریخ بازنگری: 06 فروردین 1403، تاریخ پذیرش: 27 فروردین 1403 | ||
| چکیده | ||
| علوم انسانی با اندیشه و فکر انسان سروکار دارد و هدف غایی آن، تکامل معنوی و روحی اوست که از این نظر، با هدف انبیا و تعالیم آنها در ارتباط است. قرآن به‌عنوان معجزه پیامبر اسلام (ص)، در اسلامی سازی علوم انسانی، اصلاح سبک زندگی انسان‌ها و جامعه نخبگانی اثر بنیادینی دارد. از راهکارهای ایجاد تحول در علوم انسانی ـ اسلامی و دستیابی به دانش‌های جدید، شناسایی و بومی‌سازی روش‌های تحقیق میان‌رشته‌ای و تنقیح یا ترکیب آنها جهت تدبر و فهم چندجانبه نصوص دینی و کارآمد کردن آنهاست. با استفاده از روش‌های تحقیق میان‌رشته‌ای می‌توان به کشف و شناسایی آیات مرتبط با موضوعات مستحدثه پرداخت و پاسخ‌های منطقی و مناسب به شبهات جدید هر عصر ارائه نمود. مسأله قضای تکوینی و ارتباط آن با جبر الهی، یکی از موضوعات چالشی میان اندیشمندان علوم اسلامی است؛ به‌گونه‌ای که همواره طرفداران جبر برای اثبات نظریه خویش به آنها استمداد جسته و در مقابل، گروه دیگر سعی در تأویل آیات قضای تکوینی در قرآن کریم دارند. در این مقاله تلاش شده با رویکرد میان‌رشته‌ای و با استفاده از روش‌های تحقیق «معناشناسی ساختاری» و «تحلیل محتوای کیفی»، در ابتدا شبکه معنایی مفهوم «قضای تکوینی» در قرآن کریم شناسایی شده، سپس با تحلیل کیفی مضامین آنها، مؤلفه‌های بنیادین آن را استخراج نماییم. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که اولاً آیات قضای تکوینی با هدف تبیین مالکیت و قدرت مطلق خداوند بیان شده‌اند، ثانیاً مضامین اصلی آن بر مبحث حیات‌وممات مخلوقات متمرکز گشته‌اند، ثالثاً این مفهوم نمی‌تواند بیانگر جبر الهی در امر هدایت و ضلالت انسان‌ها باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن کریم؛ قضای تکوینی؛ جبر الهی؛ معناشناسی ساختاری؛ تحلیل محتوای کیفی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Extracting the Principles of the Qur'an-Based Humanities Based on the Analysis of the Structural Meaning of the Divine Creational Preordainment (Qaḍā) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Masoumeh Ghanbarpour1؛ Mohammad Etratdoust2 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Qur'anic Sciences, University of Sciences and Knowledge of the Holy, Khoy, Iran | ||
| 2Associate Professor, Department of Theology and Islamic Studies, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Humanities deal with human ideas and thoughts, and its ultimate goal is his spiritual and mental development, which in this sense is related to the goal of the prophets and their teachings. The Qur'an, as a miracle of the Prophet of Islam (S.A.W.), has a fundamental effect on the Islamization of humanities, reforming the lifestyle of humans and elite society. One of the strategies for developing the Islamic humanities and achieving new knowledge is to identify and localize interdisciplinary research methods and refine or combine them to contemplate and understand religious texts in a multifaceted way and efficiently. By using interdisciplinary research methods, it is possible to discover and identify verses related to the newly-emerged queries and provide logical and appropriate answers to new doubts of each era. The issue of creational preordainment and its relationship with Divine predestination is one of the challenging topics among Islamic scholars, in such a way that proponents of predestination always seek assistance from them to prove their theory, while in contrast another group tries to interpret the verses of creational preordainment in the Holy Qur'an. In this article, an attempt has been made with an interdisciplinary approach and using the research methods of "structural semantics" and "qualitative content analysis", to first identify the semantic network of the concept of "creational preordainment" in the Holy Qur'an, and then to extract its fundamental components by qualitatively analyzing their contents. The results of the research show that, firstly, the verses of the creational preordainment are stated with the aim of explaining the sovereignty and absolute power of God, secondly, its main themes are focused on the issue of life and death of creatures, and thirdly, this concept cannot express divine predestination in the matter of guiding and misguiding humans. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| The Holy Qur'an, creational preordainment, Divine predestination, structural semantics, qualitative content analysis | ||
| مراجع | ||
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 142 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 116 |
||