آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,462 |
| تعداد مقالات | 35,184 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,995,846 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,253,263 |
اصول و شاخصه‌های قرآنی حاکم بر علوم با رویکرد مرجعیت علمی قرآن کریم | ||
| مجله حکمرانی اسلامی | ||
| دوره 1، شماره 1، فروردین 1404، صفحه 98-135 اصل مقاله (2.03 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jislamicgo.2025.71199.1015 | ||
| نویسنده | ||
| مرتضی غرسبان* | ||
| محقق رسمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 05 اسفند 1403، تاریخ بازنگری: 14 اردیبهشت 1404، تاریخ پذیرش: 26 اسفند 1403 | ||
| چکیده | ||
| مرجعیت علمی قرآن کریم به معنای اثرگذاری معنادار و روشمند قرآن کریم بر دانش‌های ساخت‌یافته‌ی بشری، در پی حضور اثربخش قرآن کریم در کنار سایر منابع معرفتی در عرصه‌ی علوم و دانش‌های گوناگون می‌باشد. امروزه، بحث حکمرانی، یکی از مباحث مهم و رایج در سطح مدیران و مراکز و مجامع علمی بوده و رابطه‌ی قرآن با حکمرانی، که از آن به «حکمرانی قرآنی» نیز تعبیر می‌گردد، یکی از مباحث قابل طرح و بحث در این حوزه است. براین‌اساس، این پژوهش با عنوان «اصول و شاخصه‌های قرآنی حاکم بر علوم با رویکرد مرجعیت علمی قرآن کریم» در پی تبیین ابعاد حکمرانی قرآن بر علوم با رویکرد مرجعیت علمی قرآن کریم است. بر اساس یافته‌های این پژوهش، در تبیین اصول و شاخصه‌های قرآنی حاکم بر علوم، می‌توان عرصه‌های حکمرانی قرآن بر علوم را سه عرصه‌ی علوم اسلامی، علوم انسانی و علوم طبیعی دانست؛ همچنین قلمرو حکمرانی قرآن بر علوم در دو سطح فراعلم و درون‌علم، قابل بررسی است. شاخصه‌های حکمرانی قرآن بر علوم عبارتند از: اصالت، محوریت و معیار بودن، اولویت و اولیت، و همچنین استقلال منبعیت قرآن. در نتیجه‌ی حکمرانی قرآن بر علوم، اصول قرآنی بر علوم و دانش‌های بشری حاکم می‌گردد. این تحقیق با جست‌وجو در آیات قرآن به روش توصیفی-تحلیلی، به ابعاد مختلف حکمرانی قرآن بر علوم با رویکرد مرجعیت علمی قرآن کریم پرداخته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن؛ علم؛ مرجعیت علمی قرآن؛ حکمرانی؛ حکمرانی قرآنی. | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Quranic Principles and Criteria Governing Sciences with an Approach to the Scientific Authority of the Holy Quran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Morteza Gharasban | ||
| Researcher, Islamic Sciences and Culture Academy, Qom, Iran. Mgh1534@gmail.com. | ||
| چکیده [English] | ||
| The scientific authority of the Holy Quran refers to its meaningful and systematic influence on structured human knowledge, aiming for the Quran’s effective presence alongside other epistemic sources in various fields of science. Today, governance is one of the significant and prevalent discussions among managers, academic centers, and scholarly circles. The relationship between the Quran and governance, referred to as "Quranic governance," is a subject worth exploring in this context. Accordingly, this research, titled “the Quranic Principles and Criteria Governing Sciences with an Approach to the Scientific Authority of the Holy Quran”, seeks to explain the dimensions of the Quran’s governance over sciences through the lens of its scientific authority. The findings indicate that the Quran governs sciences in three domains: Islamic sciences, humanities, and natural sciences. Additionally, the scope of the Quran’s governance over sciences can be examined at two levels: meta-scientific and intra-scientific. The key criteria of Quranic governance over sciences include authenticity, centrality and standard-setting, prioritization, and the independent authority of the Quran as a source. As a result of this governance, Quranic principles become dominant over human knowledge and sciences. Through a descriptive-analytical method, this study explores various aspects of the Quran’s governance over sciences, emphasizing its scientific authority by analyzing Quranic verses. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| The Holy Quran, Science, Scientific Authority of The Quran, Governance, Quranic Governance. | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن کریم.
** نهج البلاغه.
ابن فارس، احمد. (1404ق). معجم مقاییس اللغة. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
ابن منظور، محمدبن مکرم. (1414ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
اسعدی، علیرضا. (1401). مرجعیت علمی قرآن کریم و نقش آن در راهبری فلسفه اسلامی. معرفت، 31(6)، صص9-18.
حجازی‌فر، سعید. (1402). چیستی و نقش آفرینان حکمرانی اسلامی بر اساس فرمایشات امام علی×. مدیریت اسلامی، 31(2)، صص 87-128.
خداپرستی، فرج‌الله. (1385). فرهنگ معارف (انگلیسی_فارسی) (چاپ اوّل). تهران: نشر فرهنگ معاصر.
خرمشاهی، بهاء الدین. (1380). ذهن و زبان حافظ (چاپ هفتم). تهران: انتشارات ناهید.
خمینی، روح الله. (1391). شرح حدیث «جنود عقل و جهل». تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی&.
دهخدا، علی‌اکبر. (1377). لغتنامه (چاپ دوم). تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (۱۴۱۲ق). مفردات ألفاظ القرآن (چاپ اوّل). بیروت: دارالقلم.
رضایی اصفهانی، محمدعلی. (1396). مرجعیت علمی قرآن. مجموع آثار کنگره بین‌المللی قرآن و علوم انسانی (ج1). قم: مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی.
رضایی اصفهانی، محمدعلی. (1392). منطق تفسیر قرآن (ج5، قرآن و علوم طبیعی و انسانی). قم: مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی.
زرقانی، محمد عبدالعظیم. (بی‌تا). مناهل العرفان فی علوم القرآن. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1399). تفسیر المیزان (مترجم: سید محمد باقر موسوی همدانی). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طوسی، محمد بن حسن. (بی‌تا). التبیان (چاپ اول). قم: انتشارات آل البیت^.
طوسی، محمدرضا؛ عالمی، عبدالرّؤوف. (1396). رابطه مرجعیت علمی قرآن با جهانی، جاودانگی و جامعیت قرآن کریم. مجموعه آثار کنگره بین‌المللی قرآن و علوم انسانی. قم: مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی.
عالی، محمدباقر؛ غضنفری، مهدی؛ پورصادق، ناصر و پورعزت، علی اصغر. (1403). تعریف حکمرانی (فراترکیب چیستی حکمرانی). حکمرانی متعالی، 5(3)، صص63-89.
عظیمی، محمدشریفه. (1396). چیستی و چگونگی مرجعیت قرآن در علوم انسانی. مجموعه آثار کنگره بین‌المللی قرآن و علوم انسانی. قم: مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی.
غرسبان، مرتضی. (1399). مرجعیت علمی قرآن از دیدگاه دکتر گلشنی. مطالعات علوم قرآن، 2(3)، صص 88-116.
فاکر میبدی، محمد؛ رفیعی، محمدحسین. (1398). مرجعیت علمی قرآن از نگاه علامه طباطبائی. مطالعات علوم قرآن، 1(1)، صص8-37.
فخر رازی، محمد بن عمر. (1379). مفاتیح الغیب (مترجم: علی اصغر حلبی، چاپ پنجم). تهران: انتشارات اساطیر.
فیومی، احمد بن محمد. (1414ق). المصباح المنیر فى غریب الشرح الکبیر للرافعى. قم: دارالهجرة.
قاسمی، محمدعلی. (1400). مرجعیت علمی قرآن کریم در علوم سیاسی براساس لایه‌های وجودی انسان. دین و دنیای معاصر، 8(1)، صص 95-118.
لک‌زایی، نجف؛ اکبری معلم، علی و حدادی، محسن. (1403). موضوع‌شناسی فقهی حکمرانی دینی. دین و قانون، 12(1)، صص51-78.
محمودی، ابوالقاسم؛ جراسیمی، داوود و حبیبی، علی. (1400). نقش مشارکت مردم در تحول حکمرانی. حکمرانی متعالی، 1(4)، صص 31-46.
مصطفوی، حسن. (۱۴۳۰ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم (چاپ سوّم). بیروت: دارالکتب العلمیّة.
مصطفوی، حسن. (1402ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم (چاپ اوّل). مرکز الکتاب للترجمه و النشر.
مطهری، مرتضی. (1395). مجموعه آثار استاد مطهری. قم: صدرا.
معین، محمد. (1371). فرهنگ فارسی (چاپ هجدهم). تهران: امیرکبیر.
منشور مرجعیت علمی قرآن:
http://qsa.isca.ac.ir/fa/Article/Detail/24434/ | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 29 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 24 |
||