
تعداد نشریات | 54 |
تعداد شمارهها | 2,446 |
تعداد مقالات | 34,905 |
تعداد مشاهده مقاله | 13,860,018 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,184,918 |
تبیین و تحلیل حکمرانی خیر و حکمرانی شرّ | ||
مجله حکمرانی اسلامی | ||
دوره 1، شماره 1، فروردین 1404، صفحه 308-340 اصل مقاله (1.64 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jislamicgo.2025.71125.1013 | ||
نویسنده | ||
ذوالفقار ناصری* | ||
محقق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم. ایران. | ||
تاریخ دریافت: 28 بهمن 1403، تاریخ بازنگری: 11 اسفند 1403، تاریخ پذیرش: 26 اسفند 1403 | ||
چکیده | ||
امروزه مسئله حکمرانی از مسائل مطرح در عرصهی جهانی است و در جامعهی علمی ما نیز بهتازگی اقبال گستردهای بدان شده است. این مسئله در حوزههای مختلفی پیگیری و تحقیق میشود که حوزهی مدیریت دولتی، سیاستگذاری، اقتصاد، جغرافیا، علوم سیاسی، برنامهریزی و... از جملهی آنها است؛ ولی به نظر میرسد میبایست این موضوع را قبل از هر تحقیق دیگر با رویکردی بنیادین بررسی کرد و آن پرداختن به مسئلهی حکمرانی از منظر الهیاتی است. از منظر الهیات حکمرانی، مسئلهی حکمرانی را میتوان به حکمرانی حق و حکمرانی باطل یا حکمرانی خیر و حکمرانی شرّ دستهبندی کرد؛ بنابراین، مسئلهی پژوهش این است که مؤلفههای حکمرانی خیر در تقابل با حکمرانی شرّ چیست و شرایط تحقق هر کدام در هر عصری چگونه است؟ از این منظر در این مقاله تلاش شده است به روش تحلیل مفهومی، با تعریف حق و باطل و تعریف جنود حق و جنود جهل، تقابل جبههی حق و جبهی باطل در تاریخ بشر و تاریخ ادیان الهی بهویژه با نگاه قرآنی و از منظر حکمرانی بررسی گردد و از این منظر ویژگیها و شرایط حکمرانی خیر (جنود عقل) و در مقابل، ویژگیها و شرایط حکمرانی شرّ (جنود جهل) تبیین گردد و انحای فعالیت جنود عقل بهعنوان کارگزاران حکمرانی خیر و در مقابل انحای فعالیت جنود جهل بهعنوان کارگزاران حکمرانی شرّ نشان داده شود. نتیجه اینکه مطابق سنت الهی، تقابل حکمرانی خیر و حکمرانی شرّ با کارگزاری جنود عقل و جنود جهل، همواره در طول تاریخ جریان داشته است و در این میان، گاهی برتری با حکمرانی خیر و گاهی نیز پیروزی با حکمرانی شرّ بوده است؛ ولی با توجه به سنت الهی و آیات قرآنی، پیروزی نهایی با حکمرانی خیر بر عالم خواهد بود. | ||
کلیدواژهها | ||
حکمرانی؛ حق و باطل؛ جنود عقل و جهل؛ حکمرانی خیر و حکمرانی شرّ. | ||
عنوان مقاله [English] | ||
An Explanation and Analysis of Good Governance and Evil Governance | ||
نویسندگان [English] | ||
Zolfaghar Naseri | ||
Researcher, Islamic Sciences and Culture Academy, Qom, Iran. znsadr@gmail.com. | ||
چکیده [English] | ||
Today, governance is a significant issue in global discourse, and it has recently gained widespread attention in our scientific community. This issue is explored and researched across various domains, including public administration, policymaking, economics, geography, political science, and planning. However, it appears that before conducting research in these fields, a fundamental approach should be taken, focusing on governance from a theological perspective. From the standpoint of theological governance, governance can be categorized into just governance and unjust governance or good governance and evil governance. Accordingly, the research question is: What are the components of good governance in contrast to evil governance, and what are the conditions for their realization in different eras? From this perspective, the present article employs conceptual analysis to define truth and falsehood and to explore the opposing forces of truth and ignorance in human history and the history of divine religions, particularly through a Quranic lens. The study examines the characteristics and conditions of good governance (the forces of intellect) and, in contrast, the characteristics and conditions of evil governance (the forces of ignorance). It also illustrates the ways in which the forces of intellect function as agents of good governance and, conversely, how the forces of ignorance operate as agents of evil governance. The findings indicate that, according to divine tradition, the struggle between good governance and evil governance, mediated by the forces of intellect and the forces of ignorance, has been a continuous phenomenon throughout history. At times, good governance has prevailed, while at other times, evil governance has gained the upper hand. However, based on divine tradition and Quranic verses, the ultimate victory will belong to good governance on a universal scale. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Governance, Truth and Falsehood, Forces of Intellect and Ignorance, Good Governance, Evil Governance. | ||
مراجع | ||
* قرآن کریم.
** نهج البلاغه.
ابن ابی الحدید، عبد الحمید بن هبه الله. (1394). شرح نهج البلاغه (ج20، چاپ اول). تهران: کتاب نیستان.
ابنسینا، حسین بن عبدالله. (1388). الهیات شفا (مترجم: دادجو). تهران: انتشارات امیرکبیر.
ابن منظور، محمدبن مکرم. (1414ق). لسان العرب (ج6و12). بیروت: دار صادر.
بور، مارک. (1397). حکمرانی: مقدمهای بسیار کوتاه (مترجم: عرفان مصلح و زهره کریمیان). تهران: نشر کرگدن.
تمیمیآمدی، عبدالواحد بن محمد. (1410ق). غررالحکم و دررالکلم (محقق: سیدمهدی رجایی). قم: دار الکتب الاسلامی.
حاجسیدجوادی احمد و همکاران. (1384). دایرة المعارف تشیع (ج11). تهران: انتشارات حکمت.
خمینی، روحالله. (1392«الف»). شرح چهل حدیث: اربعین حدیث (چاپ پنجاه و هفتم). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
خمینی، روحالله. (1392«ب»). شرح حدیث جنود عقل و جهل (چاپ پانزدهم). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
رازی، ابنمسکویه. (۱۴۳۷ق). تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق (محقق: سید حسین مؤمنی). قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (۱۴۱۲ق). مفردات ألفاظ القرآن (چاپ اوّل). بیروت: دارالقلم.
رزمی، محمدجواد و سمیه صدیقی. (1391). «الزامات تحقق حکمرانی خوب برای دستیابی به توسعه انسانی»، در: چهارمین همایش ملی اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر.
طریحی، فخرالدین. (1375). مجمع البحرین (ج5، محقق: احمد حسینی اشکوری). قم: مرتضوی.
طوسی، محمدبن حسن. (1365). تهذیب الأحکام فی شرح المقنعة للشیخ مفید (ج6). تهران: دار الکتب الإسلامیة.
قرائتی، محسن. (1383). تفسیر نور (ج1، چاپ یازدهم). تهران: مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن.
قلیپور، رحمتالله. (1383). نقش دولت در حکمرانی خوب. رساله دکتری. دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده مدیریت و حسابداری.
کلینی، محمد بن یعقوب. (۱۳۶۳). الکافی (ج1). تهران: دار الکتب الاسلامیه.
مجلسی، محمدباقر. (۱۳۶۳-۱۳۶۹). مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول (ج2، مصحح: سید هاشم رسولی). تهران: دار الکتب الاسلامیه.
ناظمی اردکانی، محمد. (1387). حکمرانی خوب با رویکرد اسلامی. علوم انسانی، 18(3)، صص107- 128.
نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد. (۱۴۱۳ق). اخلاق ناصری. تهران: علمیه اسلامیه.
وبگاه مدرسه عالی حکمرانی شهید بهشتی، تعاریف و مفاهیم حکمرانی، به آدرس:
https://governanceschool.ir/fa/page/576. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 21 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3 |