آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,473 |
| تعداد مقالات | 35,286 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,156,121 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,351,469 |
بررسی و نقد گزارش‌های جدا‌شدن و پیوستن افراد به امام حسین در شب عاشورا | ||
| تاریخ اسلام | ||
| دوره 25، شماره 4 - شماره پیاپی 100، دی 1403، صفحه 7-36 اصل مقاله (834.96 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/hiq.2023.61679.2196 | ||
| نویسنده | ||
| سید محمد رضا حسینی* | ||
| هیأت علمی | ||
| تاریخ دریافت: 01 شهریور 1400، تاریخ بازنگری: 28 دی 1400، تاریخ پذیرش: 20 بهمن 1400 | ||
| چکیده | ||
| 1. دانشیار دانشگاه پیام نور تاریخ و تمدن ملل اسلامی، قم، ایران. رایانامه: Mreza_hoseini@pnu.ac.ir بررسی و نقد گزارش‌های جدا‌شدن و پیوستن افراد به امام حسین7 در شب عاشورا سید محمد‌رضا حسینی1 چکیده: || سال بیست و پنجم، شماره صدم، دی 140۳ واقعه عاشورا، یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین وقایع تاریخ اسلام به شمار می‌رود. با وجود کوشش‌های پُرشمار عاشوراپژوهان، ابعاد متعدد این واقعه، ازجمله حوادث و وقایع شب عاشورا، همچنان با ابهام همراه است. موضوع جداشدگان از سپاه امام حسین7 در شب عاشورا و نیز پیوستگان افرادی به ایشان در آخرین لحظات پیش از واقعه، محور پژوهش حاضر است که با روش وصفی و تحلیلی بدان پرداخته شده است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد گزارش‌های تاریخی مربوط به جدایی برخی یاران امام7 در منزل «زباله» بوده است، نه شب عاشورا. بنا بر گزارش‌ها و روایت‌های موثق می‌توان گفت: همراهان آن حضرت، با وجود همه خطرات، در شب واقعه باقی ماندند و در روز عاشورا در رکاب آن حضرت به شهادت رسیدند. همچنین، گزارش‌های تاریخی نشان می‌دهد که به‌رغم اختلاف‌نظرهای موجود، در شب عاشورا افرادی نیز از کوفه یا از لشکرگاه عمر‌بن‌سعد به امام7 پیوستند و در رکاب ایشان به شهادت رسیدند | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امام حسین؛ عاشورا؛ اصحاب حسین؛ زُباله؛ کوفه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Review and Criticism of Reports of Individuals Leaving and Joining Imam Hossein (PBUH) on the Night of Ashura | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Seyed Mohamad Reza Hoseini | ||
| چکیده [English] | ||
| The tragedic event of Ashura is considered as one of the most important and influential events in the Islamic history. Despite the numerous efforts of Ashura scholars, many aspects of this event, including the incidents of the night of Ashura, are still shrouded in ambiguity. The issue of those who left the army of Imam Hossein (PBUH) on the night of Ashura, as well as those who joined them in the last moments, is the focus of the present study. The findings of the study clarify that the separatiin of Imam's companions was in Zobalah's house not on the night of Ashura. According to the reliable reports and narrations, it can be concluded that the companions of Imam, despite all the dangers, remained before Imam and were martyred on the day of event. Moreover, the historical reports illustrate that despite the existing difference of opinions on the night of Ashura, people from Kufa or from the army of Umar ibn Sa'd also joined Imam and were martyred. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Imam Hossein (PBUH), Ashura, companions of Hossein, Zobalah, Kufa | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابن‌اثیر، عزالدین، 1372ش، الکامل فی التاریخ، ترجمه: محمدحسین روحانی، چاپ اوّل، تهران: نشر اساطیر.
ابن‌اعثم، ابومحمد، 1412ق، الفتوح، جلد چهارم، بیروت: دار الفکر.
ابن‌‌سعد، کاتب واقدی، 1375ش، طبقات الکبری، ترجمه: مهدوی دامغانی، تهران: انتشارات فرهنگ و اندیشه.
ابن‌شهرآشوب، محمد‌بن‌علی، بی‌تا، معالم العلماء، قم: بی‌نا.
ابن‌شهرآشوب، محمد‌بن‌علی، بی‌تا، مناقب آل ابی‌طالب، مصحح: رسولی محلاتی، تهران: مؤسسه انتشارات علامه.
ابن‌طاووس، علی‌بن‌موسی، 1348ش، اللهوف علی قتلی الطفوف، ترجمه: احمد فهری زنجانی، چاپ اوّل، قم: انتشارات جهان.
ابن‌عبدربه، الأندلسی، بی‌تا، العقد الفرید، بیروت: مکتبة الهلال.
ابن‌عساکر، علی‌بن‌حسن، 1415ق، تاریخ مدینة دمشق، بیروت: دار الفکر.
ابن‌قتیبه دینوری، عبدالله‌بن‌مسلم، 1388ش، الامامة والسیاسة، قاهره: شرکة مکتبة مصطفی البابی الحلبی وأولاده، الطبعة الأخیرة.
ابن‌کثیر، اسماعیل‌بن‌عمر، 1408ق، البدایة والنهایة، تحقیق: علی شیری، بیروت: دار احیاء التراث العربیة.
ابن‌‌نما حلی، جعفر‌بن‌محمد، 1406ق، مثیر الأحزان ومنیر سبل الأشجان، قم: مدرسة الإمام المهدی.
ابوالفرج اصفهانی، علی‌بن‌الحسین، 1414ق، مقاتل الطالبیین، قم: الشریف الرضی.
ابی‌‌مخنف، 1370ش، مقتل الحسین، ترجمه: محمدباقر و محمدصادق انصاری، ایران: مؤسسه مطبوعاتی دار الکتاب.
ابی‌‌مخنف، 1431ق، وقعة طف، قم: مجمع جهانی اهل‌بیت7.
اردبیلی، محمد‌بن‌علی، 1403ق، جامع الرواة وإزاحة الاشتباهات عن الطرق والأسناد، بیروت: بی‌نا.
استرآبادی، میرزا محمد‌بن‌علی، 1422ق، منهج المقال فی تحقیق أحوال الرجال، قم: مؤسسة آل‌البیت.
آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، 1403ق، الذریعة إلی تصانیف الشیعة، بیروت: دار الأضواء.
الامام ابی‌محمدالحسن‌بن‌علی العسکری، 1384ش، التفسیر، تحقیق الشیخ محمد الصالحی اندیمشکی، قم: منشورات ذوی القربی، 1384ش.
امین، محسن، 1403ق، اعیان الشیعة، بیروت: دار التعارف.
بلاذری، 1397ق، انساب الأشراف، تحقیق: محمدباقر محمودی، چاپ اوّل، بیروت: دار التعارف للمطبوعات.
بلاغی، محمدجواد، بی‌تا، تفسیر آلاءالرحمن فی تفسیرالقرآن، قم: مکتبة الوجدانی.
بهبهانی، محمدباقر‌بن‌عبدالکریم، 1409ق، الدمعة الساکبة فی احوال النبی والعترة الطاهرة، بیروت: مؤسسة اعلمی للمطبوعات.
پیشوایی، مهدی، 1384ش، سیره پیشوایان، قم: مؤسسه امام صادق(علیه‌السلام).
جعفری، سید حسین محمد، 1392ش، تشیع در مسیر تاریخ، مترجم: آیت الهی، تهران: انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
حائری مازندرانی، ملا مهدی، 1392ش، معالی السبطین، ترجمه: رضا کوشاری، چاپ پنجم، تهران: بی‌نا.
حسن‌زاده آملی، حسن، 1375ش، هزار و یک کلمه، قم: بوستان کتاب.
حسینی تهرانی، سید محمدحسین، 1426ق، امام‌شناسی، مشهد: علامه طباطبایی.
خوارزمی، حسین، 1367ق، مقتل الحسین، کوشش: الشیخ محمد السماوی، نجف: مطبعة الزهراء.
خویی، سید ابوالقاسم، 1410ق، معجم رجال الحدیث، الطبعة الرابعة، قم: مرکز نشر آثار شیعه.
ذهبی، محمد‌بن‌احمد، 1392ق، میزان الإعتدال فی نقد الرجال، الطبعة الأولی، بیروت: دار المعرفة.
سماوی، محمد‌بن‌طاهر‌بن‌حبیب، بی‌تا، أبصار العین فی أنصار الحسین، قم: بصیرتی.
شمس‌الدین، محمدمهدی، 1364ش، أنصار الحسین، تهران: انتشارات امیرکبیر.
شهید ثانی، زین‌الدین‌بن‌علی، 1409ق، منیة المرید فی أدَب المُفید وَالمُسْتَفید، تحقیق: رضا مختاری، قم: مکتب الإعلام الإسلامی.
شهید ثانی، زین‌الدین‌بن‌علی، بی‌تا، منیة المرید، انتشارات علمیه اسلامیه، تهران: بی تا.
شوشتری، محمدتقی، 1401ق، قاموس الرجال، قم: موسسة النشر الاسلامی، 1401 ق.
شیخ حر عاملی، محمد‌بن‌حسن، 1414ق، وسائل‌الشیعة، ایران، قم: آل‌البیت، ۱41۴ق.
شیخ صدوق (محمد‌بن‌علی)، 1363ش، الامالی، تهران: کتابخانه اسلامیه.
شیخ صدوق (محمد‌بن‌علی)، 1398ق، توحید، قم: منشورات جامع المدرسین فی الحوظة العلمیة فی قم المقدسة.
شیخ صدوق (محمد‌بن‌علی)، 1413ق، من لایحضره الفقیه، مصحح: علی‌اکبر غفاری، چاپ دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
شیخ مفید (محمد‌بن‌محمد‌بن‌نُعمان)، بی‌تا، الإرشاد، قم: مؤسسة آل‌البیت لإحیاء التراث.
صالحی حاجی‌آبادی، ابراهیم، 1398ش، طعنه رقیب یا خطای تاریخ، تهران: نشر نگاه معاصر.
طباطبایی، عبدالعزیز، 1417ق، أهل البیت فی المکتبة العربیة، قم: آل البیت.
طبرسی، احمدبن‌علی، 1424ق، احتجاج، تهران: انتشارات اسوه.
طبرسی، فضل‌بن‌حسن، 1376ش، إعلام الوری بأعلام الهدی، قم: مؤسسة آل البیت لإحیاء التراث.
طبری، محمد‌بن‌جریر، 1352ش، تاریخ الأمم والملوک، ترجمه: ابوالقاسم پاینده، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
علامه حلی، بی‌تا، خلاصة الأقوال فی معرفت الرجال، چاپ اوّل، بی‌جا: مؤسسة نشر القاهرة.
غیاث‌الدین‌بن‌همام‌الدین حسینی، 1362ش، حبیب السیر فی أخبار أفراد البشر، معروف به خواندمیر، تهران: خیام.
فاضل دربندی، شیروانی حایری، 1415ق، اکسیر العبادات فی اسرار الشهادات، منامه: شرکة المصطفی للخدمات الثقافیة.
فتال نیشابوری، محمد‌بن‌حسن، 1366ش، روضة الواعظین، ترجمه: مهدوی دامغانی، تهران: نشر نی.
فیض کاشانی، ملامحسن، 1415ق، تفسیر صافی، تهران: مکتبة الصدر.
قاضی طباطبائی، سید محمدعلی، 1383ش، تحقیق درباره اوّل اربعین حضرت سیدالشهدا، تهران: وزارت ارشاد.
قهپایی، عنایة‌الله، 1364ش، مجمع الرجال، محقق: ضیاءالدین علامه، قم: اسماعیلیان.
گروهی از تاریخ‌پژوهان، 1389ش، مقتل جامع سیدالشهدا، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
گروهی از نویسندگان، 1360ش، دائرة المعارف تشیع، تهران: بنیاد اسلامی طاهر.
مامقانی، عبداللّه، 1352ق، تنقیح المقال فی علم الرجال، نجف: مرتضویه.
مجلسی، محمدباقر، 1403ق، بحار الأنوار، بیروت: مؤسسة الوفاء.
مجلسی، محمدتقی، 1406ق، روضة المتقین، قم: مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور.
مسکویه، ابوعلی، 1390ش، تجارب الأمم، ترجمه: ابوالقاسم امامی، چاپ اوّل، تهران: انتشارات سروش.
مُقرَّم، سید عبدالرزاق، بی‌تا، مقتل الحسین، بیروت: دار الکتاب.
ملبوبی، باقر، 1341ش، الوقایع والحوادث، ایران: دار العلم.
نوری، میرزا حسین، 1408ق، مستدرک الواسائل، بیروت: مؤسسة آل البیت لإحیاء التراث.
یعقوبی، احمد‌بن‌ابی‌یعقوب، 1371ش، تاریخ یعقوبی، ترجمه: آیتی، چاپ ششم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 152 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 108 |
||