آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,446 |
| تعداد مقالات | 34,905 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,855,006 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,180,311 |
چالش اهل قلم و اهل شمشیر در تواریخ محلی عهد ایلخانان | ||
| تاریخ اسلام | ||
| دوره 25، شماره 4 - شماره پیاپی 100، دی 1403، صفحه 169-196 اصل مقاله (762.28 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/hiq.2023.61295.2187 | ||
| نویسندگان | ||
| علی کرم طاهریان قلندر* 1؛ سید ابوالفضل رضوی2 | ||
| 1دانشگاه مذاهب | ||
| 2هیات علمی دانشگاه خوارزمی | ||
| تاریخ دریافت: 08 تیر 1400، تاریخ بازنگری: 19 آذر 1400، تاریخ پذیرش: 12 دی 1400 | ||
| چکیده | ||
| کی از مسائل تأثیرگذار در اداره جامعه و حکومت در ایران دوران اسلامی، رقابت میان اصحاب دیوان و امرای نظامی است. در دوره مغول، با ورود اشراف و امرای مغول به ایران، این رقابت ابعاد گسترده‌تری پیدا کرد. فرمانروایان مغول که برای ماندگاری نیازمند اشرافیت نظامی بودند، به دلیل اقتضائات مملکت‌داری، به تجربه و دانش دیوان‌سالاران نیز نیاز پیدا کردند. این امر، سبب شد وضعیت پیچیده‌ای در مناسبات این دو گروه و کارکرد سیاسی آنها پدید آید. این موضوع، مورد توجه محلی‌نگاران دوره ایلخانی نیز قرار گرفته است. مقاله حاضر، می‌کوشد با رویکرد وصفی ـ تحلیلی به بررسی این موضوع بپردازد. بر پایه یافته‌های این پژوهش، محلی‌نگاران دوره ایلخانی با پرداختن به مقولاتی همچون: خشونت و شدت عمل اهل شمشیر، سعایت و حسادت مقامات نسبت به یکدیگر، سوءتدبیر و گاه ناکارآمدی دیوان‌سالاران، چگونگی اثرگذاری هر دو طیف در امر جانشینی و مسائلی ازاین‌دست، تقابل میان این دو گروه را روایت کرده‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ایلخانان؛ دیوان‌سالاران؛ امیران نظامی؛ تاریخ محلی؛ رقابت سیاسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Challenge between the Intellectuals and the Swordsmen in the Local Chronicles of the Ilkhanid Period | ||
| نویسندگان [English] | ||
| ali karam taheri.history@gmail.com1؛ sayyed abolfazl razavi2 | ||
| 1mazaheb university | ||
| 2associate professor of kharazmi university | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the influential issues in the administration of society and government in Iran during the Islamic era is the competition between the members of the court and the military emirs. During the Mongol period, simultaneous with the arrival of the Mongol emirs in Iran, this competition led to the wider dimensions. The Mongol rulers, who needed the military aristocracy to survive, also needed the experience and knowledge of bureaucrats due to the requirements of statecraft. This issue led to a complex situation in the relations between these two groups and their political acts. It also has been the focus of the local historians of the Ilkhanid period. The present article attempts to examine this issue by taking advantage of the descriptive-analytical approach. According to the findings of this study, the local historians of Ilkhanid period have narrated the confrontation between these two groups by addressing the issues such as the violence and severity of the swordsmen, the rivalry and jealousy of officials towards each other, the mismanagement and sometimes inefficiency of bureaucrats, as well as the influence of both groups in relation with the succession. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ilkhanids, bureaucrats, military emirs, local history, political competition | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌زرکوب شیرازی، احمد‌بن‌ابی‌العباس، 1350، شیرازنامه، به اهتمام و تصحیح: بهمن کریمی، تهران: مطبعه روشنائی.
آقسرائی، محمود‌بن‌محمد، 1362، مسامرة الأخبار ومسایرة الأخیار، به اهتمام و تصحیح: عثمان توران، تهران: اساطیر.
جعفریان، رسول و مریم کمالی، پاییز و زمستان 1392، «نزاع قدرت در حکومت سلجوقی به روایت سلجوق‌نامه ظهیرالدین نیشابوری»، پژوهش‌های علوم تاریخی، دوره 5، شماره 2: 40-58.
جنید شیرازی، معین‌الدین ابوالقاسم، 1328، شد الازار فی حط الأوزار عن زوار المزار، تصحیح و تحشیه: محمد قزوینی و عباس اقبال، تهران: چاپخانه مجلس.
چلونگر، محمدعلی؛ احمدی اختیار، مهدی و بهمن زینعلی، زمستان 1392، «تاریخ‌نگاری محلی در دوره مغول و شاخصه‌های آن»، پژوهش‌نامه تاریخ‌های محلی ایران، سال اوّل، شماره 3: 75-90.
داعی الاسلام، سید محمدعلی، 1362، فرهنگ نظام، جلد 1-4، تهران: شرکت دانش.
رستمی، فاطمه و مهدی فرهانی منفرد، بهار 1391، «بررسی شاخص‌های گفتمان وزارت‌محور در قرون میانه ایران تا روی کار آمدن تیموریان»، فصلنامه گنجینه اسناد، شماره 85.
رضوی، سید ابوالفضل و نسرین جابری‌نسب، تابستان و پاییز 1386، «تاریخ‌نگاری محلی در دوره ایلخانان»، مجله مسکویه، سال دوم، شماره 7: 110-140.
رهربرن، کلاوس میشائل، 1357، نظام ایالات در دوره صفویه، ترجمه: کیکاوس جهانداری، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
سیفی هروی، سیف‌بن‌محمد‌بن‌یعقوب، 1383، تاریخ‌نامه هرات، به تصحیح: غلامرضا طباطبائی مجد، چاپ اوّل، تهران: اساطیر.
عباسی، جواد و فاطمه حاجی‌آبادی، بهار 1395، «وزارت در عصر حکومت‌های محلی ایران در قرن هشتم هجری از زوال ایلخانان تا برآمدن تیموریان»، فصلنامه ایران نامگ، دانشگاه فردوسی، شماره 1.
عباسی، جواد، 1379، «امارت در ایران عهد مغول»، به راهنمایی: شیرین بیانی، رساله دکتری، دانشگاه تهران.
عباسی، جواد، خرداد 1382، «برهه‌ای از یک کشمکش تاریخی؛ بررسی مناسبات وزیران و امیران در عصر ایلخانی»، مجله علوم انسانی دانشگاه سیستان و بلوچستان، ویژه‌نامه تاریخ و باستان‌شناسی، سال نهم، شماره پیاپی 26: 169-190.
قزوینی، سیف‌الدین حاجی‌بن‌نظام عقیلی، 1364، آثار الوزراء، تصحیح و تعلیق: میر جلال‌الدین حسینی ارموی (محدث)، تهران: اطلاعات.
مرتضوی، منوچهر، 1385، مسائل عصر ایلخانان، تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
منشی کرمانی، ناصرالدین، 1318، درة الأخبار ولمعة الأنوار، تهران: شرکت سهامی چاپ خودکار ایران.
منشی کرمانی، ناصرالدین، 1328، سمط العلی للحضرة العلیا، به تصحیح: عباس اقبال، تحت نظر: محمد قزوینی، تهران: شرکت سهامی چاپ.
منشی کرمانی، ناصرالدین، 1364، نسائم الأخبار من لطائم الأخبار فی تاریخ الوزراء، با تصحیح و مقدمه و تعلیق: میر جلال‌الدین حسینی ارموی (محدث)، چاپ دوم، تهران: اطلاعات.
میرجعفری، حسین و عباس آشوری، 1383، تاریخ‌نگاری و تحولات آن در ایران و جهان، چاپ دوم، تهران: اساطیر.
ناشناس، 1355، تاریخ شاهی قراختاییان، به اهتمام و تصحیح: محمدابراهیم باستانی پاریزی، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
ناظم الاطباء، علی‌اکبر نفیسی، 2535، فرهنگ نفیسی، جلد 5، تهران: کتاب‌فروشی خیام.
همدانی، رشیدالدین فضل‌الله، 1373، جامع التواریخ، جلد 2، به تصحیح و تحشیه: محمد روشن و مصطفی موسوی، چاپ اوّل، تهران: البرز.
وصاف الحضره، فضل‌الله‌بن‌عبدالله شیرازی، 1269ق، تجزیة الأمصار وتزجیة الأعصار، به اهتمام: محمدمهدی اصفهانی، بمبئی: بی‌نا | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 91 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 33 |
||