آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,477 |
| تعداد مقالات | 35,328 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,260,607 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,388,880 |
گونه‌شناسی روایات مهدوی قبل از ظهور در مدرسه حدیثی قم تا ابتدای دوران شیخ صدوق | ||
| جامعه مهدوی | ||
| دوره 5، شماره 2 (پیاپی10)، مهر 1403، صفحه 59-90 اصل مقاله (1.18 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jm.2025.71038.1106 | ||
| نویسندگان | ||
| مسلم کامیاب* 1؛ رحیم کارگر2 | ||
| 1استادیار، گروه جریان‌شناسی، پژوهشکده مهدویت و آینده‌پژوهی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم. ایران | ||
| 2استادیار، گروه مهدویت و آینده‌پژوهی، پژوهشکده مهدویت و آینده‌پژوهی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ قم، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 15 بهمن 1403، تاریخ بازنگری: 08 بهمن 1403، تاریخ پذیرش: 08 اسفند 1403 | ||
| چکیده | ||
| مدرسه حدیثی قم، به‌عنوان یکی از مدارس پر قدرت امامیه، از دیرباز مورد اهتمام و دقت اندیشوران بوده است. کاوش‌ها در زمینه مهدویت در این مدرسه، با کاستی‌هایی مواجه است. فقدان نگاه « مدرسه محور» و «عدم بررسی گونه‌های مهم روایی» در این مدرسه به احادیث مهدوی، ازجمله این کاستی‌هاست. بررسی دقیق گونه‌ها به عرضه تصویری روش از نوع روایات مهدوی این مدرسه می‌تواند کمک کند و در پی آن به تحلیلهای محتوایی روایات در پژوهش‌های دیگر دست یافت؛ ازاین‌رو نوشتار پیش‌رو با روش توصیفی – تحلیلی با بهره‌گیری از 358 روایت از روایات مدرسه حدیثی قم، به گونه‌شناسی روایات این مدرسه پرداخته است. از نتایج این بررسی به ویژگی‌های شخصی امام مانند تبارشناسی، شیوه‌های معرفی امام مهدی#، تولد، نام و اوصاف امام، سکونت امام، مقام امام مهدی# و مسئله غیبت و انتظار می‌توان اشاره کرد. وجود توقیعات دراین مدرسه با فراوانی بسیار روبرو است و در کنار آن ادعیه مهدوی در مقایسه با دیگر آموزه‌ها با فرو کاهشی روبرو است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مهدویت؛ روایات مهدوی؛ گونه‌شناسی؛ مدرسه حدیثی قم. | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Typology of Mahdavi Narrations Before the Occurrence of the Occultation in the Hadith School of Qom Until the Early Period of Shaykh Saduq | ||
| نویسندگان [English] | ||
| moslem kamyab1؛ Rahim karegar2 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Current Studies, Research Center for Mahdism and Futurology, Islamic Sciences and Culture Academy, Qom, Iran | ||
| 2Assistant Professor, Department of Mahdism and Future Studies, Research Center for Mahdism and Futurology, Islamic Sciences and Culture Academy, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The Hadith School of Qom, as one of the prominent schools of the Imamiyya, has long been a subject of interest and careful examination by scholars. Research on Mahdavi studies in this school faces some deficiencies. The lack of a "school-centered" perspective and the "failure to examine important narrational types" in Mahdavi hadiths are among these shortcomings. A precise examination of these types could provide a clearer picture of the Mahdavi narrations of this school, which would, in turn, lead to deeper content analysis in further research. Therefore, this paper adopts a descriptive-analytical approach, utilizing 358 narrations from the Hadith School of Qom to categorize the narrations of this school. The results of this examination highlight characteristics such as the genealogy of the Imam, methods of introducing Imam Mahdi, his birth, name, attributes, residence, the status of Imam Mahdi, and the issue of occultation and waiting. The existence of decrees in this school is notably abundant, while Mahdavi prayers, in comparison to other teachings, have a diminishing trend. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Mahdism (Mahdaviat), Mahdavi Narrations, Typology, Hadith School of Qom. | ||
| مراجع | ||
|
ابن فارس، أحمد بن فارس. (1404ق). معجم مقاییس اللغة (مصحح: هارون، عبد السلام محمد). قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
ابن قولویه، جعفر بن محمد. (1356). کامل الزیارات (محقق: امینى، عبد الحسین، (چاپ اول). نجف اشرف: دار المرتضویة.
انوری، حسن. (1381). فرهنگ بزرگ سخن. تهران : سخن.
برقى، احمد بن محمد. (1371). المحاسن (محقق: محدث، جلال الدین، چاپ دوم). قم: دار الکتب الإسلامیة
جباری، محمد رضا. (1384). مکتب حدیثی قم. قم: انتشارات زائر.
حر عاملى، محمد بن حسن. (1409ق) وسائل الشیعه (چاپ اول) قم: مؤسسة آل البیت×.
حمیرى، عبد الله بن جعفری. (1413ق). قرب الاسناد (مصحح: مؤسسة آل البیت×، چاپ اول). قم: مؤسسة آل البیت ×.
خصیبى، حسین بن حمدان. (1377). الهدایة الکبرى (چاپ اول). بیروت: مؤسسة البلاغ.
سبحانی، محمد تقی. (1395). جستارهایی در مدرسه کلامی قم (چاپ دوم). قم: موسسه علمی - فرهنگی دار الدحیث
صدر، احمد و دیگران. (). دایرة المعارف تشیع. مدخل انتظار.
صدوق، محمد بن علی. (1385). علل الشرایع. قم: کتاب فروشى داورى.
صدوق، محمد بن على. (1376). الأمالی (چاپ ششم) تهران: کتابچى.
صدوق، محمدبن علی. (1395).کمال الدین و تمام النعمة (محقق: علی‌اکبر غفاری، چاپ دوم). تهران: انتشارات اسلامیه.
صفار، محمد بن حسن. (1404ق). بصائر الدرجات (محقق: کوچه باغى، محسن بن عباسعلى، چاپ دوم). قم: مکتبه آیت الله مرعشی.
طباطبایی، محمد کاظم. (1389). کتاب تاریخ حدیث شیعه (چاپ دوم). تهران: سمت.
طوسى، محمد بن الحسن. (1411ق). الغیبة (محقق: تهرانى، عباد الله و ناصح، چاپ اول). قم: دار المعارف الإسلامیة.
فراهیدی، خلیل بن احمد. (1405ق). العین. قم: نشر هجرت.
قمی، علی بن ابراهیم. (1404ق). تفسیرقمی (مصحح: موسوى جزائرى، طیّب). قم: دارالکتب. کامیاب مسلم. (1400). رساله «احادیث مهدوی مدرسه حدیثی قم قبل از روزگار صدوق (آموزه، شاخصه‌ها، سبک و تحلیل محتوا)»، قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم.
کامیاب و طباطبایی. (1401). تحلیل محتوایی راویان روایات مدرسه حدیثی قم تا قبل از دوران صدوق، فصلنامه علمی - پژوهشی مشرق موعود (63) صص 59-88.
کامیاب، مسلم. (1403). بررسی و تحلیل محتوایی روایات مهدوی قرب الاسناد حمیری. فصلنامه انتظار موعود (84)، صص 75-100.
کامیاب، مسلم. (1402). تحلیل شاخصه‌های مدرسه حدیثی قم در نقل روایات مهدوی. فصلنامه جامعه مهدوی (8)، صص 81-109.
کامیاب، مسلم. (1401). بررسی و تحلیل رویکرد احمد بن محمد بن خالد برقی به روایات مهدوی با تأکید بر کتاب محاسن برقی. فصلنامه جامعه مهدوی (6)، صص 140- 161.
کامیاب، مسلم. (1445ق). دراسة منهج علی بن ابراهیم القمی حول الروایات المهدویة فی تفسیر القمی، وعدالامم فی القران و الحدیث (1)، صص 113-138.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1407ق). الکافی (مصحح: علی اکبر غفاری و محمد آخوندی). تهران :اسلامیه.
محمدی ری شهری، محمد. (1393). دانشنامه امام مهدى# بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ (چاپ اول). قم: موسسه علمى فرهنگى دار الحدیث، سازمان چاپ و نشر.
نعمانی، محمد بن ابراهیم. (1397). الغیبة (محقق: علىاکبر غفارى) تهران: مکتبة الصدق.
نوبختی، حسین بن موسی. (۱۳۶۸). فرق الشیعة (ترجمه: محمدجواد مشکور). تهران: انتشارات علمی وفرهنگی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 62 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 55 |
||