آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,473 |
| تعداد مقالات | 35,286 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,156,165 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,351,485 |
بازخوانی انتقادی مؤلفه‌های مدرنیته در معنویت جدید براساس اندیشه‌های علامه طباطبایی | ||
| دو فصلنامه معنویت پژوهی اسلامی | ||
| دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 5، اردیبهشت 1403، صفحه 191-224 اصل مقاله (632.63 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jsr.2025.68866.1086 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه سادات هاشمیان* 1؛ سید احمد غفاری قره باغ2 | ||
| 1استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران (نویسنده مسئول). | ||
| 2دانشیار گروه فلسفه اسلامی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تهران، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 29 فروردین 1403، تاریخ بازنگری: 06 خرداد 1403، تاریخ پذیرش: 06 بهمن 1403 | ||
| چکیده | ||
| مدرنیسم مبتنی بر سه رکن اساسی سوبژکتیویسم، سکولاریسم و فردگرایی شکل گرفته که هر یک از این ارکان، مبنای معرفتی و ساختاری معنویت در عصر مدرن به شمار آمده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر این سه رکن بر ساحت معرفتی و حیث شناختی معنویت بوده و بر مبنای حکمت متعالیه و براساس اندیشه علامه طباطبایی&. اثرات این سه رویکرد در سطح ویژگی‌های معنویت مورد واکاوی قرار داده شده است. این تحقیق با روش توصیفی_تحلیلی و با استفاده از داده‌های کتابخانه‌ای، نشان داد که مبنای سوبژکتیویته مدرنیسم، بر ویژگی‌های معنویت تأثیرات قابل توجهی داشته است که مهم‌ترین آن تلازم با سوبژکتیویسم معرفتی و اصالت فهم شخصی سالک معنوی است. سکولاریزم به مثابه رکن دوم مدرنیته به دلیل اصالت بخشیدن به امور دنیوی و جایگزینی صورت‌های شرعی به جای باورها و نهاد‌های مذهبی، سبب ارائه ویژگی اینجایی- اکنونی‌بودن معنویت و فایده‌محوری آن شده است. عدم اشتراک‌انگاری معنوی و الهام‌محوری نیز از تأثیرات فردگرایی به مثابه رکن سوم مدرنیته بر معنویت است. این پژوهش ناظر به مبانی اندیشه‌ای علامه، در راستای نقد تأثیرات مدرنیته بر معنویت، به یکی از ارکان مهم پیشرفت تمدنی-اسلامی توجه نموده و تنزّه آن را از آسیب‌های مذکور مورد اثبات قرار داده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| علامه طباطبایی&؛ معنویت؛ مدرنیته؛ سوبژکتیویسم؛ سکولاریسم؛ فردگرایی. | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Critical Re-Examination of Modernity's Components in New Spirituality Based on the Thoughts of Allameh Tabatabai | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fatemeh Sadat Hashemian1؛ Seyed Ahmad Ghafari Qarehbagh2 | ||
| 11. Assistant Professor, Department of Islamic Theology and Studies, Farhangian University, Tehran, Iran (Corresponding Author). | ||
| 2Associate Professor, Department of Islamic Philosophy, Institute for Research in Philosophy and Wisdom, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Modernism is based on three fundamental pillars: subjectivism, secularism, and individualism, each of which serves as the epistemological and structural foundation of spirituality in the modern era. The aim of this research is to examine the impact of these three pillars on the epistemic and cognitive aspects of spirituality, based on transcendent wisdom and the thoughts of Allameh Tabatabai. The effects of these three approaches on the characteristics of spirituality are critically analyzed in this study. Using a descriptive-analytical method and library-based data, the research reveals that the subjectivity inherent in modernism has significantly influenced the characteristics of spirituality, with the most important effect being the correlation between epistemic subjectivity and the primacy of the individual's personal understanding in spiritual practice. Secularism, as the second pillar of modernity, by giving precedence to worldly matters and replacing religious beliefs and institutions with secular ones, has led to the characteristic of this-worldly spirituality and its focus on utility. The lack of spiritual communion and inspiration, as a result of individualism, is another impact of modernity on spirituality. This research, in line with the philosophical thought of Allameh Tabatabai, critiques the influence of modernity on spirituality and highlights one of the key pillars of Islamic civilizational progress, proving its immunity from such harms. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Allameh Tabatabai, spirituality, modernity, subjectivism, secularism, individualism. | ||
| مراجع | ||
|
بریجانیان، ماری. (1390). فرهنگ اصطلاحات و علوم اجتماعی (ج2). تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
پرادفوت، وین. (1377). تجربه دینی (مترجم: عباس یزدانی). قم: نشر طه.
جمعی از نویسندگان. (1361). یادنامه مفسر کبیر استاد علامه طباطبایی. قم: شفق.
جمعی از نویسندگان. (1381). مرزبان وحی و خرد. قم: بوستان کتاب.
خسروپناه و جمعی از پژوهشگران. (1396). منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (نظام بینشی، منشی و کنشی). تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
خسروپناه، عبدالحسین. (1394). کلام نوین اسلامی (ج3، چاپ دوم). قم: تعلیم و تربیت اسلامی.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1360). نهایةالحکمه (چاپ دوازدهم). قم: جامعه مدرسین.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1372). المیزان فی تفسیر القرآن. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1373). قرآن در اسلام (طبع جدید). تهران: دارالکتب الاسلامیه.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1378). اصول فلسفه رئالیسم (چاپ دوم). قم: بوستان کتاب.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1382). اسلام و انسان معاصر. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1386). الولایه (مترجم: صادق حسن‌زاده). قم: مطبوعات دینی.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1387). بررسی‌های اسلامی (تنظیم: هادی خسروشاهی). قم: بوستان کتاب.
طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1388). اصول فلسفه و روش رئالیسم (چاپ سیزدهم). تهران: انتشارات صدرا.
کوییلو ، پائولو. (1385). چون رود جاری باش. تهران: نشر کاروان.
کوییلو، پائولو. (1379). اعترافات یک سالک (مترجم: دل‌‌آرا قهرمان). تهران: نشر بهجت.
کوییلو، پائولو. (1383). کوه پنجم (مترجم: آرش حجازی، چاپ سوم). تهران: نشر کاروان.
کوییلو، پائولو. (1386). ساحره پورتوبلو (مترجم: آرش حجازی، چاپ چهاردهم). تهران: نشر کاروان.
کوییلو، پائولو. (1387). ورونیکا تصمیم می‌گیرد بمیرد (مترجم: آرش حجازی، چاپ دهم). تهران: نشر کاروان.
کوییلو، پائولو. (1388). کیمیاگر (مترجم: آرش حجازی، چاپ شانزدهم). تهران: نشر کاروان.
کیوپیت، دان. (1384). وداع با جزمیت، لبخند به دین زندگی. (گفتگوی راشل کوهن با دان کیوپیت) (مترجم: ناصرالدین علی تقویان). اخبار ادیان، ش 12،( ص59-53)
گنون، رنه. (1388). بحران دنیای متجدد (مترجم: حسن عزیزی. تهران: نشر حکمت.
گیدنز، آنتونی. (1377). پیامد‌های مدرنیست (مترجم: محسن ثلاثی). تهران: مرکز.
لوبک والتر و فرانک آر جاوا پیتر و ویلیام لی رند. (1385). روح ریکی، راهنمای کامل سیستم ریکی (مترجم: شایان معین و دیگران). تهران: نشر آسیم.
مجتهد شبستری، محمد. (1379). پرواز در ابرهای ندانستن. مجله کیان، ش 52، (ص 18-10)
ملکیان، مصطفی. (1381 الف). دین، معنویت و عقلانیت. مجله آبان، شمارۀ، صص (مجله آبان شماره 144، ص 21-14)
ملکیان، مصطفی. (1381 ب). زندگی اصیل و مطالبه دلیل. مجله پژوهشنامۀ متین، شمارۀ 15-16.
ملکیان، مصطفی. (1385). سازگاری معنویت و مدرنیته. در: روزنامه شرق، شماره 835.
ملکیان، مصطفی. (1388). معنویت گوهر ادیان (در: سنت و سکولاریزم، عبدالکریم سروش و دیگران، چاپ پنجم). تهران: انتشارات صراط.
ملکیان، مصطفی. (1389). عقلانیت و معنویت بعد از ده سال. سخنرانی تالار شیخ انصاری دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
نوروزی، ابوذر؛ شیراوند، محسن. (1397). واقع‌گرایی در نظام معرفت اخلاقی علامه طباطبایی&. فصلنامه حکمت معاصر، 9(26)، صص 157-181.
هاشمیان، فاطمه السادات. (1401)، نظریه اسلامی پیشرفت معنوی بر اساس مبانی انسان شناختی علامه طباطبایی&، فصلنامه مطالعات معرفتی، شماره 91، ص 290-271.
میرزایی، رضا، دلیر صف آرای، سمیه اخگر. (1397)، بحران معنویت در جهان معاصر، فصلنامه مطالعات معرفتی، شماره 74، ص 112-93.
نوبری، (1395)، تاملی بر تبیین مفهومی معنویت در نظریه عقلانیت و معنویت با نگاهی به معنویت قدسی، اندیشه نوین دینی، شماره46، ص 144-129.
Cottingham, John. (2003). On the Meaning of Life, U. S. A: Psychology Press. Crockett, Clayton. (2001). Secular Theology, London and New York: Routledge. Eatwell, John. (1987). Newman, Peter, &Milgate, Murray. (Ed. ) Money, The New Palgrave, A Dictionary of Economic, Vol. 2, ETO J, The Macmillan Press Limited. Flathman, Richard. (2001). E. Liberalism. in: Encyclopedia of Ethics, Edited by: Lawrence C. Becker & Charlotte B. Becker, New York:Routledge. Grant, M. Robert, & Tracy, David .( 1984). A Short History of the Interpretation of the Bible,Philadelphia: Fortress Press. Taylor, Charles. (2002). Varieties of Religion Today: William James Revisited, U. S. A: Harvard University. Waldron, Jeremy. (1998). Liberalism, in: Routledge Encyclopedia of Philosophy, New York: Routledge Inc. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 38 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 39 |
||