آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,457 |
| تعداد مقالات | 35,095 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,892,973 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,213,134 |
علامه نائینی و حکمرانی در دوره غیبت | ||
| فقه و سیاست | ||
| دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 5، اردیبهشت 1404، صفحه 7-31 اصل مقاله (1.65 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/ijp.2025.70476.1047 | ||
| نویسنده | ||
| علیرضا میرزایی* | ||
| دانشیار مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی | ||
| تاریخ دریافت: 17 آذر 1403، تاریخ بازنگری: 13 بهمن 1403، تاریخ پذیرش: 06 اردیبهشت 1404 | ||
| چکیده | ||
| علامه محمدحسین نائینی با وجود تأیید خاص از حکمرانی ولایتیه در دوره مشروطه، به نیابت عام فقها در دوره غیبت مهر تأیید زده، دامنه و شمول مصداقی امور حسبیه را نسبت به آنچه در کلمات تعدادی از علما در مصادیق ولایت بر غیب و قصر دیده می‌شود، بسیار فراتر می‌داند. ایشان مصادیق امور حسبیه را به نظام معایش، انتظام امور، نظم و نسق جمعی، دفاع از ثغور و حکومت بر مردم گسترش می‌دهد. در ضمن در صورت انحصار حسبیه در حوزه‌های محدود، امور انتظامی جامعه را مهمتر از امور حسبیه و ولایت فقها و نواب عام را در عصر غیبت قطعی می‌داند. مبنای حکمرانی در اندیشه مرحوم نائینی، تأمین مصالح نوعیه و ممانعت از تفویت مصالح عامه و جلوگیری از ترتب فساد در زیست بوم سیاسی و نفی حکومت تملیکیه است. مالک رقاب دانستن حکمرانان بر مردم و فعال مایشاء (بدلخواه عمل کردن) و حاکم مایرید (حکمرانی بی‌ضابطه) بودن آنان و فقدان نظارت بر حاکمان و عدم‌پاسخ‌گویی در اعمال حاکمیت، چون مفسده‌انگیز و بر خلاف فلسفه حکومت و مصلحت ملت است، از نظر ایشان مردود است. در این پژوهش با واکاوی اندیشه علامه نائینی در حوزه حکمرانی در دوره فقدان ظاهری معصوم(ع) به نگاه ژرف ایشان در فلسفه حکومت و تأمین مصالح عمومی مورد توجه شده و یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد نظر ایشان بر تثبیت ولایت فقیه است که خود مصداق بارز حکومت ولایتیه مشروع است. در این پژوهش، روش جمع‌آوری کتابخانه‌ای و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نائینی؛ ولایتیه؛ تملیکیه؛ مشروطه؛ ولایت فقها | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Allameh Na'ini and Governance during the Occultation Period | ||
| نویسندگان [English] | ||
| علی رضا میرزایی | ||
| دانشیار مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی | ||
| چکیده [English] | ||
| Although Allameh Mohammad Hossein Na’ini offered explicit support for Wilāyatīyah Governance during the Constitutional period, he also affirmed the general deputyship of jurists in the era of occultation. He regarded the scope and application of public welfare duties as much broader than what some scholars have defined under the categories of guardianship over the absent or the incapable. He extended the application of public welfare duties to include livelihood systems, social order, public administration, defense of borders, and governance over the people. Furthermore, if public welfare duties were to be confined to limited areas, he considered the organization of societal affairs to be more important than public welfare duties and believed in the certainty of juristic authority during the occultation. Na’ini's theory of governance rests upon the preservation of collective interests, prevention of harm to the public good, and avoidance of corruption in the political ecosystem. He rejects ownership-based governance (tamlīkiyyah)—where rulers view themselves as owning the people, acting arbitrarily, without oversight or accountability—arguing it is detrimental to society and contradicts the philosophy of governance and the people's welfare. This study explores Na’ini’s perspective on governance during the apparent absence of the Infallible Imam (peace be upon him), focusing on his profound insights into the philosophy of governance and the safeguarding of public interests. The research findings indicate that his view aligns with the affirmation of Wilayat Faqih, which he sees as a legitimate form of Wilāyatīyah (wilāyah-based) government. The methodology used is library research combined with a descriptive-analytical approach. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Na’ini, Wilāyatīyah, Tamlīkiyyah, Constitutionalism, Wilāyat Fuqahā | ||
| مراجع | ||
|
* قرآن.
** نهج البلاغة.
آقاجانی، مصطفی؛ جمال‌زاده، ناصر؛ عزیزی، مجتبی. (1400). گستره ولایت فقیه در اندیشه سیاسی علامه نائینی، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، شماره 38.
ابن بابویه، محمد بن على. (1395ق). کمال الدین و تمام النعمة. تهران: انتشارات اسلامیه.
ابن بابویه، محمد بن على. (1413ق). من لا یحضره الفقیه (ج4، چاپ دوم). قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
ابن فهد حلی اسدی، ابوالعباس جمال الدین احمد بن‌شمس الدین محمد. (1407ق). المهذب. قم: انتشارات جامعه مدرسین.
بروجردی، سیدحسین. (1362). البدر الزاهر فی صلوة الجمعة و المسافر (مقرر: حسینعلی منتظری). قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه.
حمیرى، عبد الله بن جعفر. (1413ق). قرب الإسناد (ط - الحدیثة). قم: مؤسسة آل البیت^.
خزاز رازى، على بن محمد. (1401ق). کفایة الأثر فی النصّ على الأئمة الإثنی عشر. قم: بیدار.
رفعت مقام، احمد. (1381)، پایان نامه، بررسی تطبیقی اندیشه‌های امام خمینی و میرزای نائینی در رابطه با ولایت فقیه، دانشگاه شیراز.
شریف الرضى، محمد بن حسین. (1414ق). نهج البلاغة (للصبحی صالح). قم: هجرت.
طوسى، محمد بن الحسن. (1411ق). الغیبة. قم: دارالمعارف الإسلامیة.
عاملى نباطى، على من محمد بن على بن محمد بن یونس. (1384ق)، الصراط المستقیم إلى مستحقی التقدیم. نجف اشرف: المکتبة الحیدریة.
کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق. (1429ق). الکافی (ط - دارالحدیث). قم: دار الحدیث.
محقق کرکی، علی بن حسین عاملی. (بی تا). رسائل المحقق الکرکی. قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
نائینی، محمدحسین. (1393). تنبیه الامة و تنزیه الملة (مصحح و محقق: سیدجواد ورعی). قم: بوستان کتاب.
نجفی، محمدحسن. (1981م). جواهر الکلام. بیروت: داراحیاءالتراث العربی.
نراقی، احمد. (1365). عوائد الایام. تهران: اداره کل انتشارات و تبلیغات وزارت ارشاد.
ورعی، سیدجواد. (1381)، ولایت فقیه در اندیشه فقهی سیاسی نائینی. نشریه حکومت اسلامی، شماره 24.
هاشمى خویى، میرزا حبیب الله. (1400ق). منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة و تکملة منهاج البراعة. تهران: مکتبة الإسلامیة. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 8 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 10 |
||